TW: Transhaat
Op 9 februari 2024 stuurde je een relatief kort maar veelzeggend bericht: “Chopping ur peepee off doesn’t make you a woman. But this will. [glimlachende smiley] Am I cancelled now?” Bij deze tekst deelde je een foto van menstruatiebloed in een toilet. Een (onjuist) argument dat ik als trans persoon maar al te vaak gehoord heb. Het is een redenering uit een stroming binnen het feminisme die structureel middelen en financiële steun inzet om wereldwijd te lobbyen tegen de rechten van trans personen. Ze doen dit vanuit de overtuiging dat het vrouwen en vrouwenrechten beschermt. Deze stroming wordt trans-exclusionary radical feminism (TERFs) genoemd. De afgelopen jaren heeft dit idee ook in Nederland meer populariteit verworven, waardoor de transgender gemeenschap met steeds meer verbaal en fysiek geweld te maken krijgt. Daarnaast zet de TERF-lobby zich in om het bestaansrecht en de toegang tot zorg voor trans en genderdiverse mensen in te perken. In de VS zorgt conservatief anti-transgender gedachtegoed al jaren voor een enorme stijging in anti-trans wetsvoorstellen. Met de groei van extreemrechts in Europa en Nederland, zien we dat ook hier gebeuren.
Het klopt niet
Het is dus een argument en mening die niet op zichzelf staat, maar voortkomt en deel uitmaakt van een toenemende haatbeweging. Ik wil graag verder ingaan op wat je precies met je bericht zegt. Ik interpreteer het argument als volgt: een geslachtsveranderende operatie maakt je geen vrouw, maar menstrueren wel. Dat je geslachtsdeel niet bepaalt of je een vrouw bent is absoluut juist. Dat menstrueren en zwanger kunnen worden wel een voorwaarde is om vrouw te zijn, klopt niet vanuit welk perspectief ik het ook bekijk. Vanuit een biologisch perspectief zou het namelijk betekenen dat cisgender vrouwen die niet vruchtbaar zijn, geen vrouw zijn. Biologisch gezien is er een indeling van vrouwelijke en mannelijke primaire en secundaire geslachtskenmerken. De combinatie van deze kenmerken maakt of je biologisch als vrouw, man of interseks wordt gezien.
Vanuit een sociaal en cultureel perspectief vraag ik me af of een foto van je menstruatiebloed dan de manier zou zijn om te laten zien dat je een vrouw bent. Begrijp me niet verkeerd, ik ben helemaal voor free the period (and the nipple). Het lijkt me niet de bedoeling dat je op welke manier dan ook moet bewijzen dat je een vruchtbare baarmoeder hebt om jezelf vrouw te kunnen noemen. Vanuit een politiek perspectief zou dat ook impliceren dat je bewijs van een vruchtbare baarmoeder nodig hebt voordat er een V op je geboorteakte en andere identiteitspapieren gezet kan worden. Dit lijkt me voor niemand wenselijk en zou voor zowel trans- als cisgender vrouwen schadelijk zijn. Niet iedere cisgender vrouw heeft een vruchtbare baarmoeder of zou daartoe gerudeceerd moeten worden. Dit is al helemaal geen informatie die de overheid hoeft te weten.
Trans exclusief feminisme
Ook al claimen TERFs dat trans exclusief feminisme nodig is om vrouwen te beschermen, kan ik ook vanuit een feministisch perspectief deze argumentatie niet rijmen. Feminisme is een beweging die zich inzet voor gelijkwaardigheid ongeacht geslacht en gender. Het gaat er niet om dat iedereen in elk opzicht hetzelfde is, maar juist dat iedereen in al diens verschillen veilig zichzelf kan zijn. Feminisme vecht voor de vrijheid om zelf te kunnen kiezen of je ouder wil worden of niet. Het vecht voor de vrijheid om zelf te kunnen kiezen of je carrière wil maken of niet. Maar ook de vrijheid om het allebei te doen of iets totaal anders. Argumentatie waarin een vrouw wordt gereduceerd tot de mogelijkheid om zwanger te kunnen worden, spreekt juist alles tegen waar feminisme voor staat. De strijd voor (lichamelijke) zelfbeschikking voor vrouwen gaat hand in hand met die voor trans en genderdiverse personen. Overigens ook met vele anderen die dit, helaas, privilege niet hebben.
