Na het lange wachten op de spannende uitslag van de Amerikaanse verkiezingen, is het weer tijd om ons te richten op ons eigen kikkerlandje. Ook hier komen de verkiezingen namelijk steeds dichterbij. En ook hier zijn ze enorm van belang. In Nederland hebben we gelukkig een iets breder scala aan keuzes dan de twee oude, heteroseksuele, witte cis-mannen die we in Amerika zagen. Dit kan het kiezen ook heel wat moeilijker maken. Daarom proberen we je in deze rubriek een stukje verder te helpen. Eerder schetsen we een beeld van de verkiezingsprogramma’s van 2017-2021. Hierin keken we naar de aandacht die erin besteed werd aan onze gemeenschap. Vervolgens keken we naar de betekenis van de woorden die ze hierin gebruikten en de context waarin zij die gebruikten. In dit artikel zullen we ons specifiek richten op moties van afgelopen vier jaar. Wat voor moties dienden partijen in en hoe werd hier door andere partijen over gestemd? Maakten zij waar wat ze in hun verkiezingsprogramma’s van 2017-2021 beweerden?
Wat zijn moties?
Allereerst is het natuurlijk belangrijk om te weten wat een motie nou precies is. In de Tweede Kamer kan iedereen die een zetel heeft op verschillende manieren onderwerpen aankaarten. Het indienen van een motie is er hier één van. Ieder Tweede Kamerlid kan dus een motie indienen. Kamerleden moet hiervoor ondersteuning krijgen van minstens vijf andere Kamerleden. Wanneer dit aantal bereikt is, zal de Tweede Kamer stemmen en kan de motie verworpen, aangenomen of aangehouden worden. Wanneer de Kamer een motie verwerpt, betekent dit dat er te weinig Kamerleden ‘voor’ stemden. De Kamer doet hier dan verder niets mee. Wanneer de Kamer een motie aanneemt,telt het tegenovergestelde. Tot slot kan de Kamer een motie aanhouden. Dit betekent de Kamer er later nog op terugkomt.
Waar dienen ze voor?
Naast dat moties een manier zijn om een onderwerp bespreekbaar te maken in de Tweede Kamer, dienen ze ook vaak als politiek statement voor partijen of individuele leden. Zo delen Tweede Kamerleden uitslagen van moties vaak op social media. Arjen Lubach wees ons er eerder al op dat het om die reden belangrijk is om scherp te blijven op wie de motie deelt en wat voor intentie deze persoon ermee heeft. Zo geven verschillende politica nog al eens verschillende interpretaties aan de uitslag van een motie. Dit hoeft echter niet te betekenen dat moties irrelevant zijn. Zo laten moties juist zien wat verschillende partijen van belang vinden. Het laat zien waar zij het wel of niet over willen hebben en wat zij graag wel of niet anders willen zien.
Hebben partijen net zoveel aandacht besteed aan ons als ze beweerden in 2017?
Als we kijken naar hoe concreet partijen in 2017 waren in hun verkiezingsprogramma als het gaat om LHBT+-rechten zien we dat vooral GroenLinks, BIJ1, D66 en PvdD concrete plannen benoemden in de partijprogramma’s van 2017-2021. Maar in hoeverre zijn deze plannen ook waargemaakt? Verschillende moties illustreren dat bovenstaande partijen wel degelijk aandacht hebben besteed aan onze gemeenschap. Zo dienden de partijen verschillende moties in, die we hieronder zullen toelichten.
Moties omtrent taal en LHBT+
In de afgelopen jaren werd er in de Tweede Kamer door verschillende partijen aandacht besteed aan de taal die gebruikt voor LHBT+- kwesties. Nispen (SP) en van Dijk (SP) dienden bijvoorbeeld een motie in om de term ‘hetero- of homoseksuele’ gerichtheid in het Wetboek Strafrecht te vervangen door ‘seksuele gerichtheid’. Dit zou er volgens hen voor zorgen dat ook biseksualiteit, panseksualiteit, aseksualiteit en andere vormen van seksualiteit bescherming zouden krijgen binnen de wet. De Kamer verwierp deze moeite echter op 16 mei 2019. In dit geval omdat VVD, CDA, D66, CU en SGP allen tegen stemden.
Later dienden Bergkamp (D66), Özütok (GroenLinks) en van den Hul (PvdA) een wetsvoorstel in om de discriminatiegronden ‘seksuele gerichtheid’ en ‘handicap’ toe te voegen aan Artikel 1 van de Grondwet. Dit voorstel werd op 30 juni 2020 wel aangenomen. PVV, SGP en FvD stemden er tegen, maar alle andere partijen voor.
