Op 15 december 2020 is er in Hongarije een nieuwe anti-LHBTI+ wetgeving aangenomen die het voor regenbooggezinnen onmogelijk maakt om te adopteren. In de wet staat dat alleen getrouwde koppels kunnen adopteren. Als alleenstaande heb je vanaf nu speciale toestemming van de staat nodig. In Hongarije kunnen twee mensen van hetzelfde geslacht niet trouwen. Voorheen konden homo en lesbische koppels wel adopteren als een van beide aangaf alleenstaand te zijn.
Ook is er in de grondwet een omschrijving voor gezin vastgelegd: een moeder die een vrouw is en een vader die een man is. Regenbooggezinnen worden hierdoor nadrukkelijk uitgesloten. Een andere toevoeging aan de grondwet is dat Hongarije ‘de zelfidentiteit van het geslacht van de kinderen bij de geboorte beschermt.’ Een wetgeving die het bestaansrecht van transgender en intersekse personen ontneemt. Eerder werd het al onmogelijk gemaakt om identificatiedocumenten aan te laten passen met de juiste naam en geslacht.
In gesprek met politicoloog en LHBTI+ activist Rémy Bonny
Wat voor gevolgen heeft deze nieuwe wetgeving voor de LHBTI+ gemeenschap in Hongarije?
Sinds april heeft het Hongaarse Parlement het wettelijk veranderen van gender onmogelijk gemaakt. Daarmee werd iedere wettelijke erkenning van transgender en intersekse personen onmogelijk gemaakt. Deze week ging het Hongaarse Parlement nog een stap verder door de grondwet aan te passen en een “christelijke opvoeding” van minderjarigen te verplichten. Zo kunnen leerkrachten tijdens de les zich niet langer positief uitlagen over de LGBTI-gemeenschap. Ouders mogen ook, volgens de herziene grondwet, niet langer van hetzelfde geslacht zijn. Daarmee wordt het adopteren van kinderen door koppels van hetzelfde geslacht verboden.
Heeft dit ook gevolgen voor al bestaande regenbooggezinnen?
Dit zal wellicht geen invloed hebben op reeds bestaande regenbooggezinnen als beide ouders al erkend zijn. De grondwetswijziging werkt niet retroactief. Koppels die in een adoptieprocedure zaten zullen hier wel door getroffen worden.
David Vig, directeur van Amnesty Hongarije, zei onlangs; ‘Deze discriminerende, homofobe en transfobe nieuwe wetten – die er door gejaagd zijn onder het mom van de coronapandemie – zijn een nieuwe aanval van de autoriteiten op lhbti’ers.’ Heeft de coronapandemie volgens jou een rol gespeeld in deze wetgeving?
De coronapandemie wordt gebruikt om de basisrechten van een grote groep Hongaren te wissen. Door de lockdown is protesteren verboden in Hongarije. Daardoor kunnen LGBTI-organisaties niet de straat op om te mobiliseren tegen deze wetgeving. Het valt ook duidelijk op: bij de afschaffing van de wettelijke geslachtsverandering werd de wet één dag na de eerste lockdown aangekondigd. De grondwetswijziging van deze week werd één dag na de tweede lockdown aangekondigd.
Op social media schreef je dat het ‘een schande is dat de Europese Unie het hiertoe heeft laten komen.’ Ook in andere EU-landen worden LHBTI+ rechten ingeperkt, zoals de ‘LGBT-free zones’ in Polen. Wat heeft de Europese Unie op dit moment voor invloed op dit soort rechten? En hoe zou je dit graag anders zien?
De Europese Unie heeft de voorbije maanden veel grote verklaringen afgelegd. Maar voorlopig blijft het enkel maar bij plannen door de Europese Commissie die helemaal geen impact hebben op landen als Hongarije en Polen. Je kunt in Polen en Hongarije enkel maar met gebalde vuist optreden. Voor Orbán heeft het aanvallen van de LGBTI-gemeenschap weinig met religie of ideologie te maken. Orbán wil koste wat kost aan de macht blijven. Als hij daarvoor de democratie en de mensenrechten moet afschaffen zal hij dat doen. Het aanvallen van een minderheid is een kenmerk van beginnende dictaturen. Orban is daar niet anders mee.
