Wie mij kent, weet dat ik me aardig kritisch kan uitlaten over verschillende dingen in de samenleving die onze gemeenschap betreffen. Zo heb ik me ook meerdere keren uitgesproken over het nieuwe homodatingprogramma Prince Charming op Videoland. De cast is erg homogeen: er zijn nauwelijks tot geen zwarte mannen of mannen van kleur, en er is ook geen sprake van lichaamsdiversiteit. Zowat iedereen heeft een six pack en lijkt wel elke dag in de sportschool te staan. En dat terwijl Prince Charming zelf in een interview met Winq zei dat het programma een heel ander beeld zal neerzetten van homoseksualiteit in Nederland. Precies om deze reden ben ik nogal kritisch over het programma, omdat het inderdaad een invloed zal hebben op de beeldvorming van homoseksualiteit en de LHBT+-gemeenschap in het algemeen. De reactie op mijn kritiek was divers, maar een enkele rode lijn kwam naar voren: ik zou mensen vertellen wat hun voorkeuren wel en niet mogen zijn. Maar kunnen we echt spreken over persoonlijke voorkeuren wanneer hele groepen bij voorbaat al uitgesloten worden?
Segregatiecultuur
Menig man die seks heeft met mannen heeft op zijn minst van Grindr gehoord. Het zal niemand ook ontgaan zijn dat er een bepaalde segregatiecultuur op Grindr heerst. Er zijn mannen die op hun datingprofiel aangeven waar ze wel of niet op vallen, vooral niet. In beginsel lijkt het onschuldig, want aangeven wat je persoonlijke voorkeuren zijn, kan de zoektocht immers vergemakkelijken. Maar er zit ook een duistere kant aan deze voorkeuren aangeven.
In die datingprofielen staan namelijk hele ‘harde eisen’ bijvoorbeeld: geen zwarte mannen, geen Aziatische mannen, geen dikke mannen, geen feminiene mannen. En dit is een teken van die segregatiecultuur, want hele groepen mannen zouden geen kans kunnen maken op basis van een bepaald kenmerk, zoals huidskleur of afkomst. Zelfs wanneer wordt aangekaart dat dit onderscheid maken niet oké is, blijft men volhouden dat het slechts persoonlijke voorkeuren zijn. Maar niets is minder waar.
Voorkeuren baseren op bepaalde kenmerken die een hele groep met elkaar deelt, draagt bij aan de marginalisatie van een bepaalde groep. Het houdt ook marginalisatie in stand als die groep al gemarginaliseerd is. In relaties is er doorgaans de wens om een match te vinden tussen individuen gebaseerd op allerlei kenmerken. Maar wanneer een kenmerk van een individu niet toe te schrijven is aan alleen dat individu, maar aan een hele groep, dan wordt de hele groep weggezet. Bij raciale onderscheidingen wordt dit seksueel racisme genoemd.
Seksueel racisme
Onderzoeker Charles Stember definieert seksueel racisme als ‘de seksuele afwijzing van een raciale minderheid en de bewuste poging van de meerderheid om interraciale relaties tegen te werken’. Vandaag de dag is seksueel racisme vooral op te merken als raciale discriminatie van romantische of seksuele partners. Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat er zeker een bepaalde hiërarchie gaande is binnen de homogemeenschap in termen van raciaal onderscheid. Zo toonde Chong-suk Han aan dat er bepaalde impliciete verbindingen zijn tussen gay culture en witheid, en hoe het soms lijkt alsof het twee dezelfde dingen zijn.
Onderzoekers Denton Callander, Christy Newman en Martin Holt onderzochten het onderscheid dat homoseksuele en biseksuele mannen maken tussen mannen van verschillende afkomsten. In het onderzoek is er onder andere gekeken naar hoe deze mannen kijken naar seksueel racisme en of ze er oké mee zijn. Uit het onderzoek bleek dat veel mannen onderscheid maken tussen witte mannen en niet-witte mannen niet zien als racistisch. Wat de onderzoekers ook vonden, is dat de houding naar seksueel racisme en multiculturalisme sterk gerelateerd zijn aan elkaar. Zo leken witte mannen, in tegenstelling tot niet-witte mannen, weinig tegen seksueel racisme te hebben en waren ze tegen multiculturalisme.
Daarnaast faciliteren datingapps of -websites seksueel racisme. Zo was het tot eind juni 2020 nog mogelijk om op Grindr de lijst van potentiële partners te filteren op etniciteit. Pas tijdens de opleving van de wereldwijde Black Lives Matter-beweging en meerdere klachten heeft Grindr deze functie weggehaald.
De weerstand
Onderscheid op basis van afkomst vindt dus wel degelijk plaats, en kunnen dus ook verbonden zijn aan hoe men kijkt naar multiculturalisme. Maar dit benoemen als racisme leidt tot ongelofelijk veel weerstand. Waar komt deze weerstand vandaan? Enerzijds komt dat door keuzevrijheid, anderzijds ligt het aan het expliciet benoemen van racisme.
De LHBT+-gemeenschap is een groep wiens seksuele identiteiten, en genderidentiteiten, eeuwenlang gemarginaliseerd is. Bekritisering op de seksuele vrijheid waar hard en lang voor gevochten is, komt logischerwijs hard aan. Daarnaast is vrijheid een groot goed in de Westerse samenleving en keuzevrijheid valt hieronder. Men moet vrije wil hebben en eigen keuzes maken. Die keuzevrijheid in combinatie met de seksuele vrijheid leidt tot een starre en defensieve houding wanneer kritiek krijgt over seksuele keuzes. Zeker wanneer iemand uit wordt gemaakt voor racist, want vandaag de dag schieten mensen direct in de verdediging wanneer ze horen dat ze een racist zijn, zonder na te gaan of ze daadwerkelijk racistisch gedrag hebben vertoond.
Geen voorkeur
Het gebrek aan diversiteit in de cast van Prince Charming is een symptoom van het seksuele racisme dat zich schuilhoudt in de LHBT+-gemeenschap. Het seksueel racisme heeft er in ieder geval voor gezorgd dat mannen van kleur vaak Grindr maar laten zitten en overstappen op andere datingapps zoals Jack’d. Het (bewust) uitsluiten van niet-witte raciale groepen lijkt wellicht een persoonlijke voorkeur of een kwestie van smaak, maar niets is dus minder waar. Want in hoeverre kunnen we spreken over persoonlijke voorkeuren als het dus blijkt dat we bepaalde culturele aannames over raciale groepen (onbewust) tot ons hebben genomen?
Over de auteur(s)
