‘Behind My Scene’ en uit de kast: waarom een coming out nog steeds pijnlijk kan zijn

Vorige week maandag was het weer zover: Coming Out Day! Elk jaar op 11 oktober wordt er stilgestaan bij het ‘uit de kast komen’ van LHBTQIA+ mensen. Ook als je daar nog niet klaar voor bent, is dat natuurlijk goed. Je coming out is iets dat je in je eigen tempo doet. Voor de één is het juiste moment tijdens zijn/haar/hun puberteit. Voor de ander kan dit juist op latere leeftijd zijn. Maar voor sommige mensen wordt deze weg voor hen bewandeld: in Behind my Scene gaat Timur Perlin in gesprek met LHBTQIA+ jongeren die zijn ge-out.

De YouTube-serie is gemaakt in samenwerking met 3FM HUMAN. HUMAN is een omroep die (voorlopig) onderdeel van NPO is en zich richt op blikverruimende content. Elke aflevering begint in de bar van een theaterzaal. 3FM-DJ en radiopresentator Timur gaat hier in gesprek met verschillende jongeren over hun coming out en de effecten hiervan. Vervolgens wordt deze coming out scene nagespeeld door een groep acteurs. Dit kan ervoor zorgen dat de emoties hoog oplopen bij de jongeren.

Marijn

In de eerste aflevering gaat Timur in gesprek met Marijn. Hij is opgegroeid in een dropje in de bijbelbelt en ging naar een christelijke school. Door deze bubbel leerde hij bepaalde normen en waarden aan, zo ook over homo zijn. Natuurlijk zijn wordt godsdienst in verschillende mate doorgedrongen in het onderwijs. Er zijn bijvoorbeeld genoeg scholen die christelijk zijn maar niks doen met het feit dat het een gelovige school is. Bij Marijn ging het er helaas heel anders aan toe. Zijn school is zelfs in het nieuws geweest vanwege gedwongen coming outs. Zo werden Marijn en zijn vrienden door hun school gedwongen om hun ouders te vertellen dat ze homo zijn. Ze mochten niet eens eindexamen doen als ze niet stopten met het “zo provoceren van homo-zijn”.

Hij beschrijft de ervaring van homo zijn in een dergelijke omgeving als ‘onveilig’: jezelf kunnen zijn durfde hij niet. In een streng religieuze omgeving opgroeien kan een flinke impact op queer jongeren hebben. Marijn vertelt bijvoorbeeld dat hij uitgescholden werd voor homo, en dat hij door een blokkade op het internet de betekenis van het woord ‘homo’ niet eens kon vinden. Dit is slechts één van de voorbeelden die hij noemt.

Het naspelen van zijn coming out verhaal roept tranen op, en niet alleen bij Marijn. Buiten het feit dat het vriendje van Marijn naar mijn mening niet enorm sterk gespeeld is, is de paniek van de gespeelde Marijn wel duidelijk te zien. “We zijn opgegroeid met de Bijbel. En in de bijbel staat: man behoort aan vrouw, vrouw behoort aan man. En niet anders,” zegt de directeur tegen Marijn. De echte Marijn vind het confronterend om te zien en zit nagelbijtend in de zaal. Als kijker leef ik ook mee met hem. Het doet me pijn om te zien wat dit met hem doet en wat zijn coming out verhaal voor effect op hem en zijn gedrag heeft gehad. Maar het is ook hoopgevend: Marijn geeft aan later graag op een school te gaan werken om een rol in te nemen die hij heeft gemist in zijn schooltijd. Zo hoopt hij dat anderen niet hetzelfde hoeven te overkomen.

Fayaaz

De tweede aflevering van Behind my scene draait om Fayaaz. Hen valt op verschillende gebieden buiten de norm: als non-binair, queer en moslim persoon groeide hen op in Suriname. Hen vertelt openhartig hoe het was om op te groeien in een gelovige omgeving, erachter te komen dat hen op mannen viel en hoe hen probeerde binnen de norm te vallen. Hun coming out noemt hen zelf “dramatisch”. Aan het einde van hun puberteit ging hen vaak stiekem uit met hun vrienden. Op een avond stond hen met iemand te zoenen, maar ondertussen werden er foto’s gemaakt. Deze waren op Facebook geplaatst, en ook al waren ze binnen een half uur offline gehaald, toch gingen ze heel Paramaribo rond. De hele school was meteen op de hoogte van de foto’s en Fayaaz durfde niet meer thuis te komen. Het verhaal bereikte ook hun gezin, maar zij accepteerden niet hun identiteit. Vanuit het thuisfront werd er sterk actie ondernomen om hen in de gaten te houden. Zo moest hen bijvoorbeeld ook naar een psycholoog, wat ook zichtbaar is in het toneelstuk.

