Cee Burgundy is tatoeëerder. En niet zomaar eentje. Hen is een queer, non-binaire tatoeëerder, die al een aantal jaar bij The Ink Society in Utrecht prachtige tattoos maakt voor mensen binnen en buiten de LHBTQIA+-gemeenschap. Hoog tijd om meer te leren over diens achtergrond, artistieke proces en visie op queer representatie binnen de tattoowereld.
Er zijn veel mensen uit de LHBT+-gemeenschap die zich graag door jou laten tatoeëren. Wat betekent het voor jou om kunst te maken die queer mensen voor altijd met zich meedragen?
Dat is super bijzonder. Ik heb nog steeds bij elke tatoeage dat ik denk: “wauw iemand vindt mijn werk zo tof dat die dit de rest van hun leven met zich mee wil dragen.” Als je een schilderij verkoopt, dan kan dat misschien wel een keer in de schuur belanden of in de open haard. Met een tatoeage kan dat niet zo makkelijk (behalve bij een cover up of laseren). Ik heb klanten uit verschillende plekken op de wereld, zoals Mexico, Duitsland, Zweden en Australië met tatoeages van mij. Dat blijf ik bijzonder vinden.
“Daarnaast is het ook heel leuk dat mensen die ik tatoeëer weer vrienden of kennissen van vrienden zijn. Mensen zeggen weleens, “oh nu hoor ik er ook bij,” omdat die dan een tattoo van mij hebben. Dat heb ik met jou ook meegemaakt, dat je elkaar tegenkomt op een queer feestje en dan kom ik zo tien mensen tegen die tattoos bij mij hebben laten zetten. Er is ook een groepsfoto bij een queer spoken word avond van vier mensen met tattoos van mij. Het is heel bijzonder dat mensen het als een gevoel van community ervaren dat ze een tattoo van mij hebben.
Hoe kwam je op het idee om tattoo artiest te worden?
Dat is natuurlijk de vraag die iedereen stelt! Ik ben er eigenlijk een beetje ingerold. Ik heb bijna tien jaar geleden de docentenopleiding gedaan aan de kunstacademie, dus mijn achtergrond is zowel in lesgeven als kunst maken. Na mijn afstuderen heb ik allerlei verschillende dingen gedaan. Ik heb veel lesgegeven, maar ook bij kunstinstellingen gewerkt. Daarnaast heb ik nog een minor in conservering en restauratie gedaan. Wat tijdens al die ervaringen eigenlijk terug bleef komen was de vraag: hoe kan ik meer doen met mijn eigen werk? Het is best moeilijk om te kunnen leven van kunst maken. Mensen kopen niet zo snel werk van kunstenaars die niet bekend zijn, dus je moet echt een naam maken. Daarbij merkte ik ook dat ik de kunstwereld best wel elitair vond. Wie je kent is belangrijk als je het wil maken.
Op een gegeven moment was ik daar wel een beetje klaar mee. Het is ontzettend moeilijk ertussen te komen, zeker als je niet aan bepaalde normen voldoet. Daardoor ging ik een beetje zoeken naar wat ik nog meer kon doen met mijn werk buiten de kunstwereld. Een goede vriend van mij, Alex, werkte bij The Ink Society als tatoeëerder, maar verhuisde naar Zweden. Daardoor kwam er een plek vrij. Ik kende Rosie, die destijds eigenaar was en The Ink Society samen met Wietske was gestart. Zij vertelde mij dat ze een leerling zochten, omdat ze niet een artiest konden vinden die goed paste qua stijl en persoonlijkheid. Daarop zei ik: ik wil het wel leren! En toen mocht ik het proberen.
Hoe was het om als leerling aan de slag te gaan?
In het begin van mijn leerlingschap ben ik vooral onderzoek gaan doen: wat is er allemaal mogelijk? Voordat ik begon met tatoeëren dacht ik altijd dat mijn werk niet illustratief genoeg was, want ik was tot dan toe vooral schilder. Maar ik kwam er snel achter dat er in de hedendaagse tattoowereld superveel mogelijk is en dat je stijl ook heel experimenteel kan zijn. Ik had heel erg veel geluk dat Rosie en Wietske mij ruimte gaven. Zij zagen dat ik een bepaalde potentie had, dus die zeiden, “ga het maar proberen.”
