Steeds meer queer en trans communities van kleur worden zichtbaarder, denk bijvoorbeeld aan Colored Qollective of Black Pride NL. Zelf ontdekte ik een paar maanden terug een relatief nieuwe community die erg nauw aansluit bij mijn persoonlijke identiteit: Hindostaans & Queer (H&Q). Als Hindostaans en queer persoon heb ik zelf nooit het gevoel gehad dat beide aspecten van mijn identiteiten tegelijkertijd konden ‘samenkomen’, en dat ik altijd moest kiezen. Totdat ik H&Q tegenkwam, en ontdekte dat er meer mensen zijn zoals ik.
Ik sprak met Wedica Premchand van Hindostaans & Queer over waarom ze de groep heeft opgericht en welke visie ze ervoor heeft. We hebben het ook over Indian History Month, wat dit jaar ASHANTI als thema heeft, en hoe dit relateert aan H&Q. Tijdens Indian History Month zal H&Q live gaan op Instagram op dinsdag 15 juni van 20:00 tot 21:00 om stukken uit ASHANTI te bespreken.
Dag Wedica, wil je vertellen hoe Hindostaans & Queer is ontstaan?
Vorig jaar zomer ben ik begonnen met Hindostaans & Queer. Het balletje is een beetje gaan rollen naar aanleiding van mijn coming-out verhaal, dat ik begin 2020 heb ingestuurd naar de Gaykrant. Ik kreeg daar ontzettend veel reacties op, ook van Hindostaanse mensen die nog in de kast zaten en worstelden met hetzelfde als ik: queer zijn als Hindostaan. Ik heb mij heel lang alleen en eenzaam gevoeld in mijn identiteit en ik wist (intuïtief) dat de mensen die mij hadden benaderd zich ook zo voelden. Dat zette mij aan het nadenken: wat zou ik kunnen doen om ervoor te zorgen dat we ons allemaal minder alleen voelen?
Ik merkte dat er minimale bronnen van informatie waren over mijn Hindostaanse queer identiteit. Ik wilde daarom een platform creëren waar alles samenkomt: de informatie die al beschikbaar is over de Hindostaanse queer identiteit, maar ook nieuwe informatie creëren.
Verder wilde ik een gezicht geven aan de Hindostaanse queer community. Ik ben begonnen met een aantal interviews en blogs op de website. Daar zijn er in de afgelopen maanden meer bij gekomen. Inmiddels is er een gesloten facebook groep met heel veel Hindostaanse queer mensen. Mensen voelen zich verbonden met het platform en er ontstaat een community. De community wordt sinds kort ook benaderd voor samenwerkingen met externe queer en niet-queer organisaties. Het zijn mooie ontwikkelingen.
Queer en trans Hindostanen zijn niet heel ‘nieuw’ als we kijken naar het verleden en de aanwezigheid van seksuele en genderdiversiteit onder Hindostanen. Welke verbinding zie je met het verleden, het heden en de toekomst?
Onder de Hindostanen bevinden zich mensen van allerlei verschillende religieuze achtergronden. Ik ben zelf hindoeïstisch opgevoed en kan daarom alleen over dat stukje spreken.
De aanwezigheid van seksuele- en genderdiversiteit in het verleden zie ik binnen het hindoeïsme op meerdere manieren terug. Als we kijken naar de oude heilige geschriften van de hindoes uit de Vedische tijd, dan wordt daar gesproken over drie verschillende seksen: mannen (pums prakriti), vrouwen (stri parkriti) en de derde sekse (tritiya prakriti). Onder tritiya prakriti wordt een enorme diversiteit aan mensen geschaard die volgens heteronormatieve standaarden niet kunnen worden gecategoriseerd. Naar hedendaagse standaarden vertaalt, is dit de LHBTQIA+ community.
Daarnaast geloven de meeste hindoes in een Absolute God die vormloos is en geen identiteit heeft, ook niet mannelijk of vrouwelijk. De mythische meerarmige hindoe Goden die de meeste mensen kennen, zijn een uiting of vorm van deze Absolute God. Ook is er in de Hindoemythologie een speciale plaats voor transgender vrouwen, de hijra’s. En binnen het religieuze stuk van hindoeïsme wordt homoseksualiteit niet afgekeurd of verboden, binnen de cultuur wel.
De enige verbinding met seksuele- en genderdiversiteit die ik vandaag de dag nog zie binnen de Hindostaanse gemeenschap is de aanwezigheid van de Londa Ke Naach tijdens huwelijken en geboorten van hindoes. De Hindostaanse cultuur is ontstaan in een tijd van kolonialisme. Dat is terug te zien in de denkbeelden die we er vandaag de dag op na houden, zo ook het taboe op homoseksualiteit. Wel moet ik zeggen dat ik merk dat er een nieuwe progressieve wind waait binnen de nieuwe generatie Hindostanen. Ik heb de indruk dat de nieuwe generatie dekoloniseert. Ze willen vrij breken uit de traditionele Hindostaanse normen en waarden en zetten daar ook stappen in.
Over de verbinding met de toekomst, dat vind ik een lastige. Je weet nooit welke wind er in de toekomst gaat waaien. Kijk maar naar de geschiedenis van India: een vrije seksuele moraal draaide 180 graden en daar ondervinden wij Hindostanen generaties later op een heel ander continent nog de gevolgen van. Ook de LHBTI-vrije zones in bepaalde Europese landen vind ik zorgelijk. Als je kijkt naar LHBTQIA+’ers in Nederland in de afgelopen vijftig jaar, dan zie ik een stijgende lijn op het gebied van rechten en mogelijkheden. Ik hoop dat die lijn zich voort zal blijven zetten.
