Op 1 maart 2021 lanceerde Trangender Netwerk Nederland samen met Transvisie de jongerenlijn Genderpraatjes. Het is een jongerenlijn speciaal voor mensen tussen de 12 en 25 jaar met vragen over gender en genderidentiteit. Je kan er onder andere terecht voor vragen over transgenderzorg, dating of coming-out, maar ook als je een luisterend oor nodig hebt. Ik ging in gesprek met een van de oprichters, Freya Terpstra (26).
Wat fijn dat je dit initiatief bent gestart. Kun je wat meer vertellen over hoe het idee voor Genderpraatjes is ontstaan?
Al lange tijd voelden we dat Genderpraatjes nodig is, omdat de jongeren binnen de gemeenschap nog niet genoeg worden bereikt. De telefoonlijn en website www.transgenderinfo.nl zijn vooral ingericht op volwassen mensen. Er staat veel informatie en tekst. We merkten dat jonge mensen daar gewoon niet op reageren. Doordat jongeren niet hun weg vinden naar dat soort hulpbronnen, moeten zij er vaak maar op vertrouwen dat hun directe omgeving goed reageert op hun identiteit en de vragen die daar misschien bij komen kijken. Bovendien is de weg vinden naar juiste behandelaars voor jonge mensen lastig, omdat de zorgkaart best complex is. Dat moest anders. Daarom heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport uiteindelijk geld vrijgemaakt, zodat Transgender Netwerk Nederland en Transvisie de jongerenlijn Genderpraatjes konden opzetten.
Op 1 maart hebben jullie de lijn geopend. Hoe gaat het tot nu toe?
De eerste week was echt heel erg druk. We zaten aanvankelijk met vier werknemers achter de lijn. Dat is voor een nieuwe jongerenlijn best veel, maar we waren alsnog onderbemand. In het begin kregen we redelijk wat belletjes, maar de chat wordt toch het meest gebruikt. Uit onderzoek blijkt dat jongere generaties steeds minder bellen en steeds meer chatten, omdat het dan toch veiliger voelt om emotionele dingen te bespreken. Daar hebben we het dus ook echt op ingericht, en het werkt. Er nemen elke dag zo’n tien mensen contact met ons op. Dat is tamelijk veel, want die gesprekken worden soms wel drie kwartier lang.
Welke vragen of onderwerpen komen er zoal aan bod?
We krijgen veel vragen over wachttijden. Dat hadden we ook wel verwacht tijdens Covid, omdat de wachttijden nu weer langer zijn geworden, zo’n tweeënhalf jaar voordat je een intake krijgt. Er zijn ook mensen die meer informatie willen, aan zelfmedicatie doen of mensen die graag in contact willen komen met anderen nu dat wordt bemoeilijkt door Covid. Daarnaast zijn er ook veel mensen die een luisterend oor willen, omdat ze het even niet meer trekken, helemaal in paniek zijn of even iets willen delen. Een heel ander onderwerp dat aan bod komt, is daten. Ik heb weleens een achttienjarige gehad die zei, “ik ben net op date gegaan, ik ben non-binair, en ik wil het even bespreken”. Al met al variëren de gespreksonderwerpen dus heel erg.
Hoe is het voor jou en de vrijwilligers om dit soort gesprekken te voeren?
Onze gesprekken gaan via een geanonimiseerde chat. De persoon die contact met ons opneemt hoeft dus niks over zichzelf te vertellen, behalve de leeftijdscategorie waar diegene in zit. Daarna kun je zelf een nickname bedenken. Soms is het lastig om te peilen waar de persoon emotioneel zit als je elkaar spreekt over de chat. Stel, je belt met elkaar en je hoort iemands stem, dan hoor je veel directer hoe die persoon zich emotioneel voelt.
Maar telefonisch contact is maximaal tien procent van onze gesprekken. Het gaat bijna allemaal via de chat, omdat dat veel laagdrempeliger is voor jongeren. Daarom moet je als vrijwilliger getraind zijn om de vraag achter de vraag te kunnen achterhalen. Soms nemen mensen contact op zonder dat ze weten waar ze het over willen hebben. Of dan vragen ze om informatie, terwijl ze het eigenlijk ook over het emotionele deel willen praten. Dat is een leuke uitdaging en tot nu toe gaat dat heel erg goed. We trainen onze vrijwilligers echt op gespreksvaardigheden en daarnaast op het signaleren van huiselijk geweld en suïcidepreventie.