Onzin
Trans haat verspreiden onder het mom van feminisme is geen feminisme, het spreekt het juist tegen. Ook in het gesprek over bijvoorbeeld toiletten en kleedkamers komt vaak trans hatende argumentatie voor. Volgens TERFs, al zou ik ze dus geen feministen noemen, zouden mannen zich voordoen als vrouw om zo vrouwen te kunnen bejegenen in vrouwenruimtes. Dit is een oud cliché uit boeken en films die in de realiteit geen stand houdt. Helaas gebruiken zelfs politici deze onjuiste argumentatie in het debat over het veranderen van je gender marker op identiteitsdocumenten. Dat mannen jarenlang op een wachtlijst zouden staan, maandenlang gesprekken met gender bevestigende zorgverleners zouden hebben, geld uitgeven aan verklaringen en het wijzigen van identiteitspapieren om een vrouwenruimte binnen te kunnen gaan, is natuurlijk onzin. Angst voor de veiligheid van vrouwen is dus geen gegrond argument voor transhaat binnen ‘feminisme’.
Gecancelled of toch niet?
Aan het eind van je bericht stel je de vraag of je nu gecanceld bent. Ik snap dat dit retorisch is, maar ik wil er toch op ingaan. Daarvoor moeten we eerst een definitie aan cancelled geven. De algemene definitie is als volgt: ‘het bevragen van uitspraken en gedrag van een publiek persoon en deze niet langer steunen als een publiek figuur door het publiek’. Hierdoor zouden publieke personen dus hun platform kwijtraken. In mijn optiek gebeurt dit eigenlijk nooit, omdat ‘het publiek’ nooit iemand unaniem een platform kan ontnemen. Zeker in de tijd van het internet kan iedereen wel ergens een publiek vinden voor diens gedachtegoed en gedrag. Daarnaast zie ik eigenlijk altijd dat mensen die zeggen slachtoffer te zijn van cancel culture, dit gebruiken om geen verantwoordelijkheid af te leggen. Het begint met wat ‘ophef’ en vooral veel uitspraken als; ‘mijn woorden zijn verkeerd geïnterpreteerd’, ‘woke verpest alles’ en ‘je kan tegenwoordig ook niets meer zeggen’. Vervolgens praten we niet meer over het echte probleem. Je gewoon elke dag aan dezelfde talkshow tafel blijven zitten, vraag maar aan ervaringsdeskundige Johan Derksen. Je hebt niks te vrezen voor cancel culture.
No hate, just love. For everyone
Deze brief (en mijn bestaan als trans persoon in het algemeen) zijn geen aanval op wie jij bent. Ik ben er niet op uit om je identiteit als vrouw en moeder, of je platform als publiek figuur, te ontnemen. De strijd voor rechten, veiligheid en vrijheid van trans personen neemt niets weg van die van vrouwen. Ze versterken elkaar juist. Op 10 februari 2024 schrijf je dat je bericht van de dag ervoor een feit is. Ik hoop dat je deze brief als een uitnodiging ziet tot reflectie, want het is namelijk geen feit. Zowel vanuit biologisch, sociaal, cultureel en politiek perspectief zijn vrouwen niet te reduceren tot een vruchtbare baarmoeder. Ook zeg je in dit tweede bericht “No hate, just love. For everyone.” Als je dit echt meent, dan spreek je jezelf gigantisch tegen. Met je eerste bericht draag je bij aan fysiek, verbaal en politiek geweld tegen trans en gender diverse mensen. We hebben altijd bestaan en zullen er altijd zijn, dus wij horen ook bij ‘iedereen’. Alleen liefde voor iedereen is ook liefde voor trans en genderdiverse mensen.
Het moet beter
Vrijheid van meningsuiting is een belangrijk recht, maar wel een die gepaard gaat met een verantwoordelijkheid. Hoe groter je platform, des te belangrijker het is om die verantwoordelijkheid te nemen. Naast een uitnodiging tot reflectie, is deze brief ook een oproep om deze verantwoordelijkheid te nemen. Lees je in, vraag je af waar jouw informatie vandaan komt en wat het doel van de informatieverstrekker is, voordat je het als feit verspreidt. Wil je het recht op vrijheid van meningsuiting en je platform gebruiken om trans en genderdiverse mensen naar beneden te halen? Dat zal niet alleen bijdragen aan meer geweld tegen deze mensen, maar zal vrouwen ook reduceren tot een vruchtbare baarmoeder. Of wil je je platform inzetten voor meer liefde, rechten, vrijheid, veiligheid en gelijkwaardigheid voor iedereen? Ik hoop het laatste.
Over de auteur(s)
