Aanstaande maart is het weer tijd om te stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dat klinkt nog ver weg, maar het zal niet lang meer duren voor je overspoeld wordt met campagnes. Partijen zetten allerlei methodes in om jouw stem voor zich te winnen. De vele campagnes en lange verkiezingsprogramma’s kunnen ervoor zorgen dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Toch is het erg belangrijk om je in te lezen en vervolgens te stemmen. Jouw stem kan zo maar de doorslaggevende factor zijn voor een partij om een zetel te krijgen in de Tweede Kamer. Maar hoe weet je voor welke partij je moet kiezen? Welke partijen hebben invloed op jouw persoonlijke belangen?
In deze rubriek helpen we je op weg en belichten we waar de verschillende partijen staan rondom LHBT+-rechten. Zo gaan we in op wat zij beweerden te betekenen voor onze gemeenschap in eerdere verkiezingen, wat deze beweringen betekenen, of deze beweringen waar gemaakt zijn en nog veel meer. Dit keer blikken we terug op de eerdere beloftes van politieke partijen, ofwel de verkiezingsprogramma’s van afgelopen verkiezingen in 2017-2021.
Het verkiezingsprogramma
Het verkiezingsprogramma van een politieke partij is vaak een lange tekst die reflecteert wat een partij belangrijk vindt. Om te zien hoeveel waarde partijen hechten aan de rechten van de LHBT+-gemeenschap doken we daarom de verkiezingsprogramma’s van de partijen in. Wat beweren partijen erin te gaan doen voor de LHBT+-gemeenschap? Hoe duiden zij de LHBT+-gemeenschap aan? En in wat voor context doen zij dat?
Door te focussen op de verkiezingsprogramma’s van 2017-2021 kunnen we zien in hoeverre partijen hun beloftes nakomen en hoe betrouwbaar deze partijen zijn als het gaat om onze belangen. De huidige verkiezingsprogramma’s kunnen daarnaast vergeleken worden met de nieuwe verkiezingsprogramma’s. Waarmee bijvoorbeeld duidelijk kan worden in hoeverre partijen meegaan met de actualiteit en ontwikkelingen van onze gemeenschap. Hieronder volgt daarom een overzicht van de partijen, wat zij in 2017 over de LHBT-gemeenschap zeiden en hoe zij dit zeiden.
Bij1
Bij1 is een partij die veel aandacht besteedt aan de rechten van de LHBT+-gemeenschap. In het partijprogramma van 2017-2021 spreken zij van ‘LHBTQIA+’ wanneer zij het hebben over onze gemeenschap. Dit staat bij hen voor: lesbisch, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders*, queer, interseksuelen, anders-seksuelen. Uit het verkiezingsprogramma wordt duidelijk dat de bestrijding van discriminatie en racisme voor Bij1 het belangrijkste is. De term gelijkwaardigheid staat hierin dan ook centraal. In het verkiezingsprogramma van 2017-2021 gaf de partij onder andere aan voor een afschaffing van sekseregistratie te zijn. Daarnaast toonden zij oog te hebben voor de bescherming van LHBT+’ers door het OM, politie en gemeenten hier meer kennis en middelen voor te willen bieden. De partij liet in het programma weten anti-LHBT+-geweld beter in kaart te willen brengen en vond dat ook de arbeidsmarkt meer ruimte moest geven aan LHBT+. Ook gaven zij hierin specifieke aandacht voor vluchtelingen die vanwege hun genderidentiteit of seksuele identiteit niet terug kunnen naar het land waar ze vandaan komen. Bij1 vindt dat zij sowieso mogen blijven. De partij liet tot slot weten het Regenboogakkoord van COC in 2017 ondertekend te hebben, waarin ze verschillende beloftes deden naar de LHBT+-gemeenschap.
Democraten ’66 (D66)
Ook D66 sprak in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 met regelmaat over de rechten van de LHBT+-gemeenschap. Bij het benoemen van deze rechten had de partij het vooral over ‘LHBTI’. D66 liet in dit verkiezingsprogramma weten te streven naar een gendersensitief beleid. Dit betekende voor hen onder andere dat onnodige geslachtsregistratie afgeschaft zou worden en dat de ‘Algemene wet gelijke behandeling’ zich ook zou richten op genderdiscriminatie. Daarnaast lieten zij weten te willen investeren in bescherming van LHBTI’ers op zowel nationaal als internationaal gebied. Op nationaal gebied zou dit inhouden dat D66 wilde investeren in voorlichting rondom seksualiteit en diversiteit in het onderwijs en het beter bestrijden van anti-LHBTI-geweld. Op internationaal niveau betekende dit dat zij wilden investeren in organisaties die strijden voor gelijke rechten van LHBT’er over de hele wereld. D66 geeft in dit verkiezingsprogramma daarnaast extra aandacht aan kwetsbare LHBTI’ers in de asielopvang.
