Sociale media is inmiddels al bijna niet meer weg te denken uit de huidige maatschappij. Veel mensen besteden uren per dag aan platformen als Facebook, Twitter en Instagram. Online netwerken waarin mensen van over de hele wereld met elkaar kunnen communiceren. Nou ja, communiceren, we delen vooral ook graag grappige meme’s en TikTok’s. Zelf ga ik altijd heel goed op filmpjes van schattige puppies en meme’s van mijn favoriete series. Helaas staat het internet niet alleen maar vol vriendelijke viervoeters. Daarom is de campagne #DatMeenJeNiet, stop online discriminatie! opgezet.
(Trigger warning: voorbeelden van haatdragende reacties)
Eigen bubbel
Met de accounts die ik volg zit ik zelf in een fijne LHBTQIA+-vriendelijke bubbel, vol met intersectionele activisten en open minded creatievelingen. Zodra ik daar echter buiten kom, duurt het niet lang voordat ik online discriminatie tegenkom. Laten we de uitslag van de verkiezingen als voorbeeld nemen, waar ik overigens nog van aan het bijkomen ben. Via Instagram accounts als die van NOS, NU.nl en RTLnieuws volgde ik de uitslag op de voet. In het algemeen werd ik er niet heel blij van maar er waren ook drie lichtpuntjes. Deze lichtpuntjes werden echter, naast een bak liefde, ook met haat overladen. Wil je de voorbeelden hiervan overslaan, lees dan de volgende drie alinea’s niet.
Haat
Het eerste lichtpuntje voor mij is dat de partij BIJ1 een zetel heeft. Een sterk links geluid tegenover al dat rechts. Als een soort voorbijganger die niet weg kan kijken van een ernstig ongeluk dook ik de comments in. “Vreselijk, dat zit straks van ons belastinggeld in de 2e kamer.” “Jammer dat onze Nederlandse traditie moet wijken voor haar en dat zwarte piet niet meer mag bestaan, vind het echt jammer dat het zo moet, ik zeg blijf van onze traditie af.” “Dat mens spoort niet, griezel.” “Ik hoop dat ze gauw weer opdondert.” RTLnieuws heeft na de berichtgeving over de zetel van BIJ1 de comments weggehaald, “vanwege de vele racistische en haatdragende opmerkingen.”
Meer haat
Mijn tweede lichtpuntje is dat Kauthar Bouchallikht (Groen Links) met voorkeurstemmen ook een zetel heeft bemachtigd. Bouchallikht is intersectioneel klimaatactivist en het eerste kamerlid die een Hijab (hoofddoek) draagt. Ook hier staat helaas niet iedereen om te springen. “Goed verhaal.” “Linkse droeftoeters.” “Leuk zo’n inclusieve samenleving, geeft weer wat ademruimte voor pedofielen.” “En je hebt je ingezet voor moslim broederschap. Dat gaat mij te ver.” “Je bent het uitschot van de samenleving”
Nog meer haat
Het derde lichtpuntje dat ik voorbij zag komen is dat Lisa van Ginneken (D66) in de Tweede Kamer komt. Zij is hiermee de eerste transgender persoon in de Tweede Kamer. Ook hier waren de comments gevuld met haatdragende reacties. Wat ik opvallend vind, is dat RTLnieuws hier wel de mogelijkheid om te reageren open heeft gehouden. Met de volgende reacties als gevolg. “Ugh hou op hoor, dit kan dr ook wel weer bij.” “Lekker belangrijk.” “Meerrrr voorrr mannen.” “Wat een kerel.” “Man man man waar gaat het heen met Nederland.” “Mooi maar we beoordelen hem op zijn werk in de kamer.” “Gaat deze ook het ombouwen van kinderen promoten net als die trol in Amerika?” “GADVERDAMME!!”
Online discriminatie
Drie belangrijke stappen voor inclusieve politiek, waarbij door de reacties meteen duidelijk wordt waarom dit nodig is. Online discriminatie kent ook andere vormen maar is altijd moeilijk om over je heen te krijgen. Zelf voel ik me vaak boos, verdrietig en soms zelfs hopeloos als ik de zoveelste shit comment lees. Ook als deze niet direct naar mij persoonlijk gericht is. Door de anonimiteit van het internet durven veel mensen uitspraken te doen die ze anders nooit zouden doen. Daarbij lijken ‘de haters’ elkaar makkelijk te vinden en richten ze vaak gezamenlijk op hetzelfde doelwit. Offline accepteren we discriminatie en haatdragende reacties vaak niet, waarom zouden we dat online wel doen?
Campagne #DatMeenJeNiet
Movisie, Diversity Media en Hogeschool Inholland zijn daarom het project #DatMeenJeNiet gestart. “Het doel van dit project is om discriminatie op sociale media tegen te gaan door bij jongeren en jongvolwassenen de sociale norm te vergroten dat online discriminatie onacceptabel is.” Er zijn meerdere manieren om online discriminatie tegen te gaan. Zo kun je zelf bijvoorbeeld een of meerdere positieve reacties achterlaten als je ziet dat er haatreacties staan. Wil je niet zelf reageren dan kun je ook een positief van iemand anders liken. Deze positieve reactie komt dan hoger te staan waardoor de haatreacties minder zichtbaar zijn.
Van Bystander naar Upstander
Stop online discriminatie. Het is kwetsend, pijnlijk en kan serieuze gevolgen hebben. Zelf kijk ik niet langer toe. Als ik haatreacties zie laat ik een positief bericht achter, al zijn het maar hartjes of vlaggetjes. Ook like ik vaak positieve berichten die bovenaan staan. Steeds vaker stuur ik iemand een persoonlijk bericht om wat extra liefde te strooien. Het zijn kleine dingen, maar ik denk dat die grote impact kunnen maken. In gesprek gaan met mensen die online discrimineren vind ik nog lastig. Gelukkig heeft #DatMeenJeNiet hele handige tips over hoe je zelf kunt ingrijpen bij online discriminatie.
Over de auteur(s)
Freddie Lian
Freddie Lian (die/diens, hen/hun) is sinds 2021 redacteur bij Expreszo en maakt sinds 2022 ook onderdeel uit van de hoofdredactie. Door diens brede interesse en drang om ervaringen te verwoorden, heeft hen altijd wel iets om over te schrijven. Naast verschillende vormen van schrijven is Freddie ook graag bezig met spoken word, dansen, illustraties maken, piano spelen en wandelen met hun hond. Instagram
(foto credits; Rox Klijn)