Reinier van Harten, beter bekend als Reindier, is een Nederlandse multimediakunstenaar die eerder al een voorstelling maakte over het verliezen van zijn stem. Hij heeft duidelijk grote ambities. Voor zijn project The Wired Boy werkte hij namelijk samen met verschillende techneuten en engineers om een duister science fiction verhaal neer te zetten. Een clubavond die via een trip in een sprookje eindigt. We spreken elkaar via Zoom. Ik heb mijn comfortabelste trui aan, Rein in een witte satijnen overhemd met een grote boord met daaroverheen een glimmende colbert met gedetailleerd patroon en rode lippenstift die van zijn lippen knalt.
Je vorige voorstelling ging over de tijd dat je je stem was kwijtgeraakt. Maar daar zat ook al een personage in waarmee je speelde met gender en genderexpressie. Je voorstelling nu gaat heel nadrukkelijk over gender en seksualiteit. Hoe kwam het dat dat nu de focus is geworden?
Dat verhaal met mijn stembanden is iets wat nog steeds een bron van inspiratie is als ik nummers schrijf, omdat het zoiets groots was voor mij als artiest maar ook als mens. Er vielen toen veel dingen weg, bijvoorbeeld het optreden. Daaraan hing ik ook zoveel van mijn genderexpressie. Ik kwam er toen achter hoe belangrijk dat was in mijn leven. Want eigenlijk dacht ik een hele lange poos “Nou ik ben uit de kast, en ik kan zijn wie ik wil zijn en ik kan optreden.” En toen dat ineens wegviel, besefte ik dat het veel complexer was dan ik eigenlijk dacht. Daar wilde ik een keer een voorstelling over maken of een album en een voorstelling. Het is nog persoonlijker en nog meer van mezelf.
Je zegt dat je in het optreden je genderexpressie echt heel erg kwijt kan. Hoe doe je dat nu je weer niet kan optreden?
Ik wilde eigenlijk clubavonden organiseren, maar dit ging natuurlijk niet door COVID. Ik wilde ook heel graag een keer een soort drieluik maken met een album, een korte film en een voorstelling. En dat die allemaal over hetzelfde onderwerp gingen en hetzelfde verhaal vertelden. Ik had het daarover met mijn team en toen besloten we, nu moeten we die film gaan opnemen. Dat voelt toch wel als een soort optreden omdat je alsnog wel aan het repeteren bent en aan het dansen. En dat is superfijn, omdat ik dan nog wel bezig ben met dingen maken en dingen verzinnen. Dat heeft me als artiest wel een beetje gered in deze tijd.
Optreden vind ik echt heel leuk hoor, maar het albums opnemen, het schrijven, thuis met een boekje de verhalen bedenken de karakters uitschrijven, dat vind ik net zo leuk. Dus eigenlijk is het nu gewoon en extra lange investering in dat gedeelte en als we dan weer kunnen optreden kan ik daar weer extra van genieten.
Ik denk dat veel mensen zich wel kunnen herkennen in The Wired boy die langzaam verandert in een “robot devoid of emotion”. Al helemaal voor LHBTQIA+’ers. Voordat je uit de kast komt, zijn veel mensen zich heel erg aan het verstoppen, het heet niet voor niets dat je “in de kast zit”. Hoe was dat voor jou?
Die symboliek met die robot, zo voelde ik dat toen echt. Toen was ik me daar natuurlijk niet zo bewust van, maar nadat ik uit de kast kwam, besefte ik me dat opeens. Ik was me de hele tijd aan het aanpassen, lijstjes aan het maken met welke muziek je mag luisteren, stiekem dat ene boek onder je bed. Ondertussen probeerde ik ook op de hoogte te zijn van wat voor voetbal er speelde, ondanks dat ik er totaal geen interesse voor had. Maar ik sloeg het toch op omdat ik niet anders wilde zijn. En dat maakt dat ik mijn gevoelens en de dingen die ik echt wilde doen wegstopte en langzaam in een soort robot verandert die zich aanpast aan de omgeving. Ik vind dat ook zo pijnlijk om te zien bij anderen. Dan denk ik: “Oh laat het los! Het is echt voor niks of niemand nodig!” Maar ja, ik heb het zelf ook gedaan.
