Onlangs sprak ik met een kennis over de LHBT+-gemeenschap en het gebruik van voornaamwoorden binnen de gemeenschap. Ze vertelde over hoe ze met een ander queer persoon al eens over voornaamwoorden en het belang hiervan had gesproken. Vervolgens hadden we het over dat het bevorderlijk kan zijn dat iedereen hun voornaamwoorden kenbaar maakt, ook cisgender personen. Maar door dit gesprek dacht ik meer na over mijn eigen handelen, want als dit inderdaad belangrijk is, waarom expliciteer ik als cisgender persoon mijn eigen voornaamwoorden dan nooit?
Veiligheid en inclusie
Het kenbaar maken van voornaamwoorden is iets wat voornamelijk trans, non-binaire of gender non-conformerende personen binnen de LHBT+gemeenschap doen. Vaak zie ik dit online als mensen dit doen in hun social mediaprofiel. Maar niet iedereen doet dit. Ik heb hier zelf niet eerder bij stilgestaan. Maar het is belangrijk dat iedereen, ook cisgender personen, hun voornaamwoorden expliciteren. Hiermee maken we de wereld een stuk inclusiever. Want op het moment dat iedereen het doet, is het niet meer een indirecte coming out voor trans, non-binaire of gender non-conformerende personen.
Als je je nooit zorgen hebt hoeven maken over je voornaamwoorden, dan lijkt het misschien onnodig of onbelangrijk. Dat kan bijvoorbeeld komen omdat je genderexpressie en genderidentiteit overeenkomen en de mensen om je heen je gender daarom correct aannemen. Maar dit is een privilege, want voor trans personen en non-binaire personen is dat bij lange na niet zo vanzelfsprekend. Verkeerde voornaamwoorden gebruiken, en daarmee dus iemand misgenderen, kan die persoon ongevalideerd en ongezien laten voelen. Iemands voornaamwoorden kan je niet altijd afleiden uit hoe iemand zich uitdrukt, dus daarom is het belangrijk om ernaar te vragen. Dit kan echter behoorlijke druk opleveren als die persoon de enige is in een situatie waarbij de persoon buiten de binariteit van man en vrouw valt. Daarnaast wordt deze persoon op deze manier uitgezonderd, ongeacht wat hun voornaamwoorden blijken te zijn. Dit kan pijnlijk voor die persoon zijn. Dus als iedereen hun voornaamwoorden kenbaar maakt, ongeacht hun genderidentiteit, dan verlichten we de druk voor die persoon.
Hoe het niet moet
Er zijn echter nog voldoende situaties waarbij dit niet gebeurt, of mensen zelfs bewust anderen misgenderen. Dit overkwam oud-redacteur Nanoah onlangs. Nanoah had een feature op het achtuurjournaal en had expliciet aangegeven dat hun voornaamwoorden hen/hun en die/diens zijn. Maar het antwoord dat Nanoah kreeg, was: “Ik zal het aan mijn eindredacteur voorleggen”. Nanoah zei ook dat de verslaggever eerst had gevraagd hoe hen graag aangesproken wil worden. Het is daarom extra kwalijk dat in de eerste versie van het artikel Nanoah bewust misgenderd werd met verkeerde voornaamwoorden. Uiteindelijk hebben ze het veranderd, maar het laat allesbehalve inclusie zien. En dat terwijl de feature die Nanoah kreeg was vanwege Coming Out Day.
Een taalkundige kwestie
Taalkundig gezien kan het even wennen zijn om genderneutrale voornaamwoorden gebruiken. Maar in Zweden hebben ze al laten zien dat het helemaal niet zo ingewikkeld is. Iedereen laat aan anderen weten hoe hij, zij of hun aangesproken willen worden. Dat kan ook in de vorm zijn van een correct voornaamwoord-gebruik. Zuster magazine Zizo schreef al eerder over voornaamwoorden en heeft onderaan het artikel ook een aantal tips op een rijtje gezet. En op deze website is te vinden welke varianten er zijn in de Engelse taal.
Al met al zijn er meer dan genoeg redenen voor mensen om hun voornaamwoorden kenbaar te maken, ongeacht hun genderidentiteit. Dat gezegd hebbende, is het natuurlijk geen verplichting. Net als met Coming Out Day, is het iets persoonlijks en willen sommige mensen het niet delen vanwege onveiligheid. Maar wanneer we dit allemaal doen, dragen we bij aan de inclusie en veiligheid van trans personen, non-binaire personen en gender non-conformerende personen. Cisgender personen hebben niet veel te verliezen wanneer ze hun voornaamwoorden kenbaar maken. Voor hen is het een redelijk veilige en kleine moeite, en hierdoor wordt het makkelijker voor trans, non-binaire en gender non-conformerende personen. We zijn één gemeenschap, en niemand van ons is vrij tot we allen vrij zijn. Daarom zal ik vanaf nu mijn voornaamwoorden kenbaar maken. Mijn voornaamwoorden zijn hij/hem. En wat zijn die van jou?
Over de auteur(s)