Moties omtrent veiligheid van LHBT+
Partijen hebben ook aan de veiligheid van onze gemeenschap gedacht de afgelopen jaren. Zo dienden van den Hul (PvdA) en Bergkamp (D66), naar aanleiding van een onderzoek van Movisie, op 2 november 2020 een motie in die zich richtte op de veiligheid van LHBT+-jongeren. Zo zou volgens hen de problematiek meer kenbaar moeten zijn bij de zorginstanties. Naast dat zou er gezorgd moeten worden voor genoeg opvangplekken voor LHBT+-jongeren die dakloos zijn geraakt en specifieke hulp nodig hebben. Deze motie werd gelukkig aangenomen met een hoog aantal stemmen ‘voor’. Toch waren er ook partijen ‘tegen’. Zo stemde ook hier zowel de PVV als de FvD ‘tegen’ de motie.
Zoals D66 beloofde in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 keken ze niet alleen naar LHBT+ op nationaal niveau, maar ook op internationaal niveau. Zo dienden wederom Bergkamp (D66) samen met van den Hul (PvdA) op 2 november 2020 een motie in omtrent dit onderwerp. Naar aanleiding van de gebeurtenissen in Polen benadrukten zij dat het van belang is dat Nederland zich blijft uitspreken en inzetten omtrent de rechten van vrouwen en LHBT+-personen. Ook deze motie werd aangenomen. Partijen die tegen stemden waren de ChristenUnie, PVV, FvD en SGP.
Kuiken (PvdA) en Buitenweg (Groenlinks) dienden daarnaast op 22 november 2018 een motie in die zich richtte op het verhogen van de meldingsbereidheid van discriminatie door LHBT+. Volgens hen zou dit bereikt kunnen worden door de straf die je nu krijgt voor discriminatie-geweld te verhogen. Deze motie werd aangehouden. Het is verder niet bekend of de motie later nog is aangehaald.
Moties omtrent educatie en LHBT+
Partijen als ChristenUnie, PVV, FvD en SGP stemden op 2 november 2020 daarnaast ook tegen een motie omtrent de aandacht voor seksuele diversiteit op scholen. Zo vonden de indieners dat het kabinet concrete maatregelen moest treffen voor de scholen die hier geen aandacht aan besteden. De motie werd ingediend door van Dijk (SP), Bergkamp (D66), El Yassini (VVD), van den Berge (GroenLinks) en van den Hul (PvdA). Naast de eerder genoemde partijen (ChristenUnie, PVV, FvD en SGP) stemde in dit geval ook het CDA tegen dit voorstel. Desondanks nam de Kamer wel de motie aan. Van Dijk (SP) diende al eerder een motie in omtrent dit onderwerp. Zo stelde hij op 19 april 2018 dat er passende maatregelen getroffen moesten worden voor scholen die zich niet houden aan de regels over seksuele diversiteit op scholen. Die dag stemden VVD, CDA, ChristenUnie, DENK, SGP en FvD tegen. De motie werd toen op het randje aangenomen.
Ook binnen de politieacademie vonden verschillende Kamerleden dat de kennis over LHBT+ opgeschaald moest worden. De lage aangiftebereidheid van LHBT+-personen bij discriminatie was voor hen reden om dit bespreekbaar te maken in de Tweede Kamer. Van den Hul (PvdA), Özütok (GroenLinks), Krol (50PLUS), Kooten-Arissen (PvdD) en Bergkamp (D66) dienden daarom op 16 mei 2019 een motie in. Hierin stelden de partijen voor om voor deze politieacademie een ‘leerlijn lhbti-discriminatie’ op te stellen. De Kamer nam de motie met een groot aantal stemmen ‘voor’ aan. Wederom stemde partijen als PVV, FvD en SGP hier echter tegen.
Op 15 oktober 2020 diende Beertema (PVV) daarnaast een zeer opmerkelijke motie in over een functie binnen het hoger onderwijs. Hij constateerde hierin dat geïnstitutionaliseerd racisme en systematische discriminatie van LHBT+, gender of andere groepen niet bestaat. Met de motie wil Beertema verzoeken de functie van ‘diversity office’ af te schaffen. Deze motie werd gelukkig verworpen. Alle partijen, behalve wederom PVV, SGP, Krol en FvD stemden hier dan ook op tegen.
Moties omtrent LHBT+- vluchtelingen
GroenLinks besteedde op 18 december 2019 specifiek aandacht aan LHBT+-vluchtelingen uit Rusland. Zo dienden van den Berge (GroenLinks) en van Oijk (GroenLinks) een motie in om LHBT+-vluchtelingen uit Rusland geen vestigingsalternatief meer tegen te werpen. Rusland zou volgens hen te onveilig zijn voor LHBT+-personen, ook wanneer iemand hier in het verleden wel veilig heeft gewoond. VVD, PVV, FvD, CDA, D66, CU, DENK, SGP stemden hier echter allemaal tegen, waardoor de Kamer de motie verwoord.
