Met ANNE+ is eindelijk de nodige queer representatie aan het Nederlands filmlandschap toegevoegd. Hanna van Vliet en Thorn de Vries vertellen over hun personages, waarom queer acteurs belangrijk zijn en hoe het is om een rolmodel te zijn.
Hanna, hoe is het voor jou geweest om van webserie naar film te gaan?
Hanna: Het voelt als een kroon op vijf jaar keihard werken. We zijn ooit begonnen met ANNE+ als gratis project, omdat we het belangrijk vonden dat het de wereld in ging. Dat dat zich ontwikkelde naar een serie voor de nationale televisie en uiteindelijk naar een bioscoopfilm is wel echt een droom die uitkomt. Natuurlijk voor mij als acteur, maar wat het vooral bijzonder maakt, is dat het voor bijna iedereen die eraan heeft meegewerkt hun debuutfilm is. Niet alleen voor de regisseur en de scenarist, maar ook voor de DOP (Director of Photography, red.), de editor, en veel castleden. Dat is best zeldzaam. Ik ben dus ontzettend trots op wat we hebben neergezet en dat het project met ons meegegroeid is in die vijf jaar. We zijn vijf jaar ouder dan toen we begonnen en dat voel je ook in de film, zowel inhoudelijk als hoe het eruit ziet.
Was het anders hoe Anne voelde als personage in de film in vergelijking met de eerste twee seizoenen?
H: Ik denk wel dat we de kern van wie Anne is hebben behouden, want dat maakt het herkenbaar voor veel mensen. Ze heeft nog steeds vaak geen idee waar ze mee bezig is, ze heeft nog steeds dezelfde vriendengroep waar ze een leuke dynamiek mee heeft, dus dat zijn wel echt dingen die net als in de serie in de film zitten. Wat het anders maakt, is dat er meer ruimte is om genuanceerder te zijn in een film. Anne is een flawed character, ze heeft gebreken, en dat vind ik leuk. Zeker als je kijkt naar de geschiedenis van vrouwenrollen is het gaaf dat ze niet bekeken en geseksualiseerd wordt door een soort male gaze of dat ze neergezet wordt als the dream girl next door, maar gewoon als iemand met een karakter.
Iemand die mens mag zijn.
H: Ja, precies. En het zit in alles, het zit ook in het camerawerk. Het is ongepolijst allemaal, dus je ziet gewoon huid, rode wangen, een puistje of een litteken. Dat vind ik heel tof eraan. In die zin is het realistisch: alle personages zijn gewoon mensen.
Thorn, jij speelde in de serie nog niet mee en bent er in deze film bijgekomen. Hoe was het voor jou om bij zo’n established familie te komen?
Thorn: Ja, fantastisch! Ze hebben me met open armen ontvangen. Ik heb dit al heel vaak gezegd, maar het voelde als een warm bad. Iedereen was ook heel blij dat ik er was.
H: Volgens mij was de hele cast juist zenuwachtig dat Thorn zou komen. Iedereen had zoiets van, “oh my god, Thorn doet mee!”
T: Het was een toffe ervaring. Voor mij is het ook mijn debuutfilm, mijn eerste film. En dan ook nog eens zo’n belangrijke rol. Het is bovendien een leerzame ervaring geweest en het is kicken om met zulke goede mensen te werken. Vooral als zo’n hele groep jou zonder aarzeling daarin opneemt. Dat familiegevoel was er wel echt op de set.
Kun je wat meer vertellen over jouw specifieke rol en de rol die jij bent gaan spelen in Annes leven?
T: Het personage heet Lou. Die is een heel direct persoon, kan heel makkelijk dingen observeren en dat ook aanwijzen bij mensen. Daarnaast is die communicatief sterk, wat denk ik belangrijk is voor Anne.
H: Voel je de tegenstelling? Alles wat die noemt, is alles wat Anne niet kan.
T: Ja, dus dat is eigenlijk wat de rol van Lou is in het verhaal van Anne. Lou staat heel anders in het leven, op sommige vlakken ook wel hetzelfde, maar in die eerdergenoemde eigenschappen kunnen ze veel van elkaar leren. En ja, er ontstaat ook het een en ander tussen Lou en Anne. Lou is net als ik non-binair, maar dat is helemaal niet het grootste onderwerp in de film, hoewel het wel gaat over gender.
H: Er zitten wel veel gesprekken over gender in de film. Een van de kernkwaliteiten van ANNE+ is natuurlijk dat het universeel is. Dus er gaan hopelijk ook veel mensen naar de film, net als met de serie, die niet queer zijn. Daarom doen we niet alsof non-binair voor iedereen meteen gesneden koek is. Tegelijkertijd leggen we ook niet alles tot in de puntjes uit. Er is bijvoorbeeld een scène waarin we elkaar voor het eerst ontmoeten en waarin Lou vraagt, “wat zijn je pronouns?” en dat Anne even zo’n “oh ja” momentje heeft. Met zo’n scène stel je een voorbeeld waarmee je laat zien dat het heel makkelijk kan zijn en dat het helemaal niet een ding hoeft te worden. Er zijn ook personages die het nog af en toe fout doen en dan even verbeterd worden.
T: Zonder te belerend te zijn, is het hopelijk wel heel normaliserend. Door dat soort taalgebruik te horen, wordt het makkelijker om het zelf ook te gaan gebruiken. Dat maken de gesprekken die Anne en Lou met elkaar hebben ook leuk, omdat ze laten zien dat gender iets is wat verder gaat dan non-binair zijn. Het is eigenlijk iets waar iedereen mee te maken heeft. Iedereen krijgt te maken met genderrollen en de verwachtingen daarvan.
