Internationale Mannendag

Internationale Mannendag: is een speciale dag voor mannen écht nodig?

Het is vandaag Internationale Mannendag, een dag waarop aandacht wordt gevraagd voor de positie van de man. Tot voor kort had ik hier nog nooit van gehoord en mijn eerste reactie was dan ook: hebben we dit echt nodig? Welke problemen hebben wij waardoor we op 19 november in de belangstelling moeten staan?

Het door de VN gesteunde initiatief voor Internationale Mannendag is afkomstig van professor Jerome Teelucksingh toen hij dit in 1999 introduceerde. Een dag die in het teken zou staan van alle problemen waar mannen en jongens mee te maken krijgen. “[We] streven naar gendergelijkheid en proberen geduldig de negatieve beelden en het stigma te verwijderen dat met mannen in onze samenleving is verbonden.”, aldus Teelucksingh. Inmiddels wordt Internationale Mannendag jaarlijks in meer dan 80 landen georganiseerd en gevierd.

Zes pijlers

Maar wat wordt er precies gevierd? Internationale Mannendag steunt op zes pijlers waar ieder jaar ook een thema uit voortkomt en dit jaar is dat better relations between men and women. Kort samengevat zijn dit de zes pijlers:

  1. Het promoten van positieve mannelijke rolmodellen
  2. Het vieren van positieve mannelijke invloeden op de maatschappij
  3. De focus op mannelijke gezondheid en welzijn
  4. Het belichten van discriminatie tegen mannen
  5. Het verbeteren van genderrelaties en het promoten van gendergelijkheid
  6. Het creëren van een veiligere en betere wereld

Bij iedere pijler heb ik zo mijn vraagtekens, maar dat heeft meer te maken met de invulling ervan. Positieve mannelijke rolmodellen? Ja, graag. Mits het niet alleen maar over witte cisgender heteromannen gaat. Idem dito voor pijler twee en vier. Focussen op mannelijke gezondheid en welzijn ben ik ook groot voorstander van, zo lang het niet uitsluitend over fysieke gezondheid gaat. De laatste twee pijlers spreken me het meeste aan; met name het verbeteren van emotionele relaties tussen mannen onderling en het creëren van een veilige en betere wereld die iedereen ten goede komt. 

Mannelijkheid

Ik denk vaak na over mijn mannelijkheid en wat het voor mij betekent om man te zijn, misschien nog wel meer door vandaag. Ik ben een witte cisgender man en dat brengt privileges met zich mee. Ja, ik ben homo, maar ik kan me als witte cisgender man vrij moeiteloos bewegen in een maatschappij die toch echt wel op mij – los van mijn geaardheid – is ingericht. Eerder schreef ik al over mijn mannelijkheid en over het feit dat ik mezelf als queer identificeer in een heteronormatieve maatschappij. En dat verklaart misschien ook mijn initiële sceptische houding tegenover Internationale Mannendag. Er zijn wat mij betreft namelijk al genoeg ‘echte mannen’ die het hele jaar door mannendag vieren. 

Waar een feestdag is, zijn ook bedrijven die er een slaatje uit willen slaan. Zo ook op Internationale Mannendag en daar moet ik toch het een en ander over kwijt. Tijdens mijn research stuitte ik op de Man-Box: een speciale cadeaubox voor mannen. De Man-Box is een houten kist die geleverd wordt met een breekijzer die de man in kwestie moet gebruiken om tot de inhoud te komen. Deze box wordt het hele jaar aangeboden, niet alleen vandaag, maar toch willen ze ook meeliften op de Internationale Mannendag. Een kleine greep uit de omschrijvingen op hun website:

“Onze unieke cadeaubox is […] stoer, opvallend en voelt stevig aan.”

“Wanneer jouw man […] hoort dat hij zijn spierballen mag gebruiken hiervoor, ontstaat er een vonkje in zijn hele lichaam. Dit vonkje zet vervolgens zijn hele lichaam in vuur en vlam!”

“Zie hem worstelen met de Man-Box, terwijl hij deze met pijn en moeite open probeert te krijgen. Moedig hem aan vanaf de zijlijn en laat hem weten dat het kan. Of doe het tegenovergestelde, waardoor hij gefrustreerder, maar dan nog gemotiveerder raakt om deze box te openen.”

Man-Box.nl

Ik heb nog nooit een Man-Box van dichtbij gezien en ik hoop dat dat ook nooit zal gebeuren. Als dit is wat het betekent om een ‘echte man’ te zijn, dan pas ik. Met name door de laatste zin ben ik er echt van overtuigd dat dit nooit mijn cadeau zal zijn. Internationale Mannendag moet in het teken staan van het afbreken van negatieve beelden en het stigma dat met mannen en mannelijkheid verbonden is; niet het in stand houden ervan. Commercie zou sowieso ver van dit soort initiatieven weg moeten blijven, want het komt de boodschap vaak echt niet ten goede. 

