Een achtergrond van een gradient, van geel naar paars. Er staat een tekening op van drie poppetjes die leunend zitten.
Credit: Leiden Short Illustratie: María Medem

Leiden Shorts: een korte kijk in een andere wereld

Vaak vallen kleinere steden binnen de Randstad zoals Leiden een beetje in het niet in vergelijking met Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Maar in het tweede weekend van juni vond Leiden Shorts weer plaats, een parel van een filmfestival wat Leiden doet uitblinken. Met oog voor diversiteit en inclusie werden in een tijdspanne van vier dagen korte films uit heel de wereld getoond.

Voor Expreszo heb ik twee sessies bestaande uit een collectie van meerdere shorts bijgewoond: Under My Skin en Nocturnal. In dit artikel zal ik per sessie een paar interessante shorts toelichten die LHBTQIA+-thema’s raken. Spoiler alert: ik heb het soms over inhoudelijke details van de films. Hoewel ik niet weet waar je ze kan terugkijken, zou ik de site van Leiden Shorts in de gaten houden. Soms kun je bepaalde films later wel weer zien.

Under my skin

Deze sessie ging over lichamen; van lijntekeningen op opzwepende muziek tot korte filmessays over functies van het menselijk lichaam. Twee shorts in deze sessie gingen hierbij ook specifiek over queer lichamen; Cicada en Becoming Male in the Middle Ages.

Cicada

reg. Daewoon Yoon (hij/hem, Zuid Korea, 2021)

Cicada is een korte film over een trans sekswerker genaamd Chang-hyeon. Ze is vastbesloten dat de volgende man haar laatste klant is, maar haar klant blijkt iemand uit haar verleden te zijn, die haar hele invasieve vragen stelt over haar identiteit en transitie.

Uiteindelijk resulteert dit gesprek in een fysieke aanvaring, waarbij de lijn tussen realiteit en waarheid vervaagt. Chang-hyeon ondergaat letterlijk een transformatie door in het lichaam van de man te verdwijnen en door zijn ruggenwervel te openen. Gehuld in slijm dat als dunne kauwgom plakt aan de grond stapt ze uit het lichaam van de man.

De onverwachte wending, het gebruik van special effects en een duidelijk metafoor zijn indrukwekkend om te zien. De opbouw is daarbij ook essentieel. Door het gebruik van weinig muziek (afgezien van het onheilspellend gezoem van cicadas op de achtergrond), valt het opbouwen van de spanning vooral op de acteurs. Het is ook niet vreemd dat de short tweede werd in de categorie Cinéfondation Selection op het Filmfestival van Cannes dit jaar.

Becoming Male in the Middle Ages

reg. Pedro Neves Marques (die/diens, Portugal, 2022)

In deze short draait het om het verhaal van twee koppels. Mirene en André proberen al een tijdje zwanger te raken, maar door vruchtbaarheidsproblemen lukt dit niet. Carl en Vincente zijn hier ook mee bezig, maar wel op een nieuwe manier. Carl heeft namelijk een eierstok als implantaat, die een eitje produceert. Door de twee koppels worden gender dynamieken gespiegeld en Mirene en André wisselen veel gedachten uit over het proces van hun vrienden. Doorbreken Carl en Vincente stereotypen over vrouwen met hun zwangerschap, of hebben ze bepaalde privileges als twee homoseksuele mannen?

Als de eierstok eindelijk een eitje produceert, blijkt dat de surrogaat de baby niet kan dragen. Mirene biedt zichzelf als draagmoeder aan en zegt: “Do you want to have children, or do you want a family?” Als toeschouwer van de film is de dynamiek tussen de twee stellen interessant en daagt het je uit om na te denken over gender dynamieken, vooral als het gaat om zwangerschap. Net zoals het kunstmatige stuk vlees aan het begin van de short, is niet alles wat kunstmatig is iets wat we moeten afstoten. Net zoals familie; een concept wat veel mensen in de LHBTQIA+-gemeenschap wel kennen. Een goede reminder dat familie niet altijd verbonden is met bloed, en zeker een interessante short om te bekijken. 

Nocturnal

De naam is voor de hand liggend; alle films in deze sessie hadden de nacht als setting. De duisternis, de maan, of juist het symbool van de nacht speelden hierbij dus een rol. Omdat het ook al laat was toen ik deze sessie bezocht doezelde ik wel een beetje weg in mijn bioscoopstoel, met het woelige licht van de film op mijn ogen. Gelukkig openden All the Crows in the World en Cabra Cega mijn ogen.

