Asexual Pride Flag

Aseksualiteit is meer dan de eenzijdige definitie ‘mensen die geen seks hebben’. Het aseksuele spectrum is breed en nog redelijk onbekend.

Dit jaar werd op 6 april voor het eerst International Asexuality Day georganiseerd, in aanvulling op de reeds bestaande Ace Week (Asexual Awareness Week). Een dag om wereldwijd stil te staan bij aseksualiteit voor meer bewustwording en zichtbaarheid, maar bovenal voor het vieren ervan.

Aseksualiteit is het ontbreken van seksuele aantrekkingskracht, maar deze definitie is eigenlijk te kort door de bocht. Er is namelijk een volledig spectrum waarop aseksuelen zich kunnen bevinden. Er is een groot grijs gebied met meerdere vormen en één van deze is graysexuality. Graysexuals ervaren wel seksuele aantrekkingskracht, maar zelden, in mindere mate of slechts in specifieke situaties.

Ik ga in gesprek met de 28-jarige Lisa* die sinds kort weet dat ze graysexual is.  

Lisa, je hebt aangegeven liever anoniem te blijven. Waarom?

Ik ken deze term zelf nu echt pas twee weken. Ik ben er nog niet helemaal van overtuigd dat ik ermee naar buiten wil op die manier, als deel van mijn identiteit. Als iemand ernaar vraagt, zou ik mezelf ook niet zo snel graysexual noemen. Sowieso is het een term die bijna niemand kent. Je gaat al snel naar aseksueel en daar hebben mensen dan zelf al een bepaalde invulling bij.

Hoe heb jij onlangs ontdekt dat je graysexual bent? 

Ik wist altijd wel al dat mijn seksualiteit niet zo was zoals bij andere mensen. Ik was daar gewoon niet zo heel erg mee bezig. In mijn puberteit niet, maar ook tijdens mijn studententijd bijvoorbeeld bijna niet. Ook toen ik een relatie had was seks een beetje een ding. Iedereen vindt het altijd geweldig en ik denk dan ‘ja, oké, wel prima’. Eerst dacht ik dat ik aseksueel was, maar soms kan ik er ook juist wél van genieten dus dat past daar dan niet bij. Toen ik er meer over ging lezen kwam ik erachter dat er eigenlijk een heel spectrum is qua aseksualiteit.

En daarin kon je jezelf vinden?

Ja, eerst vond ik nog demiseksualiteit (seksueel aangetrokken tot personen waarmee je een sterke emotionele band hebt, red.). Daar ging mijn interesse wel van aan en vanuit daar ben ik verder gaan kijken. En toen las ik over graysexual en dat was wel een aha-moment. Het is een ding, het bestaat. Er zijn meer mensen zoals ik. Ik had voor mezelf wel geaccepteerd dat ik anders ben dan wat de meeste mensen normaal vinden, maar het is dan een soort bevestiging. Dat er veel meer mensen zijn die seks zo ervaren. Het voelt toch als erkenning.

Wat betekent graysexual voor jou?

Dat ik geen uitgesproken voorkeur voor seks heb en dat ik überhaupt weinig seksuele aantrekkingskracht heb. Het is niet dat ik nooit seks heb, maar er zijn heel veel voorwaarden voordat ik seksuele aantrekkingskracht voel. Het is niet zo dat ik van het minste al opgewonden raak. Maar wat zijn die voorwaarden dan precies? Dat weet ik nog niet zo goed. Bepaalde situaties en personen roepen meer seksuele aantrekkingskracht op dan andere. Dus dat is nog wel iets om te ontdekken.

Is er nog een verschil tussen seks met anderen en seks met jezelf?

Voor mij is de enige reden waarom seks leuk kan zijn het gegeven dat ik die persoon dan heel leuk vind en daar de liefde mee wil vieren. Met mezelf heb ik dat niet. Een feestje is toch minder leuk in je eentje. Dus daar is zeker wel een verschil.

In de pubertijd experimenteren veel mensen met seks en met zichzelf. Deed jij dat niet?

Nee nauwelijks, haha. Ik weet nog heel goed toen ik 13 jaar was en een vriendinnetje me vertelde dat ze masturbeerde. En ik dacht oké, het zal wel. Ik ging dat vervolgens ook proberen, maar ik vond het helemaal niks. Ik was nog jong dus ik zal wel later zijn, dacht ik. Vriendinnen hadden het erover, maar ik snapte de lol er niet van.

Seks was een beetje een ding in je relatie, zei je. Hoe dan precies?