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
De VVD sprak in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 vooral over homoseksualiteit in plaats van LHBT+. De partij legde in het verkiezingsprogramma vooral de nadruk op hoe normaal we homoseksualiteit in Nederland vinden en liet weten: “We maken geen onderscheid tussen hetero’s, homo’s, biseksuelen en transgenders*. Je mag houden van wie je wilt houden”. Wel benoemden ze in het partijprogramma dat er in educatie aandacht moet komen voor homoseksualiteit, waarbij lesbiennes, biseksuelen en transgenders * volgens hen gerespecteerd dienen te worden door docenten. Onder het kopje ‘immigratie’ sprak de VVD zich daarnaast uit tegen discriminatie naar homoseksuelen.
GroenLinks (GL)
GroenLinks uitte zich in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 met regelmaat over de belangen van onze LHBT+-gemeenschap en spraken hierbij vooral over de belangen van ‘LHBTI’. Zo gaven zij aan af te willen van de onnodige sekseregistratie en het anti-LHBTI-geweld beter aan te willen pakken. De partij wilde dit bijvoorbeeld doen door registratie van geweld naar LHBTI’ers in alle politieregio’s verplicht te registreren. Ook GroenLinks gaf daarnaast aan voor een wijziging van Artikel 1 van de Grondwet te zijn. Zij wilden daar transgenderdiscriminatie en discriminatie van mensen met een intersekse conditie aan toevoegen. Voor LHBTI-vluchtelingen gaf GroenLinks in het programma ook extra aandacht. Voor hen zou een aparte opvang moeten zijn wanneer er dreiging vormt binnen de opvang. Zij gaven daarnaast aan in diezelfde opvangplekken voorlichting te willen geven over LHBTI. GroenLinks liet ook weten voor een landelijk actieplan tegen gendergerelateerd geweld te zijn. Hierin zou de inzet op het voorkomen van o.a. anti-LHBTI-geweld vergroot worden en de opvang van deze mensen verbeterd. Ook op de arbeidsmarkt moest er volgens hen meer aandacht komen voor de werving van LHBTI-personen.
Forum voor Democratie (FvD)
FvD sprak zich in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 één enkele keer uit over homoseksualiteit. Dit deden zij in de context van de ‘Arabische Lente’, die volgens hen de veiligheid van minderheidsgroepen** zoals o.a. homoseksuelen beperkt. Belangen van onze LHBT+-gemeenschap komen verder niet ter sprake.
DENK
Ondanks dat DENK in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 opkwam voor de stemmen van ‘minderheden’, spraken zij niet specifiek over de LHBT+-gemeenschap. Wel spraken zij zich in het programma actief uit tegen discriminatie, racisme en haat. Hieronder vallen volgens hen alledaagse vormen van xenofobie, islamofobie, afrofobie, antisemitisme en racisme, maar ook alledaagse vormen van homofobie.
Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)
In het verkiezingsprogramma 2017-2021 van de SGP wordt geen enkele keer gesproken over onze LHBT+-gemeenschap. Zij lieten in hun verkiezingsprogramma juist weten tegen het ‘homohuwelijk’ te zijn. Het huwelijk is volgens hen gemaakt voor man en vrouw. Het klassieke gezin van vader, moeder en kinderen zou volgens hen dan ook vastgelegd moeten worden in de wet. De mogelijkheid om als koppel van hetzelfde geslacht een kind te adopteren zou volgens de SGP ook geschrapt moeten worden. Een huwelijksambtenaar moest daarnaast volgens hen het volste recht hebben een homohuwelijk te weigeren.
ChristenUnie (CU)
Ook de ChristenUnie heeft zich in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 niet uitgelaten over de belangen van onze LHBT+-gemeenschap. Wel gaven zij in de context van ‘Zorg voor iedereen’ aan dat de waarde van het menselijk leven niet afhangt van seksuele geaardheid, afkomst of leeftijd. Iedereen moet dus de zorg kunnen krijgen die op dat moment nodig is.
Christen-Democratisch Appèl (CDA)
CDA sprak in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 ook niet over de LHBT+-gemeenschap. Wel gaven zij aan dat de overheid moet dienen als een schild voor degene die geen hulp hebben, de ‘zwakkeren’. Wie zij precies bedoelen wordt hierin echter niet duidelijk.
Partij voor de Arbeid (PvdA)
PvdA uitte zich in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 met regelmaat over de rechten van LHBT+. Hierin spraken zij vooral over de belangen van ‘LHBTI’. Zo gaven zij aan actief steun te willen van de overheid wanneer het gaat om de emancipatie van LHBTI. De PvdA gaf in het verkiezingsprogramma specifieke aandacht aan transgender personen. Zo gaf de PvdA aan dat de medische transitie, die sommigen van hen willen doen, moet worden vergoed. Daarnaast zou er volgens hen extra voorlichting en bescherming moeten komen voor deze doelgroep. Ook voor LHBTI-asielzoekers heeft PvdA extra aandacht. LHBTI-asielzoekers zouden volgens de PvdA expliciete aandacht moeten krijgen bij het toekennen van asiel, er moet voor hen een veilige opvang beschikbaar zijn. Discriminatie op de arbeidsmarkt tegen o.a. LHBTI wilden zij daarnaast harder tegen gaan door het strenger te handhaven. Over al deze onderwerpen gaf PvdA aan graag het gesprek aan te gaan met het COC, een organisatie die strijd voor de belangen van LHBT+’ers.