Samen met hun zus komt Fayaaz aan bij hun psycholoog. Hun zus legt uit wat er gaande is: Fayaaz spreekt meerdere keren per week af met mannen, vaak in het weekend. De psycholoog denkt even na en vraagt dan aan hun zus of ze op de gang wil wachten. Nadat ze hun zus naar de gang stuurt, gebeurt er iets wat Fayaaz totaal niet had verwacht. Ze vertelt hen dat hen goed is zoals hen is. Hen is zo geboren en kan daar niks aan veranderen! Dit is de eerste keer dat Fayaaz zich realiseerde dat hen er echt niet zelf iets aan kon doen, maar dat het aangeboren was. Uit het nagesprek liet hen ook blijken dat er een goed beeld was geschetst van de werkelijke situatie, en dat dit ook bij Fayaaz wat had losgemaakt.

“Het is wat het is. Je bent zoals je bent!”

Nick

In de laatste aflevering horen we Nick. Nick wist het van jongs af aan: ik ben een man. Zijn lichaam werkte echter niet mee en het duurde tot zijn diploma-uitreiking voordat hij durfde te vertellen dat hij trans was. Al realiseerde hij het zich al in zijn puberteit, hij deelde dit pas op dat moment met het publiek dat op de ceremoniële uitreiking was afgekomen. Onder andere zijn moeder was aanwezig, maar de emoties liepen bij haar hoog op. Pas na de diploma-uitreiking kwam zijn broer naar hem toe om hem te vertellen dat zijn moeder weg was gegaan. Nick voelde al aan dat zijn ouders het niet eens zouden zijn met zijn coming out. Hij had zijn gevoelens daarom opgeschreven in een brief en die aan zijn ouders gegeven. Het gesprek dat daaruit volgde was zoals verwacht, maar niet zoals gehoopt.  

Inmiddels heeft Nick al meer dan twee jaar niks van zijn ouders gehoord. Het gehele proces heeft hij zonder de steun van zijn ouders moeten doen. Dit heeft hij ervaren als erg eenzaam. In het toneelstuk is het duidelijk te zien dat de school achter hem staat, maar zijn ouders niet. De gespeelde Nick is zelf ook trans, waardoor hij ook op sommige vlakken zich goed in Nick kon verplaatsen.

“Ik ben haar dochter, en ze kan het gewoon niet anders zien dan dat”

Bewustzijn rondom outen

Ge-out worden kan een traumatiserende ervaring zijn. Uit Behind my scene blijkt dat maar al te goed. En ook in mijn directe omgeving hoor ik veel over mensen die tegen hun zin zijn ge-out. Zelf kan ik me hier net zo goed bij aansluiten. Ook ik ben vaak genoeg door andere mensen uit de kast getrokken zonder daar comfortabel bij te zijn. Inmiddels kan ik daar beter mee omgaan, maar tijdens mijn middelbare schooltijd was dit altijd heel moeilijk. Ik ben daarom ook blij om een serie zoals deze te zien op een groot platform zoals NPO3 en ik hoop dat mensen ook beseffen wat de consequenties van outen zijn.

Presentator Timur sluit ook mooi bij de serie aan. Het heeft hem zelf ook 13 jaar gekost voor hij zich comfortabel genoeg voelde om uit de kast te komen. Om hem als presentator neer te zetten is dus een sterke keuze geweest. Ook al heeft de webserie maar drie afleveringen, ik ben erg blij om een – in hoeverre je daarvan kan spreken bij drie afleveringen – diverse groep mensen te zien die door Timur geïnterviewd worden. Alle drie met een andere achtergrond en een verschillend verhaal, waardoor het ook interessant blijft om alle afleveringen te blijven kijken. Dit soort series creëren hopelijk ook meer bewustzijn rondom outen en bieden een duidelijk beeld voor wie nog steeds niet gelooft dat het met de LGBTQIA+ emancipatie echt nog niet zo goed gaat als gedacht wordt.

De afleveringen zijn te bekijken op YouTube.

Over de auteur(s)

Pepijne

Pepijne

Pepijne (zij/hen) is student politieke geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en doe daarnaast van alles en nog wat bij de universiteit. In hun vrije tijd probeert ze haar kookkunsten te verbeteren en uit te breiden. Niet dat dit altijd even effectief is, maar dat terzijde. Daarnaast kijkt hen graag met een kritische blik naar allerlei LGBTQIA+ series en films of duikt de boeken in.

Schrijf mee

Wil jij helpen met het creëren van leuke content voor en door LHBT+? Bekijk hieronder onze vacatures.

Voorbinddiscours

Gastredacteur Laurie schrijft over het imago van de voorbinddildo nu en hoe dat door de eeuwen heen is veranderd.

Diender Louanne NPO 3
Cultuur

Een bericht aan diender Louanne

Afgelopen donderdagavond vertelde Louanne haar persoonlijke verhaal in het programma Dienders (NPO3). Dit raakte redactrice Melissa zo erg dat ze een bericht voor haar schreef.

Lees verder »