Juni is internationaal verkozen tot Pride-maand. Elk jaar vinden in deze maand de meeste Pride-festiviteiten en parades plaats om onze gemeenschap, de LHBT+-gemeenschap, te vieren, én om te blijven protesteren voor gelijke rechten. Daar zijn de meeste Pride-parades op gebaseerd: protesten. Een van de bekendste dan wel hét bekendste Pride-protest vond plaats in 1969: de Stonewall Riots. Vorig jaar stonden we al stil bij het vijftigjarig ‘jubileum’ van de rellen en hoe ver we als gemeenschap zijn gekomen. Het is goed om achterom te blijven kijken en onze LHBT+-geschiedenis te blijven bestuderen, want de geschiedenis is belangrijk voor onze gemeenschap. Zonder terugkijken kunnen we niet vooruitkijken.
Een bouwsteen voor de toekomst
De geschiedenis is namelijk belangrijk voor de maatschappij. Het laat ons zien waar we vandaan komen, welke keuzes er zijn gemaakt en welke gevolgen die hadden. Het laat ons zien wat de wereld grote welvaart bracht en welke keuzes juist desastreuze gevolgen hadden. De geschiedenis laat ons zien hoe mensen en gemeenschappen, ook onze gemeenschap, zich gevormd en ontwikkeld hebben. Het vormt de bouwsteen voor de toekomst. Als de Stonewall Riots niet hadden plaatsgevonden, hadden we dan zo’n voortgang kunnen maken voor LHBT+-rechten? De geschiedenis draagt ook bij aan identiteitsvorming. Ingrijpende gebeurtenissen hebben een invloed op de identiteit van een persoon, maar ook op die van een gemeenschap, zoals de aidscrisis ingrijpend was voor onze community.
De ‘winnaar’
De geschiedenis zoals we die kennen, heeft ook een keerzijde. Het is vaak alleen geschreven vanuit het perspectief van de winnaar. En die winnaar was vaak cis-gender, wit, hetero en man. Andere perspectieven werden niet beschreven en verdwenen daardoor uit ons collectief geheugen, of dat deze perspectieven bewust zijn verwijderd. Een voorbeeld hiervan is hoe in Nederland de 17e eeuw de naam ‘Gouden Eeuw’ kreeg. Deze eeuw was vooral goud voor de inwoners van Nederland, maar als we kijken naar de invloed en schade van het kolonialisme in die eeuw, valt het te betwijfelen of die eeuw wel zo mooi was.
Het Amsterdam Museum koos vorig jaar daarom ook om de term ‘Gouden Eeuw’ niet meer te gebruiken. Het museum was van mening dat met die benaming de geschiedenis bekeken werd vanuit de positie van de machthebbers. Daarnaast zou het alle armoede, oorlog, mensenhandel en slavernij waar Nederland een dominante positie in had, verbergen.
Dit voorval laat ook zien dat we constant leren van de geschiedenis. Een kleine groep zag eindelijk in dat die eeuw niet zo ‘goud’ was. Maar de controverse er omheen laat ons ook zien dat eeuwen later het narratief nog steeds bepaald wordt door de stem van de winnaar. In dit geval de witte winnaar.
Uitwissing
Hetzelfde is ook gebeurd met LHBT+- personen. LHBT+ zijn werd vroeger gezien als ‘onnatuurlijk’, om het op z’n zachtst uit te drukken. Hoeveel LHBT+-personen zijn er wel niet verdwenen uit het mainstream geschiedenis perspectief? Zijn LHBT+-personen überhaupt terug te vinden in de geschiedenis?
Een voorbeeld hiervan is dat overduidelijke LHB+-relaties in de geschiedenis vaak door historici worden benoemd als ‘hechte vriendschappen’, zoals Sappho van Lesbos. Zij wordt gezien als een prominent figuur voor vrouwelijke homoseksualiteit en het woord ‘lesbienne’ is afgeleid van haar. Maar vaak wordt er alsnog gesproken over de ‘hechte band’ die ze had met haar vrouwelijke metgezellen. De uitwissing van LHBT+-personen in de geschiedenis is meer dan genoeg gebeurd.
Ook binnen de LHBT+-gemeenschap zelf is er sprake van uitwissing. Kijkend naar de hedendaagse gemeenschap, kan er snel geconcludeerd worden dat de rol van zwarte mensen en mensen van kleur binnen de LHBT+ emancipatie niet erkend wordt of zelfs uitgewist is. De rol van deze groep is bijvoorbeeld essentieel geweest bij de Stonewall rellen of het leven van voguen.
History, herstory, theirstory
Juist om die redenen, starten wij deze Pride-maand een nieuwe rubriek: ‘History, herstory, theirstory’. In deze rubriek zullen allerlei aspecten van LHBT+-geschiedenis aan bod komen met zo’n inclusief mogelijke invalshoek. We kijken naar de LHBT+ geschiedenis vanaf alle kanten. Mannen, vrouwen en non-binaire personen. Cisgender mensen en transgender mensen. Zwarte mensen en mensen van kleur. Van belangrijke keerpunten tot invloedrijke personen. Van hartverscheurend verlies tot hartstochtelijke overwinningen. Vergeten protesten en memorabele toespraken. Alles vindt een plek in deze rubriek, want de toekomst bouwt voort op het verleden. Deze rubriek eert alle LHBT+-personen die de weg voor ons hebben vrijgemaakt, maar uitgewist zijn door het verleden.
Over de auteur(s)