De EU is veel te zwak in hun antwoord op dit anti-LGBTI geweld. Als LGBTI-beweging eisen we al jaren aan de Europese Commissie om een inbreukprocedure ten opzichte van Hongarije en Polen op te starten. Door hun aanvallen op de LGBTI-gemeenschap schenden ze namelijk Artikel 2 van het Verdrag van de Europese Unie, die de mensenrechten waarborgt. Aan die eis wordt geen gehoor gegeven.
Ik roep daarom het Europees Parlement op om de Europese Commissie in gebreke te stellen. De Europese Commissie is verplicht te waken over de naleving van de verdragen door de lidstaten van de EU. Aangezien de Commissie weigert hun taak te vervullen en het verdrag te verdedigen kunnen we niet langer wachten.
De huidige premier van Hongarije, Viktor Orbán, is al meerdere keren in opspraak geweest omdat zijn beleid onder andere de democratie en persvrijheid in het land zou beperken. Ook voert Orbán een strikt anti-vluchtelingen beleid met name gericht op islamitische vluchtelingen. Volgens de Nederlandse politicus Geert Wilders (PVV) ‘kan Nederland op veel punten veel leren van Hongarije!’ Krijgen extreemrechtse partijen meer invloed in Europa en zou dit gevolgen hebben voor LHBTI+ rechten?
Het extreemrechtse populisme is inderdaad niet gelimiteerd tot Polen, Hongarije of Oost-Europa. Zelfs de oerconservatieve anti-LGBTI retoriek bereikt meer en meer West-Europa. Polen en Hongarije zijn lid van een internationaal goed georganiseerd oerconservatief netwerk die het onderdrukken van LGBTI-personen als prioriteit heeft. Dit netwerk, die zich centreert rond de grote koepelorganisatie de International Organisation for the Family, heeft erg invloedrijke contacten. Zo nemen heel wat Amerikaanse evangelisten er aan deel, maar ook Russische oligarchen die erg dicht bij Vladimir Poetin staan. Hongaarse en Poolse politici nemen deel aan dergelijke congressen. Maar ook bijvoorbeeld Matteo Salvini uit Italië, de Spaanse VOX-partij of de partij van Marine Le Pen in Frankrijk.
Via dit netwerk destabiliseren ze de Europese democratie. Ook PVV of Forum voor Democratie hebben contacten er mee. Voor Rusland is het één van de fronten waarop ze de EU aanvallen.
Verschillende internationale media, zoals de TIME, hebben je benaderd over dit onderwerp. Maar je hebt ook op social media laten weten dat je nauwelijks door Nederlandse of Belgische media bent benaderd. Waarom is het belangrijk dat ook media buiten Hongarije hier aandacht aan besteed?
Hongarije of Polen is geen ver-van-ons-bed-show. Velen van ons gaan er op reis, naar muziekfestivals, etcetera. Het ligt in het hart van onze Europese Unie. Zoals ik al zei heeft de anti-LGBTI politiek tentakels die tot Nederland reiken. De Europese Unie is een project van waarden en normen die voor vrede zorgde sinds de Tweede Wereldoorlog. Hoe meer die waarden en normen onder druk staan, hoe meer de algemene vrede in Europa onder druk komt te staan. Een Europa zonder waarden is de naam Unie niet waardig.
Ik heb de voorbije weken met onder andere Poolse, Hongaarse, Spaanse, Chileense, Braziliaanse, Franse, Turkse, Italiaanse, Amerikaanse en Engelse media contact gehad. Telefoontjes uit België en Nederland waren er nauwelijks. Onze media onderschatten de algemene impact van deze oorlog tegen de LGBTI-gemeenschap die in de Europese Unie woedt. Een Europa dat het niet langer opneemt voor diens waarden en normen zal op lange termijn veel schadelijker zijn dan bijvoorbeeld de Brexit voor het Europese project.
Als politicoloog en activist zet u zich voornamelijk in voor LHBTI+ rechten in Oost-Europa en Centraal Azië. Als je meer wilt weten over LHBTI+ rechten, wie en welke instanties zijn dan goed om te volgen, naast jou natuurlijk!
Ik raad jullie aan om zeker organisaties zoals Budapest Pride of het Poolse Atlas of Hate te volgen. Dat zijn de grassroots activisten die dagdagelijks geconfronteerd worden met de anti-LGBTI politiek van hun regering.
Over de auteur(s)