Ik kan me voorstellen dat je als vrijwilliger soms heftige dingen hoort en dat dat ook wel impact op jezelf kan hebben. Geven jullie de vrijwilligers ook begeleiding en nazorg?
Absoluut! Allereerst, kunnen vrijwilligers altijd met ons als coördinatoren bellen als ze iets willen nabespreken. Verder zitten alle vrijwilligers en coördinatoren in een digitale omgeving met elkaar als de jongerenlijn open is, dus als je even vastloopt of iets niet weet kan je het even vragen aan een collega. Stel, jij bent als vrijwilliger trans man en je krijgt een vraag over zorg die heel specifiek is voor trans vrouwen, dan is het natuurlijk wel handig dat je dat even kan bespreken met iemand. Daarnaast bieden we psychologische zorg. We hebben een professionele coach, die je als vrijwilliger zijnde kan bellen als je langdurig ergens tegenaan loopt of als je een heel heftig gesprek hebt gehad. We zijn op dit moment ook bezig met onderzoeken hoe wij nog meer trauma care kunnen bieden aan onze vrijwilligers.
En zijn jullie ook nog steeds op zoek naar nieuwe vrijwilligers?
We hebben al veel aanmeldingen gekregen, maar we zijn natuurlijk altijd op zoek. Het is wel belangrijk om aan een aantal voorwaarden te voldoen. We vragen sowieso dat iemand 18+ is en zelf transgender of non-binair is. Het is voor ons echt belangrijk dat iemand ervaringsdeskundige is. Dat kan dus ook zijn dat je heel lang zoekende bent geweest, niet in medische transitie bent gegaan, maar wel over die kennis beschikt of daarover wil leren, zodat je weet hoe dat zorgproces daadwerkelijk werkt. Verder zoeken we vooral mensen die openstaan om te leren en graag jongeren willen ondersteunen door een luisterend oor te bieden. Het is namelijk voor transgender en non-binaire jongeren in deze tijd ontzettend zwaar.
Jullie zijn echt een vangnet voor trans en non-binaire jongeren, wat fijn! Zijn er ook weleens mensen die contact opnemen die niet trans of non-binair zijn?
We krijgen af en toe ouders die bellen voor hun kinderen, voor hun twaalfjarige bijvoorbeeld. Het is heel goed dat die ouders dat samen met hun kind onderzoeken door contact met ons op te nemen. Soms krijgen we echter vragen van mensen die onderzoek doen en vragen stellen als, “kun je me tips geven over hoe ik over transgender personen kan praten?” Dat is niet de bedoeling. Die verwijzen we naar het algemene nummer van Transgender Netwerk Nederland. Genderpraatjes is echt voor trans en non-binaire jongeren of mensen die vragen hebben over hun gender. Gelukkig nemen vooral de mensen die met hun eigen gender bezig zijn contact met ons op of ouders samen met hun kind. We hebben de doelgroep dus goed te pakken.
Ik heb ook wel van mensen die ouder dan 25 zijn gehoord dat ze eigenlijk wel contact zouden willen opnemen, maar zich bezwaard voelen. Wat was de reden om 25 als grens te stellen?
Eigenlijk hebben we het op 25 afgekapt, omdat de leeftijden daaronder het moeilijkst te bereiken zijn. Zeker jongeren tussen de 12 en 18 willen we extra informatie en een luisterend oor bieden. In principe wijzen we niemand af, hoor. We krijgen weleens mensen die wat ouder zijn, en daar gaan we natuurlijk ook mee in gesprek. Maar voor mensen die ouder zijn dan 25 zou ik aanraden om te bellen met de telefoonlijn Transgender Infopunt. Genderpraatjes is er echt voor jongeren.
Heb je behoefte aan een luisterend oor of zit je met vragen over gender? Bezoek de website van Genderpraatjes en neem geheel vrijblijvend en anoniem contact op.
Over de auteur(s)
