Uit de kast komen is iets wat veel LHBT+’ers meer dan een keer moeten doen. Er is zelfs de nationale coming out day om mensen een zetje in de rug te geven. (Mede-redacteur Rocher schreef hier een goede column over.) Zelf ben ik meerdere keren uit de kast gekomen, bij familie en bij vrienden van de middelbare school en de universiteit. Waarschijnlijk zullen veel queer personen zich hierin herkennen. De mensen die ik het vertelde, reageerden eigenlijk altijd positief, maar er viel me ook iets op. Ik werd meerdere keren ‘dapper’ genoemd. En dat woordje wringt.
Bij het woord ‘dapper’ denk ik aan mensen die hun eigenbelang opzij zetten om iemand anders te helpen. Ik denk aan mensen die een keuze maken of instinctief het risico nemen om zichzelf op de tweede plaats te zetten. Als ik nadenk over aan anderen vertellen over een belangrijk deel van jezelf, zie ik daar eigenlijk niets in wat bij mijn idee van ‘dapper’ past.
Het is geen keuze. Ik ben queer en ik kan daar niets aan veranderen. Ik kan ervoor kiezen om niet aan anderen te vertellen dat dit zo is, maar eigenlijk is dat een schijnkeuze. In Nederland loop ik gelukkig geen gevaar als ik ervoor uitkom en wettelijk gezien ben ik gelijk aan andere Nederlanders. Maar als ik het niet vertel, leef ik een leugen. Dat is voor mij, maar ook voor veel andere mensen, een onhaalbaar iets. Kan ik er dus makkelijk voor kiezen om niet uit de kast te komen? Nee, want dan ontzeg ik mezelf een vrijheid die ik wel zou moeten hebben, zeker in Nederland. (Al begin je je wel af te vragen in hoeverre dat hier nog klopt, na de uitspraken van Arie Slob.)
In onze cultuur is ‘jezelf zijn’ het hoogste goed, maar mensen zijn ook meer dan eens hypocriet en zeggen dat je alleen jezelf kan zijn als dat binnen hun kaders van ‘jezelf zijn’ valt. Ondanks deze hypocrisie, wil je toch weten waar je staat. Ik in ieder geval wel. Als ik uit de kast kom dan is dat om te weten dat het inderdaad geen probleem is en ik niet met een geheim rond wil lopen waardoor ik niet mezelf kan zijn. Daarmee is het dus iets wat ik vooral voor mezelf doe, ik bewijs hier niemand een dienst mee, behalve mezelf. Het feit dat het niet gewoon een keuze is en om mezelf gaat, passen dus allebei niet bij wat ik zie als ‘dapper’.
Wat wel klopt, is dat er iets op het spel kan staan met uit de kast komen. Het woord ‘dapper’ ondersteunt het idee dat het nog steeds een issue is om anderen te vertellen over je seksualiteit of genderidentiteit. Het laat zien dat de wereld nog steeds gezien wordt als een onveilige plek om te zeggen wie je bent. Het feit dat mensen in mijn omgeving dit zeggen, waar ik niemand ken die problemen heeft met homoseksualiteit, laat zien hoe diepgeworteld het probleem werkelijk is. Het laat zien dat uit de kast komen nog steeds een ‘risico’ is.
Dat ik dat risico moet nemen, komt door de manier waarop de samenleving in elkaar zit. Het is de samenleving die ervoor zorgt dat het nodig is om hardop uit te spreken dat ik niet aan de ‘norm’ voldoe. Als ik het niet zeg, gaat een deel van mijn familie ervan uit dat ik ‘netjes’ met een vriendje thuis kom, trouw, kinderen krijg et cetera. Het is geen ongeluk of incident, zoals wanneer je iemand uit een brandend huis redt. De samenleving is er op veel gevallen op ingericht om bij ons een druk neer te leggen. We moeten ons conformeren aan een bepaald beeld. Wanneer je dat niet doet, ben je meteen ‘dapper’. Maar door iemand dapper te noemen, houden we eigenlijk in stand dat je inderdaad ‘anders’ bent en overduidelijk niet de ‘norm’.
Ik ben er daarom klaar mee om ‘dapper’ te zijn. Jongeren zouden zich niet af hoeven te vragen of ze iets durven zeggen. Ik wil dat niemand de behoefte voelt om uit de kast te komen. Zelf heb ik plekken gevonden waar mensen niet verwachten dat ik binnen bepaalde normatieve hokjes pas. Ik hoef niets te verantwoorden. Soms komt het ter sprake, maar het is geen ‘moment’. Het is gewoon deel van de conversatie als ik iets zeg over vrouwen die ik knap vindt of spreek over LHBT+-onderwerpen. Mensen kijken er niet van op. Dát is hoe het zou moeten zijn. Doodnormaal en absoluut niet dapper.
Over de auteur(s)
