Het pride seizoen is voorbij maar onze strijd voor gelijkheid en viering van wie we zijn natuurlijk niet. Het is belangrijk dat we onze ervaringen blijven delen. Als we zelf (deels) de regie in handen hebben, kan een documentaire een goed medium zijn om dit te doen. Elsa en Freddie zetten vijf Nederlandse queer documentaires voor je op een rijtje.
Brieven uit de kast (Freddie)
Brieven uit de kast is een tweedelige documentaire gemaakt door Nora Akachar. Als Moslim weet ze hoe het is om buitengesloten te worden en te moeten vechten voor je bestaan. Nora maakt onder andere theater en film en zet zich daarbij altijd in tegen buitensluiting. Toen zij van (ouders van) queer moslims hoorde hoe moeilijk dit kan zijn, besloot ze zich specifiek te verzetten tegen de uitsluiting van queer moslims. In de documentaire doen meerdere queer moslims, soms anoniem, hun verhaal. Daarnaast gaat Nora in gesprek met anderen die zich voor deze gemeenschap inzetten.
Religie en queer-zijn is voor veel mensen een lastige combinatie. Sommige mensen vinden de vrijheid om zichzelf te zijn door hun religie los te laten, anderen vinden die vrijheid juist door ruimte te geven aan beide. Deze documentaire laat zien dat we elkaar moeten respecteren als mens ongeacht identiteit. Hoewel ik het begin van de documentaire lastig vond om door te komen, waardeer ik de stapsgewijze verdieping op dit intersectionele thema. Dat maakt het ook zeker een aanrader. Voor mij waren de gesprekken met schrijver Abdellah Taïa, columnist Emine Uğur en de Palestijnse Sami echt hoogtepunten.
Genderpoli / They and Them (Elsa)
De documentaire Genderpoli gaat over medewerkers bij een genderpoli in Zaandam. De medewerkers zijn zowel professionele zorgverleners als ervaringsdeskundigen (en soms beide tegelijkertijd). Tijdens de documentaire komen de verschillende invalshoeken, uitdagingen, onzekerheden en ervaringen van de medewerkers aan bod. Je ziet gesprekken met cliënten, met secretariaat, met ziekenhuizen en vooral ook met elkaar.
Over het algemeen vond ik het een goede documentaire. Voordat ik het keek, had ik namelijk geen duidelijk beeld van wat er in een genderpoli gebeurd. Zeker ook achter de schermen. Je ziet hoe moeilijk het voor de zorgverleners is om goede zorg te verlenen, maar ook in essentie voldoende geld te verdienen om de zorg te kunnen blijven verlenen. Ik merkte op een paar momenten dat ik de discussies lastig vond om te zien. Dit soort discussies heb ik ook gevoerd met kennissen of collega’s. Dit was zeker zwaar op momenten dat de cisgender medewerkers niet de ervaringen begrepen van hun transgender collega’s. Naar mijn gevoel deden ze daar ook geen poging toe . Als je dus geen zin hebt om dit soort inclusiviteitsdiscussies terug te zien, zou ik deze documentaire even links laten liggen.
Al met al denk ik wel dat het een heel eerlijk beeld schetst van de poli en de mensen die daar werken. Mocht je daar dus meer over willen weten, is het zeker een aanrader.
Kiezen, snijden, zwijgen (Freddie)
Het hebben van een intersekse ervaring komt even vaak voor als het hebben van rood haar. Toch weten veel mensen er niks over. In deze documentaire doorbreken Sharan Bala en Marieke Schoutsen het taboe dat op hun ervaring ligt en bevragen ze waar dit taboe vandaan komt. We zien hoe ze hun (door artsen opgelegde) geheim aan vrienden vertellen. Maar ook hoe ze medische dossiers doorspitten en nieuwe dingen over zichzelf leren. Intieme beelden laten zien wat het verwoestende effect van geheimhouding en medicalisering is op het leven van intersekse mensen.
Als het aan mij ligt krijgt iedereen voorlichting over gender, sekse en seksuele diversiteit. De cisgender en hetero norm in onze maatschappij heeft schadelijke gevolgen voor iedereen. LHBTQIA+ mensen zijn zich hier vaak van bewust, maar ook binnen onze gemeenschap weet niet iedereen waar de I voor staat. Dit is wel heel belangrijk omdat er nog steeds niet-noodzakelijke medische behandelingen worden gedaan bij intersekse kinderen zonder hun toestemming. Een schending van de (mensen)rechten van het kind waar een einde aan moet komen.
Queerkamp (Elsa)
In Queerkamp volgen we een paar tieners die voor het eerst naar een zomerkamp gaan voor queer jongeren. Het is een documentaire van Chris Westendorp en Lucas van der Rhee. We leren Faas, Fano, Elliott, Jeroen en Finley langzaam kennen. Zo zien we hoe ze afscheid nemen van hun ouders, hun moeder huilend bellen om hen op te halen, of emotionele momenten hebben in een van de vele workshopsessies.
Ik vond dit een mooie documentaire, waarbij ik ook op een paar momenten wel wat tranen in mijn ogen kreeg. Je ziet hoe deze jongeren moeite hebben met hun zelfbeeld en met het gebrek aan acceptatie uit hun omgeving. De documentaire voelt niet gemaakt. Alle emoties, onzekerheden, bloeiende vriendschappen en verlegen lachjes voelen echt aan, waardoor je alleen maar meer meeleeft met deze jongeren. Ik wist helemaal niet dat zo’n kamp bestond. Zoiets had mij ook goed gedaan, als ik deel had kunnen nemen toen ik jonger was. Ik hoop dat deze documentaire helpt om meer jongeren de kans te geven naar het Hojokamp (zoals het kamp heet) te gaan.
SLAY – Express to Impress (Freddie)
SLAY is een zesdelige docuserie die vier trans vrouwen van kleur uit de Nederlandse ballroomscene volgt. Deze vier inspirerende vrouwen zijn Naimah Janse, Lyric Knight aka Serena Makaveli, Jade Hu en Solana Castillo aka Babymoon. We mogen meekijken in hun leven, hun werk, maar vooral in de ballroom community waar ze gevierd worden om wie ze zijn. Elejandro Martinez, vader van House of Vineyard, is de verteller en gids die de kijker wegwijs maakt in de wereld van ballroom.
Wat deze docuserie echt een aanrader maakt voor mij, is de veelzijdigheid aan ervaringen die het laat zien. Je voelt heel duidelijk dat het in samenwerking met de Nederlandse ballroom community zelf is gemaakt waardoor de docu echt de diepte in duikt. Naast de verschillende aspecten die aan bod komen zoals familie, werk en veiligheid, volg je vier verschillende hoofdpersonen met hun eigen unieke ervaring. Dit samen maakt het een prachtige docu die voorbij gaat aan stereotypen en die alle facetten van een trans vrouw van kleur zijn laat zien.
Over de auteur(s)