H: En er zit ook drag in de film. Alle personages krijgen een drag-workshop van Lou, maar alle acteurs kregen ook in het echt een drag-workshop van Thorn en Amber Vineyard. Dat was voor ons allemaal buiten onze comfortzone en een soort ontdekkingstocht naar genderexpressie.
Waarom denken jullie dat het belangrijk is dat queer mensen dit spelen?
T: Ik vind het heel belangrijk dat mensen hun eigen verhaal vertellen. Of dat nu echt je eigen verhaal is of een queer verhaal, het heeft te maken met representatie. Als je het bijvoorbeeld hebt over trans- of non-binaire personen, die worden gewoon te vaak verkeerd en problematisch gerepresenteerd. Je hoeft alleen maar Disclosure te kijken op Netflix en dan snap je dat. Het is tijd om die macht terug te pakken. Er is kansenongelijkheid in het filmlandschap als je het hebt over queer acteurs en niet-queer acteurs. Ik vind het daardoor belangrijk dat een non-binair personage door een non-binair persoon wordt gespeeld.
H: Het gaat over rolmodellen creëren. Als ik bijvoorbeeld een lesbische film kijk, ga ik die actrices opzoeken op internet en dan kom je er te vaak achter dat ze eigenlijk hetero zijn. Dat is toch minder leuk.
T: Beetje een domper.
H: Dan denk je sneller dat queer zijn alleen maar in een fictieve wereld bestaat. Volgens mij is het belangrijk om rolmodellen te zien die je niet alleen in fictieve films ziet, maar ook in het echte leven.
T: Dat krijg je ook veel terug van de fanbase van ANNE+ toch?
H: Ja, en ook als we ergens zijn. Thorn en ik waren op een event van het COC met honderd queer pubers en dan voel je ook altijd dat mensen het leuk vinden. Het klinkt misschien een beetje raar, maar dan vinden mensen het leuk dat we benaderbaar zijn. Soms zijn ze verbaasd en zeggen ze dingen als, “oh ik kan gewoon met je praten en je bent gewoon open en je bent hier…”
T: …”en je vindt het blijkbaar belangrijk om hier te zijn.”
Hoe vinden jullie het om zelf rolmodel te zijn?
H: Dat vind ik super bijzonder. Het is ergens ook fijn dat je voelt dat je wezenlijks iets kan bijdragen aan de wereld. Ik wou dat ik dat vroeger had gehad. Tegelijkertijd voel ik ook wel een soort verantwoordelijkheid. Je merkt bijvoorbeeld wel dat je in je activisme moeilijk een stapje terug kan doen of even een vakantie ervan kan nemen. Je ziet namelijk zoveel van wat er niet oké is in de wereld, waardoor je soms het gevoel hebt dat je dat de hele tijd moet uitspreken.
T: Daar sluit ik me helemaal bij aan. Het is aan de ene kant echt heel bijzonder en tof. Aan de andere kant vind ik het ook wel bizar als iemand op straat naar me toeloopt en me aanspreekt. Daar moet ik nog aan wennen. Maar het is ook zeker een grote verantwoordelijkheid. Vooral omdat er nog niet veel representatie is, weegt die gewoon zwaarder op de schouders van de mensen die wel zichtbaar zijn. Dus daar moet je wel bewust en verstandig mee omgaan.
Wie zijn jullie rolmodellen of inspiratiebronnen?
H: Voor mij iemand als Phoebe Waller-Bridge, die Killing Eve en Flea Bag heeft gemaakt. Zij schrijft complexe en gelaagde rollen met veel humor. Dat is wel waarvan ik als acteur en maker denk: daar kijk ik echt tegenop.
T: Ik moet ook denken aan Joey Soloway van Transparent, maar bijvoorbeeld ook aan een rolmodel in de trans community zoals Elliot Page.
H: Maar voor mij ook Naomie Pieter. Mensen die zich unapologetic activistisch inzetten en de hele tijd zichtbaar zijn, ook als dat soms op weerstand stuit.
Tot slot, wat was jullie favoriete zin om te zeggen in de film?
H: Er zit een hele lange monoloog in over queer zijn. Dan zegt Anne tegen Lou: “het is wel zoveel meer dan ik dacht toen ik in de kast zat.” Dat is ook hoe ik het zelf ervaar. Ik vind het wel een exemplarische zin voor de film, want de film is ook zo’n soort viering van queer joy, net als het maken van het hele project. Dus die zin is voor mij wel belangrijk.
T: Mijn lievelingszin is “Mooi he?” tijdens een intiem moment met Anne. Anne kijkt naar de littekens op Lous borstkas en wanneer Lou dat ziet, zegt die, “Mooi he?” waarop Anne “ja” zegt.
H: En dat is het.
T: Daarna gaan ze gewoon verder. En dat is ook voor mij persoonlijk bijzonder, want dat is heel kort na mijn operatie opgenomen.
Ik denk dat dat mooi weergeeft waarom het zo belangrijk is dat queer acteurs queer personages spelen. Ook al speel je natuurlijk een rol, het is tegelijkertijd ook een deel van jouw eigen ervaring. Ik kan me voorstellen dat als je zoiets mag spelen, dat helend en affirming kan werken.
T: Zeker.
H: Ja, en dat je lichaam valid is en het waard is om op een liefdevolle manier op een bioscoopscherm en aan de hele wereld te tonen.
Lees ook ons interview met ANNE+ makers Maud Wiemeijer en Valerie Bisscheroux en onze review van de film. Zelf de film ervaren? Je kan ANNE+ in de bioscoop bekijken!
Over de auteur(s)
