Terwijl ik de deur uitloop van de HKU Fine Art afstudeerexpositie, blijft mijn hoofd daar nog hangen. Naast dat ik omver geblazen ben door alle kunst en ik me moe maar voldaan voel, blijft een specifiek werk bij mij hangen. An Illustrated Agenda of Misbehaving van Daze Gianoli is niet het alledaagse afstudeerwerk. De jonge artiest heeft hun afstudeerproject gefocust op het aan de kaak stellen van vooroordelen binnen onze maatschappij. Voornamelijk focust hen zich op fysieke lichaamsnormen en de vooroordelen die meekomen met fysieke verschijning. Daze identificeert zichzelf als een non-binaire intersectionele trans-feminist en wil dit in hun werk terugbrengen. Thuis aangekomen besluit ik hen een berichtje te sturen: ik wil meer hierover weten!
In dit interview vertelt Daze meer over wie hen is, wat hen in hun werk doet en op welke manier dit een reactie is op de maatschappij. Daarnaast vertelt hen over hun toekomstblik en en het stichten van een kunstresidentie in Griekenland.
Voor wie je werk niet kent, kun je dit kort omschrijven?
“Het is een reactie op het heersende patriarchaat en staat voor intersectioneel transfeminisme. Deze vorm van feminisme includeert transmensen en elke andere persoon die een minderheid vormt. Intersectionaliteit gaat om het betrekken van elk scenario. In mijn ervaring komt elk slecht ding in onze maatschappij van het patriarchaat en witte suprematie. Om je maar op één aspect te focussen – bijvoorbeeld seksualiteit – is niet toereikend genoeg. Het zorgt er ook voor dat mensen zich bewuster zijn dat er meerdere factoren meespelen dan mogelijk op het eerste gezicht lijkt. Daarnaast voelt mijn werk ook een beetje als een dagboek van ervaringen van mezelf en van wat mensen mij verteld hebben. Ook wil ik ingaan tegen de heteronormativiteit binnen onze maatschappij: hoe mijn lichaam wordt gezien door mensen, hoe mijn genderidentiteit niet bestaat in het hoofd van menig mens. Dit wil ik allemaal in mijn werk terugbrengen.
De kunst die ik maak is in de vorm van zine, wat kort is voor magazine. Alleen is het handgemaakt en niet digitaal vormgegeven. Mijn vorm is vooral gebaseerd op kinderboeken, omdat ik juist ook een nadruk wil leggen op het leeraspect. Van jongs af aan leer je ontzettend veel in het onderwijs, maar wat zouden kinderen moeten leren over taboes en andere niet-besproken onderwerpen die wel essentieel zijn om te weten? Ik zou dan denken aan seks, ongesteldheid, ondeugd, etc. Dit vormt zich bij mij vaak in een kinderlijke stijl met “volwassen” thema’s erin verwerkt.”
Waarom wil je graag kunst maken met deze betekenis?
“Je maakt kunst voor jezelf, niet voor anderen. Het is een soort therapie. Daarnaast helpt het mij ook met mijn angst. Mensen die dan mijn werk zien kunnen zich hier op verschillende manieren in vinden en ook worden mensen niet vaak geconfronteerd met zulke werken. Om precies te zijn, mensen die niet witte cisgender hetero mannen zijn, kunnen mijn werk begrijpen.
Daarnaast roept mijn werk vaak vragen op. Ik heb al veel te vaak moeten uitleggen wat het inhoudt om non-binair te zijn. Mensen hebben niet altijd door wat voor privileges ze allemaal hebben. Zo wakkert de discussie ook vaak aan over discriminatie rondom gender en seksualiteit. Het is voor mensen met veel privileges soms moeilijk om te begrijpen dat je leven moeilijker wordt gemaakt door bijvoorbeeld seksualiteit, gender of huidskleur. Ik had bijvoorbeeld een keer een man met twee kinderen bij mijn expositie. Het duurde even voor het tot hem doordrong dat hij zich in een positie bevond waarin hij zijn kinderen kon leren over het onderwerp privileges. Je moet de keuze maken om pro-actief ermee om te gaan, je privileges te erkennen en goed ermee te doen!”
Hoezo is het dan zo belangrijk om kunst een boodschap te geven?
“Het is niet nodig – alle kunst heeft betekenis maar dat is aan de artiest. Zij maken namelijk de kunst dus zij mogen beslissen wat het betekent. Maar zelfs ervoor kiezen om er geen boodschap aan te geven, is inherent een boodschap. Wat mijn werk betreft zijn er zeker meerdere boodschappen te vinden.”
Je zegt dat je je werk gebruikt om vooroordelen over fysieke lichaamsnormen en framing gebaseerd daarop aan de kaak te stellen. Over wat voor vooroordelen heb je het dan?
“Ik ben me erg bewust van het feit dat ik mezelf vrouwelijk presenteer. Dit resulteert vaak in het feit dat mensen me als vrouw beschouwen. Hierdoor ben ik een slachtoffer van zowel seksisme als misogynie. Wanneer ik vertel dat ik non-binair ben, resulteert dit er weer in dat mensen mijn gender niet zien of respecteren. Uit persoonlijke ervaring kan ik vertellen dat ze me vaak blijven zien als vrouw. Hierdoor ontstaat een soort tweeluik: ik krijg opmerkingen over het feit dat ik een vrouwelijk presenterend persoon ben en over het feit dat ik me niet identificeer als vrouw. Volg je het nog?