Hoe kijk je naar de representatie van queer en trans Hindostanen binnen de LHBTQIA+ gemeenschap?
Er zijn verschillende queer Hindostanen die zichtbaar zijn binnen de LHBTQIA+ gemeenschap. Ze verrichten mooi werk en ik heb respect voor hun inzet en bijdrage. Hindostanen zijn een kleine en onzichtbare groep in Nederland en dat vertaalt zich ook weer binnen de LHBTQIA+ gemeenschap. We gaan op in het grotere geheel. Veel queer Hindostanen dragen hun Hindostaanse identiteit niet uit, door de relatie die de Hindostaanse gemeenschap heeft met homoseksualiteit. Als Hindostaanse queer is de kans groot dat je hebt moeten kiezen voor je queer identiteit boven je Hindostaanse identiteit. Dat heb ik ook een tijd gedaan. Dat is vaak geen vrijwillige keuze, maar een keuze uit bittere noodzaak. Met Hindostaans & Queer wil ik bestaansrecht geven aan de volledige identiteit(en) van ons Hindostaanse queers.
En hoe kijk je naar deze representatie binnen de gemeenschap van queer & trans personen van kleur?
Binnen de gemeenschap van queer & trans personen van kleur zie ik Hindostaanse queer mensen die zich ieder op hun eigen manier inzetten voor een betere wereld. Door middel van individuele platformen, door het maken van kunst of door zich aan te sluiten bij een queer bipoc organisatie & evenementen te organiseren. Ook hier zie ik dat we op gaan in het grotere geheel, want er zijn veel raakvlakken tussen alle queer mensen van kleur. Zo ervaren we allen racisme omdat we niet tot de dominante cultuur behoren. Daarnaast ook onderdrukking vanwege onze LHBTQIA+ identiteit omdat daar een taboe op heerst, en ook uitsluiting en gebrek aan representatie door de heteronorm.
Op welke vlakken is er ‘winst’ te behalen voor queer en trans Hindostanen volgens jou?
Ik denk dat we op meerdere vlakken winst kunnen behalen. Het eerste wat in me opkomt, is op het gebied van informatievoorziening naar onszelf maar ook de rest. Denk bijvoorbeeld aan informatie en gedachtewisseling over onze geschiedenis, onze cultuur, onze religies, onze identiteit, ga zo maar door. Daarnaast ook op het vlak van representatie, en dan binnen de Hindostaanse gemeenschap maar ook überhaupt in Nederland. Als laatste denk ik op het gebied van onderling meer verbinding creëren. Dit om te helen en te ontstijgen van onderdrukking en buitensluiting van onze queer identiteit binnen de Hindostaanse gemeenschap.
Dit jaar heeft H&Q ook een rol bij Indian History Month. Kan je daar wat meer over vertellen?
Het Sarnamihuis organiseert ieder jaar Indian History Month. Het thema van IHM 2021 is #ASHANTI, vernoemd naar de feministische vrouwenkrant ASHANTI. Deze is opgezet door Hindostaanse activisten in de jaren ‘80. De krant was onderdeel van een grotere sociale beweging van Surinaamse jongeren die streden voor gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid. ASHANTI was progressief, internationaal en dekoloniaal. De generatie van toen heeft een belangrijke maatschappelijke bijdrage geleverd om de weg te banen voor de generatie van nu. Om hun bijdrage te erkennen en vieren staat Indian History Month 2021 in het teken van #ASHANTI. Ashanti heeft ook artikelen gepubliceerd op het gebied van LHBTQIA+ emancipatie. Deze artikelen zal H&Q bestuderen en delen met de achterban en andere geïnteresseerden. Verder zal er een insta-live worden gehouden op dinsdagavond 15 juni 2021 om 20:00-21:00 uur. We zullen dan deze artikelen bespreken.
Wat zou je graag willen realiseren met H&Q? Heb je een bepaald doel voor ogen?
Toen de website online ging, had ik meerdere dingen voor ogen. Ik wil steun bieden aan de Surinaams-Hindostaanse mensen die in de kast zitten, door ze een platform te bieden waar ze kunnen zien en lezen dat ze niet de enige zijn. Daarnaast wil ik meerdere rolmodellen bieden. Ik wil ook informatie verschaffen over queer zijn met een Hindostaanse achtergrond. En ik wil een community opbouwen waar mensen trots op kunnen zijn. Recentelijk zijn er twee doelen bijgekomen. Ik wil de acceptatie en emancipatie van Hindostaanse queer mensen bevorderen, en ik wil bestaansrecht geven aan de volledige identiteit(en) van Hindostaanse queer mensen.
Hindostaans & Queer is een reis voor alle Hindostaanse queers, inclusief mezelf. Ik had niet gedacht of verwacht dat het platform de vorm zou aannemen die het nu heeft. Het heeft mij positief verrast. Ik ben daarom zelf ook benieuwd waar het allemaal naartoe zal gaan. In ieder geval hoop ik bovenstaande doelen te realiseren. Mogelijk komen er in de toekomst meer doelen bij. Ik voel dat Hindostaans & Queer niet meer iets is van mij alleen, maar van de gehele Hindostaanse queer community. Dat vind ik mooi. Hoe het in de toekomst loopt zal daarom mede afhankelijk zijn van de inbreng, behoeften en wensen van de community.
Ben je zelf Hindostaans en queer? Wie weet kan je meer steunen vinden bij Hindostaans & Queer en aansluiten bij hun community, of zelfs meer. Bekijk de website www.hindostaansenqueer.nl voor meer informatie.
Over de auteur(s)