Kamerleden maakten daarnaast ook de veiligheid in azc’s van LHBT+ in combinatie met bekeerlingen van het geloof bespreekbaar. Op 26 november 2020 dienden Groothuizen (D66), Becker (VVD), Voordewind (ChristenUnie) en van Toorenburg (CDA) een motie in om vaart te zetten achter een plan van aanpak. Zo verzochten zij dat de regering binnen twee maanden een plan van aanpak opstelt. Dit plan zou de veiligheid van zowel LHBT+ als bekeerlingen binnen het azc te waarborgen. Hierover heeft echter nog geen stemming plaats gevonden.
Bekommerde iedereen zich om ons?
Wat opvalt (en wellicht niet verbaast), is dat de PVV, FvD, CDA, en SGP geen enkele motie indiende omtrent de rechten van LHBT+-gemeenschap. De PVV, FvD en de SGP stemden juist vaak tegen moties die werden ingediend door andere partijen. Zo stemden zij bijvoorbeeld ook tegen de motie over een verbod op homogenezing. In het nieuws verklaarde onder andere de FvD de motie te zien als ‘etalagepolitiek’. Het zou volgens hen overbodig zijn, omdat discriminatie al verboden is in artikel 1 van de Grondwet. Artikel 1 van de Grondwet heeft er echter nog niet voor gezorgd dat homogenezingspraktijken niet meer bestaan. Er is dus wel degelijk noodzaak voor een andere maatregel. Het argument van de FvD zou daarnaast beter tot zijn recht komen wanneer zij zich omtrent andere moties wel positief had uitgelaten over de rechten van LHBT+’ers. Dit deden ze helaas niet.
Ook niet verrassend is het feit dat de PVV onze rechten nog eens gebruikte om zijn haat jegens de islam te verkondigen. Zo dienden Wilders en de Graaff op 28 november 2019 een motie in waarin zij het kabinet vroegen de islam te erkennen voor wat het volgens hun is. Het zou volgens hun namelijk een ‘totalitaire ideologie vol Joden-, vrouwen en homo-haat’ zijn. De PVV stemde verder veelal tegen moties omtrent LHBT+ en besteedde er verder dan ook weinig aandacht aan. Wat dat betreft aardig in lijn met hun verkiezingsprogramma van 2017-2021.
En BIJ1 dan?
Het viel daarnaast misschien ook al op dat BIJ1 niet voorkomt in de bovenstaande moties. Dit komt omdat BIJ1 op dit moment geen zetel heeft in de Tweede Kamer. BIJ1 startte in 2016 als Artikel 1 en kreeg tijdens de verkiezingen in 2017 niet genoeg stemmen om een zetel in de Tweede Kamer te bezetten. Om toch te kijken naar wat BIJ1 afgelopen jaren voor onze gemeenschap betekent heeft werpen we een blik op Gemeenteraad Amsterdam.
Tijdens de verkiezingen van de gemeenteraden in 2018 bezette BIJ1 daar namelijk wel een zetel. Ook hier kunnen moties ingediend worden en dat deed BIJ1 ook. De zetel in Amsterdam werd tot voor kort bezet door Sylvana Simons en is nu overgenomen door Jazie Veldhuyzen. Wanneer we kijken naar de moties die door BIJ1 ingediend zijn, kunnen we terecht stellen dat BIJ1 veel waarde hecht aan de rechten en bescherming van LHBT+-gemeenschap. Zo diende Sylvana Simons, namens BIJ1, op 9 oktober 2019 verschillende moties in die deze rechten dienden. Hieronder vielen bijvoorbeeld de motie om ongedocumenteerde LHBTQI+ personen in de ‘Nota Regenboogbeleid’ op te nemen, de motie om een meertalige LHBTQIA+ Sociale Kaart van Amsterdam te ontwikkelen en de motie om het Regenbooghuis te beschermen tegen pinkwashing.
Dit is overigens niet het enige wat BIJ1 aan moties heeft ingediend als het gaat om de rechten van LHBT+’ers. Op de site van Gemeente Amsterdam vind je nog meer van dit soort voorbeelden. De Kamer verwoord echter al deze moties doordat ze te weinig ondersteuning kregen vanuit andere gemeenteraadsleden. Partijen als DENK en Partij voor de Dieren ondersteunde deze moties vaak wel.
Veel (e)moties
Ook voor de andere partijen geldt dat dit niet alle moties zijn die zij ingediend hebben. Het aantal moties neemt toe de afgelopen jaren. Zo werden er in 2018 maar liefst 4141 moties ingediend terwijl dit er in 2017 nog 2471 waren. Veel te veel dus om hier allemaal op te noemen. Als je al deze moties toch wilt bijhouden of terugzoeken kun je dit doen op de Instagram @motiemeter, de app DebatDirect en de site van de Tweede Kamer. Naast het kijken naar wat partijen indienen en hoe zij stemden is het is tot slot natuurlijk altijd van belang om te kijken naar de onderbouwingen van partijen om ‘voor’ of ‘tegen’ een motie te stemmen.
Over de auteur(s)