Partij voor de Dieren (PvdD)
Ook de PvdD sprak zich in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 uit over de rechten van de LHBT+-gemeenschap. Ook zij spraken in het programma over ‘LHBTI’. PvdD gaf onder andere aan dat zorginstellingen meer rekening zouden moeten houden met LHBTI. De overheid zou volgens hen meer moeten investeren in een LHBTI-emancipatiebeleid. Hierin zou volgens hen de onderwijsinspectie bijvoorbeeld strenger moeten optreden tegen scholen die geen voorlichting geven over LHBTI-diversiteit. Ook PvdD sprak zich uit over de verandering van Artikel 1 in de Grondwet. Hier zou volgens hen LHBTI-discriminatie aan toegevoegd moeten worden. Zo moest volgens hen ook de Algemene wet gelijke behandeling een wijziging ondergaan. Hierin zou ‘hetero- of homoseksuele gerichtheid’ veranderd moeten worden in ‘seksuele gerichtheid’. Door deze wijziging zou de wet volgens hen inclusiever zijn. Tot slot gaven zij aan niet alleen tegen anti-LHBT-geweld te zijn, maar het topprioriteit te vinden bij politie en justitie.
Partij Voor de Vrijheid (PVV)
De PVV schreef voor de verkiezingen van 2017-2021 een verkiezingsprogramma van één a4, daarin was ‘de-islamisering’ van Nederland het meest uitgewerkte punt. De PVV heeft het in dit verkiezingsprogramma niet over de rechten van LHBT+.
Socialistische partij (SP)
Ook de SP sprak in het verkiezingsprogramma van 2017-2021 van ‘LHBTI’, wanneer ze het hadden over onze gemeenschap. Volgens hen zouden overheidsorganisaties een voorbeeldfunctie moeten hebben en daarom een goede afspiegeling van de maatschappij vormen. Voor onze gemeenschap betekende dit volgens de SP dat de overheid verantwoording moet afleggen over het diversiteitsbeleid, onder andere met betrekking tot LHBTI’ers. Ook SP liet in hun partijprogramma weten voor een wijziging van artikel 1 van de Grondwet te zijn. Seksuele geaardheid, leeftijd en handicap zouden hier als discriminatiegronden aan toegevoegd moeten worden. Tot slot liet de SP weten zich ook op internationaal niveau meer in te willen zetten. Bijvoorbeeld voor mensen die door hun seksuele geaardheid vervolgd worden.
Blijf op de hoogte en ga stemmen!
Een verkiezingsprogramma laat natuurlijk niet een compleet beeld zien van hoe een partij ergens naar kijkt en wat deze woorden kunnen betekenen. Zo zegt het bijvoorbeeld nog niets over de dingen die partijen daadwerkelijk doen en hoe zij naar de toekomst kijken. Onder andere dat zullen we in deze rubriek later verder toelichten. Naast het volgen van deze rubriek zijn er ook andere manieren om te volgen waar partijen zich mee bezig houden. Een leuke manier om dit bij te houden is bijvoorbeeld door te luisteren naar de podcast van NRC Haagse Zaken of Polititia, waarin op een duidelijke manieren wordt uitgelegd wat er in Den Haag gebeurt. Daarnaast kun je partij-kandidaten gemakkelijk toevoegen op instagram en kun je via @motiemeter (op instagram) goed volgen wat partijen stemmen omtrent ingediende moties. Voor informatie over de rechten van LHBT+ in het politieke speelveld kun je tot slot een kijkje nemen op COC of Rainbowvote (een initiatief van COC). En het allerbelangrijkste: Laat je (ingelezen) stem horen! Precies jouw stem kan zo maar de druppel zijn die de emmer doet overlopen en ervoor zorgt dat jouw belangen beschermd worden in de Tweede Kamer.
*Verschillende partijen spreken van ‘een transgender’ of ‘transgenders’. Bij ExpresZo spreken wij echter van ‘transgender personen’, omdat dit een transgender persoon taalkundig gezien erkent als persoon. Om inzicht te krijgen in de taal die verschillende partijen gebruiken is dit in het artikel niet gewijzigd.
**De term ‘minderheidsgroepen’ wordt in het partijprogramma door Forum voor Democratie zelf gebruikt. Bij ExpresZo spreken wij echter van ‘gemarginaliseerde groepen’. Om inzicht te krijgen in de taal die verschillende partijen gebruiken is dit in het artikel niet gewijzigd.
Over de auteur(s)