Mijn laatste relatie van 3,5 jaar was het meest serieus. Hij vond het gelukkig niet zo erg om niet zo vaak seks te hebben, maar ik kon wel zien dat het hem dwarszat als we het erover hadden. We hadden wel af en toe seks, maar gelukkig hoefde het van hem ook niet heel vaak. Als ik hoor dat mensen vier keer in de week seks hebben denk ik pff… Maar het is niet dat daardoor onze relatie voorbij is gegaan. Gelukkig.

Maar had je dan seks met hem om hem tevreden te houden?

Uhm, soms deed ik het om hem te pleasen. Maar ook wel omdat ik er zin in had hoor, maar dat gebeurt dan gewoon niet zo vaak. Hij kon dat wel bij mij opwekken. Dat is denk ik ook waarom ik graysexual ben en niet aseksueel. Ik heb wel seks, maar het initiatief ligt veel vaker bij de ander dan bij mij. Hij was dan wel extra blij als ik een keer het initiatief nam, haha.

Hoe vallen liefde en seks voor jou samen?

Het valt bij mij wel redelijk samen denk ik. Ik vind het bijvoorbeeld heel moeilijk om verliefd te worden. Ik word echt niet snel verliefd. In mijn leven ben ik misschien twee of drie keer verliefd geweest. En mannen moeten echt hun best doen wil ik iets voor ze gaan voelen. Maar het is denk ik niet te vergelijken, want er zijn natuurlijk ook mensen die wél van seks houden en ook niet zo snel verliefd worden. Ik weet niet of ik daarin afwijk van de norm. Misschien is die norm ook minder strak gedefinieerd dan bij seks.

Seks is overal als we bijvoorbeeld kijken naar films en series. Hoe vind je dat om steeds te ‘moeten’ zien?

Het doet me gewoon niet zoveel. En gelukkig maar, want er is wel echt heel veel seks in de media. En het is dan vaak ook een vereiste om gelukkig te kunnen zijn. Een relatie staat of valt met seks en dat zou wel anders kunnen vind ik.

Wat zou er dan kunnen veranderen?

Ik vind het wel moeilijk dat het altijd lijkt dat een relatie voor tachtig procent uit seks bestaat. Dat zie je nu gewoon in films en op tv, er is altijd heel veel seks. Maar het is ook best moeilijk, want je kan niet iets zichtbaar maken wat er niet is. Het is veel makkelijker om seks te laten zien dan mensen die niet zo vaak seks hebben. Dat is minder zichtbaar, minder visueel. Het is dan ook moeilijk om daar actief aandacht aan te besteden denk ik. Dan zou iemand echt moeten uitspreken in een film dat ‘ie aseksueel is.

Onlangs was het International Asexuality Day. Hoe belangrijk zijn zulk soort dagen?

Ik denk wel belangrijk want dan weet je dat het bestaat. Het is ook fijn voor je omgeving dat zij dan juist weten dat het bestaat en dat je niet van die opmerkingen krijgt zoals ‘oh, je moet de juiste persoon nog tegenkomen’. Het is belangrijk dat het vanzelfsprekender wordt dat aseksualiteit ook een seksuele geaardheid is. Als dit bekender was, had ik het al geweten toen ik 18 was en niet pas nu ik 28 ben.

Wat is de grootste misvatting over het aseksuele spectrum?

Ik denk de opvattingen over de verhouding tussen seks en liefde. Dat het romantische en het seksuele niet per se hetzelfde is. Dat is echt niet zo. Zeker bij mensen die aseksueel zijn wordt er al vanuit gegaan dat je met je vier katten gaat samenwonen en dat dat het is. Maar dat hoeft helemaal niet. 

Je zei al dat je nog dingen moet ontdekken. Wat wil je nog uitzoeken voor jezelf?

Ik wil ontdekken hoe het is om een relatie te hebben met de kennis dat ik graysexual ben. En dat ik dat dan ook deel met mijn partner. Hoe kunnen we daar samen uitkomen? Welke concessies doen we naar elkaar? Ik ben ook wel benieuwd naar de factoren die er bij mij voor zorgen dat ik wel of niet zin heb in seks. Maar dat is moeilijk te ontdekken als je single bent, zeker in coronatijd. Daarvoor moet ik eerst verliefd worden op iemand en dat zie ik nu niet zo snel gebeuren. En ik heb nu ook geen zin om met iemand te daten en niet daten betekent ook geen seks. Ik ga geen willekeurige seks hebben. 

Heb je dat wel eens gehad?

Ik heb het een keer geprobeerd omdat ik maatschappelijke druk voelde om niet superlang geen seks te hebben. Nooit meer, ik vond het echt vreselijk. Ik dacht alleen maar aan wanneer het voorbij zou zijn. Ik wilde weg. Het lag niet aan hem, want hij was verder gewoon prima. Het was gewoon omdat ik hem niet leuk genoeg vond.