Ik denk dat mensen met depressie of angstaanvallen zich er ook wel in kunnen herkennen. Dat je controle wil hebben over wat de maatschappij van je verlangt. En daar gaat mijn voorstelling over. Dat we anderen in hun waarde moeten laten. We hebben ook nog zoveel verwachtingen van onszelf. Daardoor veranderen we in een soort ander personage wat helemaal niet klopt met onze emoties. Bij mij komt dat dus uit homoseksualiteit en vrouwelijkheid, maar ik hoop dat als iemand het album luistert dat het dus ook meer kan betekenen dan dat.
Als je een theatervoorstelling maakt, wil je natuurlijk sowieso een mooi verhaal vertellen en een mooie voorstelling neer te zetten. Maar ik kan me voorstellen dat je ook een achterliggend doel hebt van een maatschappelijke impact. Heb je dat ook?
Ik ben me daar wel steeds meer bewust van. Ik wil nog steeds niet de artiest zijn die zegt: “Dit mag wel en dat mag niet”, want ik vind het juist zo mooi dat kunst multi-interpretabel is. Tegelijkertijd is hoe ik me kleed of dat ik make-up op doe natuurlijk iets maatschappelijks omdat ik ermee naar buiten ga en mensen spreken me erop aan. En hoe vaker dat gebeurt, hoe meer ik denk “Pfff, hoezo? Waarom moet ik me telkens verantwoorden?” En dat wil ik wel kwijt in mijn kunst en mijn muziek. Ik wil zeggen dat mensen meer schijt moeten hebben en gewoon voelen wat ze voelen en kleden zoals ze willen, zonder dat ik daar letterlijk over zing.
In allebei je voorstellingen vertel je een soort sprookje. Komt dat vanuit een fascinatie met sprookjes of is dat puur toeval?
Ik vind het leuk om alles in een soort verhaaltje te plakken met karakters en archetypes, omdat ik het dan altijd beter begrijp. Mijn vader verzon vroeger voordat ik ging slapen iedere avond een nieuw verhaaltje. Hij had een paar personages bedacht die elke avond terugkwamen, maar elke avond verzon hij iets nieuws. Ik denk dat het er zo bij mij in is geslopen, dat creëren en elke keer iets nieuws verzinnen. Hij zei ook laatst tegen mij dat toen ik tien was hij de verhaaltjes niet meer mocht verzinnen, maar dat ik ze dan zelf wilde verzinnen. Dan besloot ik dat een personage ergens anders heen moest, of iets anders moest doen dan hoe hij het vertelde. Dus zo heb ik dat er van hem in gemasseerd gekregen.
Je zei ook al dat je niet mensen letterlijk wil vertellen “dit is hoe het is” en zo een sprookje is bij uitstek iets wat veel open is voor interpretatie en metaforisch. Het is een andere wereld.
Ja precies. En het is niet dat ik bang ben om dingen te zeggen. Ik denk dat ik daar wel overheen ben. Ik durf alles wel te zeggen. Maar ik denk dat ik het mooier vind als het met verbeelding of symboliek is, dat geeft het iets magisch. En dat verbeelden is denk ik heel belangrijk voor mij om daar als kunstenaar iets mee te doen.
Om mensen een beetje een beeld te geven van wat ze van je kunnen verwachten noem je zelf voorbeelden als Björk, David Bowie en Kate Bush. Maar je zal je ongetwijfeld ook juist op een manier van die artiesten onderscheiden?
Wat ik maak is vrij niche, best expressief en outspoken. En dan word je snel vergeleken met artiesten die ook zoiets doen. Maar ik luister ook veel naar bijvoorbeeld Bob Dylan en Nick Cave. Dat is eigenlijk echt het tegenovergestelde van mijn muziek. Maar op mijn album dat uitkomt staan ook liedjes met alleen piano en strijkers. Ik ga nu met mijn muziek echt de uitersten van elektronica en akoestisch proberen op te zoeken. Ik probeer mensen echt mee te nemen. We beginnen helemaal elektronisch en dan hoe verder het album vordert hoe akoestischer het wordt. Ik wil in dit album een beetje al mijn invloeden laten zien. Mensen vragen ook vaak “wat voor genre is het?” Dat vind ik eigenlijk zo een stomme vraag. Luister het en dan voel je wel of je het fijn vindt of niet.
Kijk en luister naar Reindiers Aphrodite & Tentacles
Je vindt Reindier ook in Expreszo’s Quears playlist
Over de auteur(s)
