Rainbow Europe Map 2021
Rainbow Europe Map 2021

Regenboogindex 2021: De twaalfde plek

Op 17 mei publiceerde ILGA Europe de jaarlijkse Regenboogindex. In een ranglijst van 49 plekken worden alle Europse landen gerangschikt op basis van wetten en beleid rondom LHBTQIA+ rechten en op welke manier deze wetten en beleid een impact hebben op de levens van LHBTQIA+ personen. ILGA Europe rangschikt deze lijst op basis van verschillende indicatoren zoals gelijkheid, familiekwesties, hate speech, legale gender erkenning, vrijheid van meningsuiting, asielrechten en meer.  

De twaalfde plek

Dit jaar heeft Nederland een score van 61% en is daarmee op de 12e plek geëindigd. Dit betekent dat Nederland 61% scoort op basis van alle categorieën. Malta staat op nummer een met een score van 94%. Nummers twee en drie zijn België en Luxemburg met respectievelijke scores van 74% en 72%. De gemiddelde score op EU niveau is 48% en de gemiddelde score van alle 49 landen is 38%. In beide gevallen heeft Nederland het dus beter gedaan dan het gemiddelde. Maar het is alsnog een onwenselijke plaats voor Nederland. Over de jaren heen schommelt Nederland met haar score. Vorig jaar scoorde Nederland 62%, maar het jaar ervoor had het een score van 50%. In 2018 had het weer een score van 60%. In 2017 had Nederland een score van 64% en dat was de laatste keer dat Nederland in de top 10 stond.

Gelijkheid en antidiscriminatie

Op het gebied van gelijkheid en antidiscriminatie scoort Nederland 77%. Hiervoor heeft Nederland wettelijk en beleidsmatig gezien niks geregeld op grondwettelijk niveau voor LHBTQIA+ personen. Daarnaast is op het gebied van gezondheid niet voldoende gerealiseerd voor LHBTQIA+ personen volgens ILGA Europe, en scoort Nederland ook slecht doordat conversietherapieën nog niet uit de ban zijn. Ook het bestaande bloeddonatiebeleid richting MSM – mannen die seks hebben met mannen – verslechtert Nederlands score.

Familie

Daarentegen scoort Nederland beter in de categorie van familie met een score van 90%. De enige twee punten waar Nederland op kan verbeteren, zijn geregistreerd partnerschap – volgens ILGA Europe zijn er beperkte rechten op dat veld – en de erkenning van trans ouderschap.

Hate crimes en hate speech

Nederland scoort het slechtst wat betreft de aanpak van hate crimes en hate speech met een score van slechts 13%. Op beleidsmatig en wettelijk niveau is er nauwelijks wat geregeld. Beleid gericht op haat op basis van seksuele oriëntatie, genderidentiteit of sekse kenmerken is geheel afwezig. Daarnaast is er ook geen wettelijke basis om haatmisdaden op basis van seksuele oriëntatie, genderidentiteit of sekse kenmerken aan te pakken. Dit geldt ook voor de wettelijke basis om hate speech op basis van genderidentiteit of sekse kenmerken. Deze basis is er alleen voor hate speech op basis van seksuele oriëntatie.

Erkenning van gender en lichamelijke integriteit

In de Regenboogindex kijkt ILGA Europe ook naar de wettelijke erkenning van gender en lichamelijke integriteit. Deze categorie gaat voornamelijk over de trans en intersekse gemeenschap. Nederland heeft hier een middelmatige score van 44%. De erkenning van non-binair als gender is niet op beleidsmatig of wettelijk niveau erkend. Daarnaast is er een leeftijdsgrens verbonden aan het doorvoeren van een naamsverandering. Ook is er een diagnose van genderidentiteitsstoornis nodig om in aanmerking te komen voor transgender zorg. Tevens hangt er een leeftijdsgrens van 16 jaar op de wettelijke erkenning van gender.

Daarnaast is er ook de categorie die kijkt naar de publieke ruimte in termen van evenementen en demonstraties organiseren. Nederland heeft hier een perfecte score van 100% op. Zo lopen LHBTQIA+ activisten in Nederland op wettelijk en beleidsmatig niveau geen risico voor hun activisme, en is er vrijheid van meningsuiting.

Asiel

De laatste categorie waar ILGA Europe naar gekeken heeft in de Regenboogindex is op het gebied van asiel. Met een score van 67% doet Nederland het nog aardig. Alleen voor intersekse asielzoekers is er geen juridische of beleidsmatige basis voor bescherming.

Aanbevelingen

Op basis van al deze categorieën heeft ILGA Europe ook enkele aanbevelingen gedaan voor Nederland om de score te verbeteren en alomvattende LHBTQIA+ rechten te realiseren. Zo moet Nederland beleid doorvoeren dat expliciet alle LHBTQIA+ hate crimes en hate speech dekt en deze veroordeelt. Daarnaast moet er een eerlijk en transparant juridisch kader ontwikkeld worden op het gebied van wettelijke gender erkenning. Dit moet op basis van zelfbeschikking en zonder verstikkende vereisten zoals een genderidentiteitsstoornis diagnose of leeftijdsgrens, inclusief een non-binaire of derde genderoptie. Als laatste adviseert ILGA Europe ook om medische interventies bij intersekse jongeren te verbieden als de interventie geen medische noodzaak heeft en uitgesteld kan worden tot de persoon zelf toestemming kan geven.

Al met al heeft Nederland geen slechte score als we kijken naar het feit dat er in totaal 49 landen op de ranglijst staan. Maar men ziet Nederland ook als een baken van progressiviteit en volwaardige LHBTQIA+ rechten. Bij dat imago hoort ook een veilig en gezond leven voor LHBTQIA+ mensen, en dan zijn er nog zeker stappen te zetten.

Over de auteur(s)

Rocher

Rocher

Schrijf mee

Wil jij helpen met het creëren van leuke content voor en door LHBT+? Bekijk hieronder onze vacatures.

Voorbinddiscours

Gastredacteur Laurie schrijft over het imago van de voorbinddildo nu en hoe dat door de eeuwen heen is veranderd.

Nieuws

HBO-serie Looking stopt

Na twee seizoenen vol magere recensies stopt publieksfavoriet Looking, dit heeft HBO vandaag bekend gemaakt. De serie die Patrick, Dom, Doris en Agustín volgt krijgt geen derde seizoen,

Lees verder »