Natuurlijk moest ik mezelf bewijzen en hard werken, maar ik heb vooral veel vertrouwen en ruimte gekregen. Daar ben ik hen nog steeds heel dankbaar voor. Uiteindelijk ben ik ongeveer anderhalf jaar in de leer geweest bij The Ink Society. Ik heb van iedereen die daar werkt ontzettend veel geleerd. Maar ik denk dat ik over tien jaar nog steeds aan het leren ben.
Wat kenmerkt je stijl?
Wat ik in al mijn werk terug zie komen, is dat er veel beweging in zit. Ik maak zowel abstracte als figuratieve dingen. Dan kun je denken aan dingen die helemaal niet herkenbaar zijn als “iets,” bijvoorbeeld abstract lijnwerk, maar ook aan dingen die wel herkenbaar zijn, zoals een mens, plant of dier. Mijn werk is snel getekend, er zit veel beweging in, zowel in het tekenen als hoe het uiteindelijke beeld eruit ziet. Daar ben ik in het proces ook al mee bezig: hoe kan ik die schwung die erin zit tijdens het tekenen er ook in krijgen tijdens het tatoeëren? Dat vind ik een hele leuke uitdaging.
Hoe komt het denk je dat beweging zo centraal staat in je werk?
Ik denk dat het te maken heeft met levendigheid. Ik teken bijvoorbeeld graag mensfiguren. Als zo’n figuur dan zo is getekend dat er veel beweging in zit, komt dat veel meer tot leven. Bovendien is ons lichaam natuurlijk ook altijd in beweging. Dus als je daar iets op maakt wat ook heel organisch en levendig is, gaat dat heel erg met elkaar samenwerken. Dan werkt de tattoo samen met de levendigheid van je lichaam. Het kan natuurlijk ook heel krachtig zijn als je strakke, rechte dingen hebt op een lichaam, maar ik vind het heel interessant om te kijken naar dingen die met je meebewegen, zodat het er minder uitziet als een plaatje wat op je lichaam is geplakt.
Wat voor invloed heeft je queerness op hoe je tatoeëert?
Voor mijzelf helpen tatoeages met voelen dat mijn lichaam van mij is. Voordat ik tatoeages had, wist ik wel dat ik een lichaam had, maar voor een deel deed ik alsof het er niet was. Ik hoor van veel queer mensen, maar ook van andere mensen die niet binnen bepaalde normen vallen, bijvoorbeeld mensen van kleur, dikke mensen, of mensen die differently abled zijn, dat tatoeages een sterke manier kunnen zijn om je lichaam terug te eigenen van bepaalde normen. Dat kunnen schoonheidsnormen zijn, maar ook bijvoorbeeld gendernormen, of normen die zijn voortgekomen uit witheid en het patriarchaat. Met een tatoeage maak je zelf een keuze en zeg je, “dit vind ik mooi, dit wil ik op m’n lichaam.” Voor mij hebben tatoeages ook echt geholpen met genderdysforie. Ik kan me daardoor focussen op andere dingen. Tatoeages veranderen letterlijk je lichaam zonder dat er een chirurgisch ingreep aan te pas komt.
Als tatoeëerder heeft mijn queerness ervoor gezorgd dat ik me veel bewuster ben van consent. Tatoeëren is heel intiem. Je bent letterlijk een wond aan het aanbrengen op iemands lichaam die er voor altijd blijft. Daarom vind ik het ontzettend belangrijk dat mensen zich comfortabel voelen. Dat betekent dat ik werk met consent. Bijvoorbeeld dat je bij elkaar checkt voor je ergens over gaat praten: “kunnen we het nu hierover hebben?” Maar consent betekent ook dat ik het vraag of het oké is als ik iemand aanraak. Deze dingen hebben niet per se met queerness an sich te maken, maar ik denk dat er binnen queer kringen wat meer bewustzijn is van hoe je met lichamen omgaat. Bovendien is het heel krachtig voor queer mensen om getatoeëerd te worden door iemand die ook queer is. Je hebt dan toch meer het gevoel dat je elkaar begrijpt op een bepaald niveau.
Welke tattoos of verhalen blijven je het meest bij?