All the Crows in the World

reg. Tang Yi (zij/haar, Hong Kong, 2021)

Dit was zeker mijn favoriet van de vier shorts die ik hier uitlicht (vandaar de langere tekst, kijk vooral ook de trailer). Shenyang, een pubermeisje, gaat een nacht op stap in Hong Kong met haar oudere nicht. Het mysterieuze feest begint in een traditioneel Chinees restaurant, aan een ronde tafel gevuld met kleine gerechtjes en omringd door mannen in pak. In tegenstelling tot de oudere mannen aan tafel, is Shenyang heel ruimdenkend en progressief. Ze choqueert ze door bijvoorbeeld openlijk over haar seksuele ervaringen te praten.

Dit gemak met seks en seksualiteit uit ze ook aan het begin van de short. Ze klokt dan namelijk de vrijpartij van een koppel dat het dichtstbijzijnde motel inloopt. Het leukste is dat deze scène aan het einde weer gespiegeld wordt.

De nacht eindigt in een club waarbij de oudere mannen letterlijk als hondjes achter escorts aanlopen. Shenyang blijft achter met één man. Een eclectische danspartij volgt, die voor gelach in de zaal zorgde. Ze verstoren een koppel dat seks heeft in de auto en rennen dan weg. Dit wordt gevolgd door een shot van de skyline en de kreet: “All heterosexuals must die”.

Heel serieus is deze short niet, maar zeker vermakelijk! De overgebleven oudere man ontmoet een andere man bij het eettentje in de buurt van het motel. Shenyang gooit een condoom naar het nieuwe koppel en zet de timer aan.

In mijn interpretatie is dit een vergelijking tussen de seksuele moraal onder de oudere generatie en de jongere generatie. De dans intermezzo’s en snelle dialoog zijn me ook niet vreemd van andere films uit de omgeving Hong Kong en Taiwan en vertolken emoties die makkelijker te dansen zijn dan te spreken. Als je kans hebt deze short nog ergens te bekijken, zou ik deze van harte aanbevelen!

Cabra Cega

Tomás Paula Marques (die/diens, Portugal, 2021)

De openingsscène laat een groep vrouwen zien, gehuld in kaarslicht. Ze maken vloeiende bewegingen en oefenen een verdedigingssport. Gabi, de hoofdpersoon van deze Cabra Cega, is onderdeel van de groep. De vrouwen zijn activistisch, gaan naar protesten en willen zichzelf kunnen verdedigen. Al snel ontdekken we dat Gabi naast zichzelf ook haar jongere broertje, Daniel, wil beschermen. Hij slaapwandelt namelijk en wordt gepest door jongetjes uit de buurt.

Na weer een nacht van slaapwandelen, komt Daniel na een vervelende aanvaring met de pestkoppen verward thuis. Gabi neemt zich voor om de pestkoppen te confronteren. Toch durft ze niet terug te vechten en worden er allerlei homofobe leuzen naar haar hoofd gegooid.

De nacht daarop is Gabi degene die slaapwandelt, maar in tegenstelling tot Daniel zien we als publiek wat ze ziet met haar gesloten ogen; vage gedaantes die doen denken aan personen uit het verleden. 

Cabra Cega is een heel integere short die meer focus legt op impliciete details die een karakter uniek maken. De terugkerende nacht zorgt, samen met de pestkoppen, voor het symbool van gevaar dat op de loer ligt. Als Gabi haar ogen sluit en terugdenkt aan het verleden, zorgen de grijs witte schimmen op het beeld voor een onheilspellend gevoel. Een short om nog eens te bekijken voor onderliggende symboliek, maar vooral één die op een realistische manier hoop biedt. Wat altijd relevant blijft in deze tijden.

De magie van shorts

Verhalen vanuit en over onze LHBTQIA+-gemeenschap zijn natuurlijk in alle vormen belangrijk. Toch zit er een bepaalde vrijheid en unieke expressie in film, voornamelijk in een short. Om in zo’n korte tijd een verhaal en een duidelijk beeld neer te zetten is een talent. En dat ik niet alle shorts (meteen of überhaupt) begrijp maakt ook niet uit. Het genot zit hem in de diversiteit aan verhalen en gebruik van beeld. En het voelde voor mij als een safe space voor de LHBTQIA+-gemeenschap.

Over de auteur(s)

Sara

Sara

Sara is dol op teksten schrijven in allerlei vormen; recensies, verhalen, gedichten, artikelen, noem maar op! Verder houdt ze zich bezig met bi+-emancipatie bij Bi+ Nederland, zet zich in om consent bespreekbaar te maken en maakt ze een podcast. In diens vrije tijd kookt Sara graag of luistert hen naar 80s synthesizer muziek. Sara gebruikt de voornaamwoorden zij/haar, die/diens en hen/hun door elkaar.

Schrijf mee

Wil jij helpen met het creëren van leuke content voor en door LHBT+? Bekijk hieronder onze vacatures.

Voorbinddiscours

Gastredacteur Laurie schrijft over het imago van de voorbinddildo nu en hoe dat door de eeuwen heen is veranderd.