Healthy masculinity

Door dit stoere, opvallende en stevige cadeau moest ik denken aan een Instagram-post van matt bernstein die ik laatst zag. Hierin wordt het fenomeen healthy masculinity genoemd als tegenhanger of oplossing voor toxic masculinity. Met daarbij vooral ook de notie dat het tegenovergestelde niet betekent dat je niet meer mannelijk mag of kan zijn. Er is geen beweging gaande die mannelijkheid probeert te verbannen of die mannen wil ‘vervrouwelijken’. Het enige wat men wil is dat mannen hun mannelijkheid op een positieve, veilige en gezonde manier uiten. En laat vandaag nou net de perfecte gelegenheid zijn om hiervoor te strijden. “[we need to] encourage other men to communicate their feelings without violence. admit when you’re struggling, get help if you need it. these things aren’t masculine or feminine, they’re human.”, aldus matt bernstein.

Ik ben een groot voorstander van healthy masculinity, maar het probleem is dat vrouwen en vrouwelijkheid nog steeds als zwak of minder worden gezien. En de afwezigheid van vrouwelijkheid zou iemand extra mannelijk maken. Hierbij spreek ik alleen uit eigen ervaringen die ik heb opgedaan, zowel in het echte leven als op datingapps. ‘Verwijfd’ gedrag wordt doorgaans niet gewaardeerd en online lees ik nog steeds in profielen het welbekende no fems of into masc

Maar wat ik zo graag duidelijk wil maken aan iedereen – met name aan de ‘echte mannen’ – is dat vrouwelijkheid niets afdoet aan je mannelijkheid. En ook niemand probeert deze mannelijkheid van je af te pakken, ook niet vandaag. Daar gaat het niet om. Wanneer jij als man je emoties toont en praat over je problemen, kun je nog steeds net zo stoer een houten kist kapot slaan met een breekijzer. Of zoals het Parool schreef over Internationale Mannendag: “Veel mannen denken nog steeds dat emancipatie tegen mannen is, maar het is ook in het belang van mannen. Met de emancipatie van jongens en mannen doorbreken we gewelddadige mannelijkheid en bevorderen we zorgzame mannelijkheid.”

Ook 113 Zelfmoordpreventie ziet het belang in van Internationale Mannendag en het bespreekbaar maken van problemen bij mannen en jongens. Zelfmoord onder Nederlandse mannen is al jaren ongeveer twee keer zo hoog als bij vrouwen en uit onderzoek is gebleken dat mannen slechts een aantal emoties uiten. Mannen onderdrukken met name kwetsbare emoties als angst, verdriet en schaamte en laten daartegenover vooral ‘sterke’ en positieve gevoelens zien. Dit taboe kan niet snel genoeg doorbreken worden wat mij betreft.

Laugh stronger, live longer

Opmerkelijk vind ik echter de officiële website van International Men’s Day waarbij ik op de voorpagina een stukje mannelijkheid te zien krijg die ik niet had verwacht op deze plek. Een foto van een man met ontbloot bovenlichaam die een kind – eveneens zonder shirt – vasthoudt terwijl ze beiden hun spierballen laten zien. En ja, ik ben misschien een mierenneuker, want de gedachte erachter is daarentegen meer dan gewenst: “Better health for men & boys. Laugh stronger, live longer.” Daar kan ik niks tegenin brengen, maar het visuele plaatje associeer ik toch echt met stoer en sterk; mannen zijn meer dan dat.

Bij deze wil ik iedereen die zich als man identificeert uitdagen om juist vandaag stil te staan bij mannelijkheid. Wat betekent dat voor jou en welke positie heb jij in de maatschappij? En vooral: wat kun jij doen voor meer gendergelijkheid en voor het doorbreken van negatieve beelden en stigma’s rondom mannelijkheid? En nogmaals: het doorbreken van iets staat niet gelijk aan het afnemen van iets. Kijk eens niet naar wat jou een ‘echte man’ maakt, maar kijk eens naar wat jou een betere man maakt. Ten opzichte van jezelf en je medemens. 

Het laatste waar we vandaag als maatschappij en als mannen in die maatschappij behoefte aan hebben is het in elkaar rossen van een houten kist met een breekijzer terwijl je wordt omringd door vrienden en familie die schreeuwen dat je een waardeloze man bent zonder spierballen.

Over de auteur(s)

Matthijs

Matthijs

Matthijs vertelt het liefst de ongehoorde verhalen. Verhalen waarvan je denkt ‘oh, is dat wel normaal?’. Het antwoord op die vraag is overigens altijd ja. Matthijs schrijft verhalen door en over queers, voor queers en voor iedereen die het wil horen, gegrepen uit het leven van een verhalen vertellende queer. Zijn pronouns zijn hij/hem.

Schrijf mee

Wil jij helpen met het creëren van leuke content voor en door LHBT+? Bekijk hieronder onze vacatures.

Voorbinddiscours

Gastredacteur Laurie schrijft over het imago van de voorbinddildo nu en hoe dat door de eeuwen heen is veranderd.