Neemt die maatschappelijke druk af naarmate je ouder wordt?

Ik denk van wel, ja. Ik heb voor corona nog best vaak gedatet omdat het toch erbij hoort, maar eigenlijk dacht ik bij elke date ‘nee’. Daardoor ben ik ook meer gaan nadenken en onderzoek gaan doen. Maar als ik ga daten hoop ik eigenlijk al dat het niet leuk is, want als het wel leuk is komen daar ook weer verwachtingen bij. Snap je? Daarom doe ik het ook niet meer. Het gaat er niet alleen om dat er dan seks bij komt kijken, maar ook dat ik niet snel verliefd word. Dan heeft het toch ook geen zin voor die ander om met mij te gaan daten?

Daten kan toch ook leuk zijn, ook al word je niet verliefd?

Ja…klopt. Het zit ‘m er denk ik in dat ik bang ben dat andere mensen meer verwachtingen hebben van daten en dat ik daar dan niet aan kan voldoen. Het is voor mij ook het beeld dat je je leven met iemand moet delen en dat je pas gelukkig of geslaagd bent als je een partner hebt waar je alles mee doet. Dat is iets waar ik mezelf niet helemaal in kan vinden. Het is ook niet dat ik denk dat het een soort doel is waar ik naartoe moet werken dus dan heeft daten niet heel veel toegevoegde waarde anders dan het gewoon leuk met elkaar te hebben. Het hele ideaalbeeld is voor mij eigenlijk al anders dan het voor de meeste mensen is. 

Wat zou je tegen je jongere zelf willen zeggen met de kennis van nu?

Dat het niet erg is dat seks geen superbelangrijke rol in je leven speelt. Dat dat ook gewoon kan. Toen ik jong was dacht ik ‘oh, het komt nog wel’. Maar het is ook gewoon oké als het niet komt. 

Tot slot, welke tip wil jij meegeven aan de mensen die nog zoekende zijn?

Het is altijd goed om je te verdiepen in het hele seksuele spectrum, in gender en eigenlijk gewoon het hele lhbti-spectrum. Wat zijn al die kleuren en dat alfabet? Ook gewoon puur om te weten hoeveel diversiteit er is. Het is dan veel makkelijker om na te denken over je eigen seksualiteit. En dat hoeft niet per se in die letters te passen, maar het is fijn dat je snapt hoe het in elkaar zit en hoe verschillend het kan zijn. Het besef dat er zoveel diversiteit is helpt denk ik al om jezelf beter te leren kennen. 

*Deze naam is gefingeerd. Echte naam is bij de redactie bekend. 

Wil je meer weten over aseksualiteit en het aseksuele spectrum? Neem eens een kijkje op de website van De Nederlandse Organisatie Aseksualiteit (NOA) of op hun Instagram. Eerder schreef Expreszo ook over aseksualiteit in de rubriek ‘Sexpreszo’.

Over de auteur(s)

Matthijs

Matthijs

Matthijs vertelt het liefst de ongehoorde verhalen. Verhalen waarvan je denkt ‘oh, is dat wel normaal?’. Het antwoord op die vraag is overigens altijd ja. Matthijs schrijft verhalen door en over queers, voor queers en voor iedereen die het wil horen, gegrepen uit het leven van een verhalen vertellende queer. Zijn pronouns zijn hij/hem.

Schrijf mee

Wil jij helpen met het creëren van leuke content voor en door LHBT+? Bekijk hieronder onze vacatures.

Voorbinddiscours

Gastredacteur Laurie schrijft over het imago van de voorbinddildo nu en hoe dat door de eeuwen heen is veranderd.

queering the city of literature
Cultuur

Queering the City of Literature: “We maken de stad meer queer door literatuur”

Een queer tegengeluid toevoegen aan de mainstream literatuur: dat is het doel van Queering the City of Literature. Toen UNESCO in 2017 Utrecht tot City of Literature benoemde, organiseerde feministische boekhandel Savannah Bay als reactie de eerste editie van dit evenement. Ieder jaar schrijven drie queer schrijvers een tekst over queerness en de stad. Donderdag 24 juni gaat de vierde editie van start met Anne Chris van Doesburg, Chris Lomans en Edna Azulay. Ik sprak met een van de vrijwilligers en organisators van het evenement, Thijs Joores.

Lees verder »
Nieuws

Geo: Viral Video’s

Lezers van de papieren Expreszo weten: elk nummer lieten we in de Geospread zien, aan de hand van het thema van dat nummer,  hoe LHBT’s leven

Lees verder »