Ik denk dat het vaak niet eens de tattoo zelf is, maar het verhaal eromheen of de ervaring die je hebt met een klant. Wat voor mij het meest bijblijft zijn tattoos over littekens heen. Bijvoorbeeld littekens van self harm, maar ook littekens van een mastectomie of mentale littekens; eigenlijk littekens die op wat voor manier dan ook zijn gekomen. Het zijn vaak hele krachtige sessies, omdat je een nare of pijnlijke herinnering van iemand letterlijk ziet veranderen. Als mensen dan blij en ontroerd in de spiegel naar het resultaat kijken, geeft me dat zoveel kracht en energie! Ik vind het mooi om op zo’n manier met littekens te werken dat je het niet helemaal verbergt, maar dat je de aandacht ervan afleidt. Dat het er dus wel mag zijn, maar dat je wel iets maakt waardoor mensen eerst de tattoo zien en misschien later pas de littekens. Dan zeg je namelijk niet: “het is er niet,” maar wel: “nu is het afgesloten en nu gaat de aandacht naar dit kunstwerk.” Als mensen het hebben over dat tattoos helend kunnen zijn, dan is dat zo’n moment. Tatoeages kunnen een transformerende werking hebben.
Waarom is het belangrijk dat er queer tattoo artiesten zijn?
Ik weet niet of ik wel tatoeëerder was geworden als The Ink Society, of iets vergelijkbaars, er niet was geweest. Ik zou me namelijk helemaal niet prettig hebben gevoeld in een door cis mannen gedomineerde shop. Toen Rosie en Wietske The Ink Society begonnen, wilden ze een shop maken waar mensen zich fijn voelen en waar ze niet zo’n donker tattoo hol binnen zouden stappen. Je ziet wel dat er steeds meer shops over de hele wereld openen die gerund worden door vrouwen, mensen van kleur of mensen uit de LHBTQIA+-gemeenschap.
Het is noodzakelijk dat zowel tatoeëerders als klanten zich prettig en veiliger voelen in een tattoo shop. Ik hoor ook dat het nodig is. Mensen komen niet alleen naar me toe omdat ze m’n stijl vet vinden, maar ook omdat ze denken, “yes, ik kan getatoeëerd worden door iemand die ook queer en trans is.” Ik denk bij mijn eigen tatoeages altijd aan wie ze gemaakt heeft. Daarom vind ik het heel intens als mensen weleens vertellen over nare ervaringen die ze hebben gehad bij andere tattoo shops, waar ze het gevoel hadden dat ze niet gerespecteerd werden of zich niet veilig voelden. En dat is waarom we het doen.
Tot slot, welke misvatting over tatoeëren zou je graag willen rechtzetten?
Het idee dat je voor een tattoo een bepaald lichaamstype moet hebben. Tattoos zijn voor iedereen. Daarmee bedoel ik te zeggen: elk lichaam is een goed lichaam voor een tatoeage. Op sommige Instagram pagina’s waar tattoos worden verzameld zie je vooral dunne, jonge, witte mensen met perfecte huid, die aan allerlei schoonheidsnormen voldoen. Ik krijg letterlijk weleens berichtjes van mensen die schrijven, “ik ben dik, kan ik wel een tattoo nemen?” Of: “ik ben afgewezen door een tatoeëerder omdat ik niet wit ben.” Dat is heel erg onnodig. Het is namelijk niet per se moeilijker om iemand te tatoeëren die bijvoorbeeld dik of niet wit is. Als een tatoeëerder dat wel beweert, moet je heel hard wegrennen.
Schroom dus niet om tattoos te nemen als je je niet gerepresenteerd voelt, maar kijk wel naar het portfolio van een tatoeëerder. Wees ook vooral niet bang om een tatoeëerder vragen te stellen: heb je ervaring met X? Heb je ervaring met tatoeëren over littekens? Heb je ervaring met tatoeëren op die en die plek? Je mag echt wel checken tijdens een kennismaking waar een tatoeëerder wel of geen ervaring mee heeft, zodat je er niet pas heel laat achter komt dat je tatoeëerder bepaalde dingen helemaal niet kan of wil doen. Stel vragen. Je mag ruimte eisen voor jezelf.
Benieuwd naar het werk van Cee, of wil je graag een tatoeage van hen? Je kan die op Instagram volgen en een mailtje sturen naar cee@theinksociety.nl om op de maillijst gezet te worden. Zodra er plek is, word je op de hoogte gebracht!
Over de auteur(s)