Het is wel ironisch dat mannen zo geobsedeerd zijn met genitaliën. Er wordt zo vaak aan mij gevraagd of ik een vagina of een penis heb. Alsof het überhaupt iets uitmaakt! Het blijft iets waar ik echt dagelijks tegenaan loop.”
Voel je je als non-binair persoon dan gerepresenteerd in kunst?
“Dit vind ik een moeilijke vraag. Er is zeker kunst waarbij ik dit gevoel heb, maar je moet echt goed zoeken om kunst te vinden die non-binariteit representeert. Maar er zijn zoveel meer facetten van mezelf die ik wel in kunst terug kan vinden, mijn persoonlijkheid gaat veel verder dan alleen mijn gender. Veel andere aspecten van mezelf kan ik dus wel terugvinden. Het gender aspect helaas wat minder, maar dat is ook waarom ik mijn eigen kunst maak. Ik wil mezelf kunnen representeren.”
Hoe zit dat dan met andere media? Kun je daar wel een reflectie van jezelf in vinden of blijft het moeilijk?
“Wederom kom je dan terug op de meerdere facetten van jezelf. Mijn genderidentiteit is wel heel moeilijk te vinden in de mediawereld. Maar ook andere dingen, zoals bijvoorbeeld mijn donkerrode haar. Ik kende niemand met mijn haartype en zag dit ook nooit in media gereflecteerd. Als ik nu iemand tegenkom met hetzelfde haar heb ik echt die WOW-factor. Dit laat wel weer zien hoe belangrijk representatie van alle mogelijke minderheden is. Het zorgt ervoor dat je een gevoel ervaart dat jouw bestaan erkend wordt.”
Dan even over je eigen expositie. Je werk heet An Illustrated Agenda of Misbehaving, kun je uitleggen wat deze titel betekent?
“Ik ben opgegroeid in Italië en was omringd met veel Katholieke mensen. Heel veel dingen daar zijn gebaseerd op geloof, zelfs de politiek. Mijn oma wilde bijvoorbeeld ook graag zien dat ik gelovig was. Maar misbehaving is verbonden aan zondigen en slecht gedrag, dus voor elk minuscuul dingetje dat niet binnen hun normen en waarden viel werd er gezegd dat je naar de hel zou gaan. Ik wilde de kant van misbehaving in connectie met zondes en slecht gedrag binnen onze maatschappij verbinden aan mijn kunst.”
En wat zien we dan precies in jouw werk?
“Het werk is interactief en dat vind ik heel tof: je mag het aanraken! Het heeft dus een performative element in zich. Het komt eigenlijk neer op een biechtbankje, waarop je neer kan knielen en in het boek kan bladeren. Uiteraard is wat je in het boek kan zien niet helemaal wat je normaliter in een bijbel zou vinden… Ik vind het ook leuk dat het sommige mensen er oncomfortabel van worden. Iedereen kan er zijn eigen betekenis aan geven! Ze zien wat ze willen zien en hun favoriete gedeelte is ook waarin ze zich het meeste kunnen vinden. Ik heb veel van mezelf en mijn gedachten gereflecteerd in mijn werk. Lelijke tekeningen, heel veel piemels, heel veel vagina’s en vooral heel veel borsten. Ik hou van repetitieve symbolen, dus heb dat op deze manier ook zeker erin teruggebracht.”
Je bent nu afgestudeerd en klaar voor de volgende stap in je carrière. Wat hoop je over 10 jaar bereikt te hebben?
“Ik wil heel graag een kunstresidentie beginnen in Griekenland. Met vooral heel veel geiten! Mensen kunnen dan langskomen en aan hun kunst werken samen met de geitjes. Ik denk dat heel veel mensen dit willen zodat ze complete creatieve vrijheid hebben voor hun kunst. Ik ga dus flink sparen en hopelijk kan ik ook wat fondsenwerving doen hiervoor. Wie weet wat ik kan neerzetten…”
Wat hoop je dat er in de komende 10 jaar verandert in de kunstwereld?
“Er mag zeker meer verandering komen in de kunstwereld! Zo zou ik graag meer diversiteit en inclusiviteit willen zien. Meer jongere mensen – heel veel meer jongere mensen. Veel meer LHBTQIA+ mensen en mensen van kleur. Of de combinatie van alle twee, want er is heel weinig plek voor deze groep mensen. Bijvoorbeeld als er voor diversiteitsdoeleinden bij een bedrijf een LHBTQIA+ persoon aangenomen moet worden. Negen van de tien keer komt dit neer op een wit persoon, terwijl iemand van kleur hier nog meer verschillende facetten toe had kunnen voegen. Daar hoop ik ook verandering in te zien.”
Dit interview heeft in het Engels plaatsgevonden. Het gepubliceerde artikel is dan ook een vertaalde variant van het interview. Meer over Daze kun je vinden op hun website of Instagram.
Over de auteur(s)
