Afgelopen week heeft Stichting Amsterdam Gay Pride heel wat commentaar over zich heengekregen, nadat voorzitter Frits Huffnagel het imago van de organisatie door de wc besloot te spoelen. Huffnagel deed bij Spraakmakers op NPO Radio 1 harde uitspraken over vluchtelingen. In de dagen daarna bracht Pride Amsterdam twee (nietszeggende) statements over het voorval naar buiten, waarna de actiegroep #NotMyPride uit protest deze open brief aan de organisatie schreef. Door al deze gebeurtenissen rondom Pride ben ik gaan nadenken over de huidige vorm van Pride in Nederland. Rotterdam Pride is immers ook al berucht door misstanden. Hoe kunnen we ‘officiële’ Pride-organisaties vertrouwen als ze onoprecht lijken? Is het niet tijd voor een grootschalige verandering?
Pride Amsterdam
Als ik wat meer inzoom op wat er afgelopen week bij Pride Amsterdam gebeurde, is het voor mij overduidelijk dat Huffnagel en de organisatie niet echt spijt hebben. Eén blik op hun statements en men ziet dat deze slechts één boodschap moeten overbrengen: ‘Het spijt ons dat jullie boos zijn’. De statements zijn fauxpologies. Zo wordt er onder andere gesteld dat Huffnagel’s woorden pijn hebben gedaan, maar echt verontschuldigen doet hij niet.
Bovendien stelde Pride Amsterdam dat er tijdens de uitzending op Spraakmakers nooit een link is gelegd naar de organisatie zelf. Feitelijk klopt dit, maar in de praktijk is dat toch anders. Wanneer iemand de functie van voorzitter draagt, is deze persoon (deels) het gezicht van de organisatie, ongeacht op welk moment dat is. Stellen dat iets op ‘persoonlijke titel’ wordt gezegd, is rommeliger dan het lijkt. Meningen geven een inkijk in iemands visie op de wereld, en je visie neem je overal mee naar toe.
Daarnaast stelt Pride Amsterdam ook dat de organisatie te allen tijde terughoudend is van politieke uitspraken. Mijns inziens is dit het meest zwakke gedeelte van ‘verontschuldiging’. Hoe kan een organisatie afstand nemen van politieke uitspraken of de politiek an sich, als de beweging waar het op berust zoveel te maken heeft met mensenrechten? Kunnen we erop vertrouwen dat Pride Amsterdam daadwerkelijk oog heeft voor alle bezoekers van Pride als nota bene de voorzitter vindt dat het ene leven belangrijker is dan het andere?
Rotterdam Pride
Naast het fiasco van Pride Amsterdam zijn er ook andere Pride-organisaties die een aangetaste naam hebben, zoals Rotterdam Pride. Al meerdere jaren heeft het festijn in Rotterdam te maken gehad met wrijving vanuit de gemeenschap. Dit komt grotendeels door de deelname van de Roze Leeuw/Gayservatives (een homonationalistische groep) aan onder andere de Rotterdamse Pride Walk. Rotterdam Pride liet deze xenofobe en racistische groep gewoon toe. De organisatie wil maar niet begrijpen dat het verwelkomen van haatdragende groepen ervoor zorgt dat dus niet iedereen welkom is op Pride.
Daarnaast is het opvallend dat, op het moment dat Pedo Pride mee wilde lopen met de Rotterdam Pride, de organisatie zich hier wel tegen uit durfde te spreken. Afstand nemen van pedofilie heeft blijkbaar meer draagvlak dan afstand nemen van racisme. En dat terwijl er in de huisregels van het evenement staat dat alle deelnemers van de Pride Walk respectvol naar elkaar moeten zijn. Hierdoor wordt het ‘lastiger’ voor de organisatie om afstand te nemen, want anders kunnen ze niet hun zogenaamde neutraliteit claimen. Het blijft me keer op keer verbazen dat ze blijven vermelden dat Pride dan wel voor iedereen is. Hoe kan je dat zeggen terwijl je ruimte geeft aan racisme? Hoe kan je stellen dat je onderdeel bent van de Pride-beweging, wetende dat een zwarte trans vrouw een sleutelfiguur was in deze beweging, en alsnog geen afstand nemen van racisme?
Pride: politiek of niet?
Organisaties zoals Pride Amsterdam en Rotterdam Pride stellen graag dat zij bestaan buiten het politieke spectrum en dat zij liever geen politieke uitspraken doen. Maar laten we eerlijk zijn: de enige reden waarom deze organisaties – wiens bestaansrecht voortkomt uit een gepolitiseerde beweging – geen actief standpunt willen innemen, is omdat ze zoveel mogelijk mensen te vriend willen houden. Hoe geloofwaardig ben je, als je uitgangspunt om te werken aan een gelijkwaardige wereld niet strookt met je gedrag? Ik zou ze bijna een woordenboek cadeau doen zodat ze het begrip intersectionaliteit kunnen opzoeken. Elke vorm van onderdrukking is immers verbonden met elkaar.
Al deze organisaties leggen een claim op de naam van en beweging achter Pride. Maar wat ze ook doen, is bijdragen aan onderdrukking. Ze brengen de boodschap dat Pride niet écht van iedereen is naar voren. En dat terwijl Pride ooit is ontstaan omdat queer mensen vroeger onzichtbaar moesten blijven
Hoe dan wel?
Het is overduidelijk dat de Pride-organisaties in hun huidige vorm niet werken voor de hele gemeenschap. Er zullen een aantal veranderingen teweeggebracht moeten worden als de organisaties willen aansluiten op de gemeenschap en hun eigen principes.
Het argument dat Pride voor iedereen zou moeten zijn en niemand buitengesloten mag worden, is een mooi en vredelievend argument op papier, maar werkt niet gewoon niet. Filosoof Karl Popper sprak in 1945 al over de paradox van tolerantie: een maatschappij die tolerant is naar alles en geen limiet stelt, zal uiteindelijk niet tolerant blijven. In zo’n maatschappij wordt intolerantie namelijk niet tegengesproken. Dit geldt ook voor inclusie: inclusief zijn naar hen die exclusief zijn, leidt tot het verdwijnen van inclusie. Als Pride er voor de racisten is, dan is Pride niet meer voor de mensen van kleur. Er zullen dus grenzen gesteld moeten worden over het toelaten van haatdragers.
Daarnaast zijn er organisaties die wél standpunten durven in te nemen, zoals Queer Pride Groningen die een duidelijk politiek gekleurd programma hadden in 2019 als tegenbeweging naar de ‘grote’ spelers zoals Pride Amsterdam en Rotterdam Pride. Of kijk naar de individuen die samenkomen om te strijden tegen de gevestigde orde, zoals actiegroep #NotMyPride of Resist Their Reignbow. Geen ‘politiek’ standpunt willen innemen of ruimte geven aan onderdrukking en discriminatie staat immers haaks op een beweging zoals Pride.
Over de auteur(s)
