Al maanden zie ik berichten voorbij komen over het Eurovisiesongfestival. Sommige berichten gaan over deelnemers en hun nummers, andere berichten gaan over politieke kwesties als het uitsluiten van deelname van Rusland dit jaar. Maar wat mij met name opvalt is dat er ook veel media-aandacht gaat naar de LHBTQIA+-gemeenschap. Zo zie ik advertenties voor gay reizen naar Turijn, de stad waar dit jaar het Eurovisiesongfestival plaatsvindt, en gaan er nog steeds speculaties rond over of sommige deelnemers van vorig jaar wel of niet queer zijn.
Dit jaar ben ik naar al die roddels en geruchten weer erg benieuwd. Na vorig jaar lijkt het alsof het hele Eurovisiesongfestival queer is. Zo zagen we vorig jaar transvrouw Nikkie de Jager als host, wapperde IJsland met de panseksuele vlag in de green room, en waren de leden van Måneskin zo blij met de winst dat leadzanger Damiano David een van zijn bandleden kuste (iets wat ze later in Polen ook nog uit protest zouden doen). Staan er dit jaar weer zoveel queer momenten op het programma?
Een duik in het queer verleden
Als we teruggaan in de tijd, zien we dat het Eurovisiesongfestival al langere tijd queer momenten kent. Zo trad in 1961 Jean-Claude Pascal op voor Luxemburg met het nummer Nous les amoureux, het nummer dat dat jaar het Eurovisiesongfestival won. Het lied gaat over twee geliefden die niet samen mogen zijn. Of het lied daadwerkelijk over een homoseksuele relatie gaat, valt nog te betwisten. Wat later bekend werd, is dat Pascal zelf homoseksueel was. Vandaar dat er geruchten rondgingen dat het lied ook die boodschap had.
De eerste deelnemer van het Eurovisiesongfestival die op dat moment al openlijk LHBTQIA+ was, is Paul Oscar. In 1997 vertegenwoordigde hij IJsland en behaalde hij de 20ste plaats uit 25 deelnemende landen. De jury’s wisten de dansende vrouwen in latex pakjes niet te waarderen. Gelukkig voor Paul Oscar experimenteerden vijf landen dat jaar met thuisstemmers en via die weg kon hij toch nog 18 punten behalen. De winnaar van hetzelfde jaar was de band Katrina and the Waves met het nummer Love Shine a Light. Katrina Leskanich, de leadzangeres van de band, kwam later uit de kast als lesbienne.
De afgelopen decennia zijn queer artiesten op het Eurovisiesongfestival zichtbaarder dan ooit. In 1998 deed Dana International als eerste transgender persoon mee. De Israëlitische zangeres won dat jaar de wedstrijd. Ook in 2014 won een LHBTQIA+’er het Eurovisiesongfestival, namelijk Tom Neuwirth uit Oostenrijk, beter bekend als Conchita Wurst. Zij was niet de eerste persoon die als drag queen op het podium stond, maar ze was wel de eerste drag winnaar. In 2021 deden maar liefst tien queer personen mee aan het festival. Dat moet dan wel veel goeds beloven voor dit jaar, toch?
Eurovisiesongfestival 2022: de queers aan zet?
Dit jaar lijkt het toch wat ‘tegen te vallen’ als het gaat om LHBTQIA+-representatie. Het kostte me flink wat zoek- en speurwerk om queer deelnemers van dit jaar te vinden. Met MIKA als een van de hosts kan het feest sowieso niet meer stuk. Maar hoe zit het met de deelnemers?
Met behulp van het Eurovisiesongfestival-fandom heb ik een hoop roddels en geruchten over al dan niet queer artiesten kunnen vinden. In veel landen worden LHBTQIA+’ers nog buitengesloten en gediscrimineerd, zowel door de wet als door de samenleving. Om die reden zou het kunnen dat sommige artiesten niet uit de kast zijn. De vertegenwoordiger van Australië, Sheldon Riley, is wel openlijk homoseksueel. In zijn ballad Not the Same zingt hij over anders zijn. Een duidelijke en krachtige boodschap over hoe het is om buiten de boot te vallen, iets waar veel LHBTQIA+’ers zich in zullen herkennen.
Een andere openlijke queer artiest die dit jaar meedoet is Michael Ben David voor Israël. In het nummer I.M. zingt hij vol zelfvertrouwen over zelfacceptatie. De videoclip bij het nummer benadrukt deze sfeer nog meer. We zien hierin een runway waarover verschillende personen lopen en poseren. Ook zien we vogue en ballet in de clip terug. Al met al een positief nummer, dat je ook nog eens gemakkelijk meezingt.
Naast deze artiesten, zijn er nog een hoop deelnemers waarvan vermoedens bestaan dat ze queer zijn. Zo zou Mahmood, de Italiaanse inzending, geen labels voor zijn seksualiteit gebruiken. Andrea, die Noord-Macedonië vertegenwoordigd, zou lesbisch zijn. Maar de act die voor mij het meest ‘queer’ schreeuwt, is de inzending van Roemenië. WRS is niet openlijk queer, maar heb een beetje vertrouwen in mijn gaydar. In de tekst van het nummer Llámame zingt WRS over een verboden liefde. Hij vraag zich af ‘What if they’re gonna find out?’, maar hij wil zich ook niet verstoppen: ‘My love cannot be stopped by anybody. […] Let’s show it to the world cause I won’t hide it.’ En als dat nog niet queer genoeg is, zien we hem in zijn optreden ook dansen met zowel een vrouwelijke als een mannelijke danser.
Mijn persoonlijke douze points
Als het aan mij lag, zouden al deze queer nummers toch minstens in het linkerrijtje van de finale terecht mogen komen. Ik houd ervan als deelnemers in hun eigen taal zingen. Om die reden vind ik (het refrein van) het nummer van WRS ook zo leuk om te horen. Een andere favoriet van mij is In Corpore Sano van de Servische Konstrakta. De ASMR aan het begin van de clip moet je maar even overslaan als je daar – net als ik – niet van houdt. Maar het refrein zit al dagen in mijn hoofd en het gaat er niet meer uit. Perfect voor een Eurovisiesongfestival nummer en daarom voor mij de nummer 1.
Over de auteur(s)
