Oké, deze titel valt in de category roekeloos optimistisch maar dat heb ik even nodig. Het begin van 2021 werd niet alleen afgetrapt met lampjes en dansers in een stadion in Amsterdam, maar ook met een nieuw seizoen van RuPaul’s Drag Race! Seizoen 13 alweer van het programma waarin drag performers strijden om de titel ‘America’s Next Drag Superstar’. Nou ja, drag performers, drag queens, er zijn namelijk meer vormen van drag!.
Voorgaande seizoenen
Al jaren spreken kijkers van het programma zich uit over het gebrek aan diversiteit van de deelnemers en winnaars. Volgens veel kijkers waren er niet genoeg plus size queens en werden zij sneller naar huis gestuurd. Gelukkig zien we in latere seizoenen meer fabolous big girls. Een ander punt waar ophef over is ontstaan, is de deelname van trans personen. Tijdens de casting procedure zouden trans personen op basis van hun trans-zijn afgewezen worden. Ook andere, niet hyper-vrouwelijke vormen van drag werden uitgesloten. Zo is er in RuPaul’s Drag Race nog nooit een drag king of zelfs bearded queen (queen met een baard) geweest. Daarnaast werden Queens die geen padding of bijvoorbeeld breastplate gebruikte als controversieel bestempeld, omdat zij geen extreem vrouwelijke ronde vormen hadden.
Trans deelnemers
Na twaalf jaar RuPaul’s Drag Race heeft het programma eindelijk een andere afslag genomen. Pun intended. Kade Gottlieb, aka Gottmik, is de eerste deelnemer die openlijk trans man is. Hij is niet de eerste deelnemer die openlijk trans is en dus niet helemaal BAANbrekend. In eerdere seizoenen zagen we al non-binaire en gender-fluïde performers zoals Sasha Velour, winnaar van seizoen 9. Gia Gunn uit seizoen 6 kwam in All Stars seizoen 4 terug en was toen openlijk trans vrouw. Zij is niet de enige trans vrouw die meedeed aan RuPaul’s Drag Race, maar veel van hen spraken er niet over in het programma. Ook in andere landen deden er deelnemers mee aan Drag Race die lieten zien dat drag voor iedereen is. Zoals Ilona Verley, two-spirit, in Canada en Angele Anang in Thailand. Angele Anang is de eerste en enige trans vrouw wereldwijd die Drag Race heeft gewonnen.
Gottmik
Kade Gottlieb is een make-up artiest die met grote artiesten heeft gewerkt zoals Lil Nas X, Jeffree Star en Adam Lambert. Daarnaast heeft hij met veel andere drag performers gewerkt waaronder deelnemers uit voorgaande Drag Race seizoenen. Gottmik’s opening line in de show is “time to crash the cis-tem.” En daar is het zeker tijd voor! Weg met die vervelende gender normen! Hoe vrouwelijk, mannelijk of androgyne iemand zich presenteert staat los van iemands gender identiteit. Als een cisgender man niet (altijd) mannelijk hoeft te zijn, dan zou een trans man dat toch ook niet hoeven? Zo denkt Gottmik erover en ik ben het volledig met hem eens. Je gender expressie maakt je gender identiteit niet meer of minder valide, maar tussen weten en voelen zit een groot verschil.
Als trans mannelijk persoon heb ik lang het gevoel gehad dat ik me altijd heel mannelijk moest presenteren om door anderen ook zo gezien te worden. Door mijn borst operatie ziet mijn lichaam er ‘mannelijker’ uit. Wat ik nooit had verwacht is dat ik daardoor meer connectie zou voelen met mijn vrouwelijke kant. Een kant die ik nog aan het ontdekken ben, maar Kade al heeft gevonden. Ik vind het heerlijk om te zien hoe hij zijn vrouwelijke kant heeft omarmt. Hij heeft de druk om aan de toxic masculinity norm te voldoen kunnen loslaten. Iets wat voor trans mannen misschien wel moeilijker is als je het gevoel hebt dat je anderen van je man-zijn moet overtuigen. Ik worstel nog regelmatig met hoe anderen mij zien dus Kade is daarin een voorbeeld voor mij.
De toekomst van drag
Ik kan niet wachten om meer van Gottmik in Drag Race te zien. Daarnaast ben ik heel benieuwd naar de toekomst van het programma. Gaan we in de toekomst ook iets anders zien dan high femme drag? RuPaul opende de eerste aflevering van seizoen 13 met “racers start your engines and may the best drag queen win.” In voorgaande seizoenen was dit “gentlemen start your engines and may the best woman win.” Door het gebruik van ‘drag queen’ lijkt het er vooralsnog niet op dat we geen andere stijlen van drag in het programma gaan zien. Maar wie weet verandert dat nog. Jaren geleden hadden we ook niet verwacht dat een trans persoon mee zou doen. Het gebruik van ‘racers’ in plaats van ‘gentlemen’ is gender-vrij en betekent hopelijk dat we ook in de volgende seizoenen meer diversiteit in de deelnemers gaan zien.
Ik hoop dat deze andere vormen van drag ook een groter podium gaan krijgen. Misschien niet bij Drag Race, maar bijvoorbeeld in andere talentenjachten. Voor mij gaat drag om het spelen met gender expressie. Dit is dus veel ruimer dan alleen de expressie of illusie van vrouwelijkheid. Er zijn geweldige drag kings maar ook performers die geïnspireerd zijn door de club kids uit New York in de jaren ’80/’90. Maar ook performers die meer in de horror hoek zitten. In het programma Dragula wordt gezocht naar ‘the World’s Next Drag Supermonster’. Er zijn zelfs drag kids! Zoals Desmond Is Amazing, een 13-jarige drag superstar uit New York, die het gewoon leuk vindt om met make-up en kostuums in de weer te zijn. Desmond’s motto is; be yourself, always. Wat mij betreft een super motto!
Over de auteur(s)
Freddie Lian
Freddie Lian (die/diens, hen/hun) is sinds 2021 redacteur bij Expreszo en maakt sinds 2022 ook onderdeel uit van de hoofdredactie. Door diens brede interesse en drang om ervaringen te verwoorden, heeft hen altijd wel iets om over te schrijven. Naast verschillende vormen van schrijven is Freddie ook graag bezig met spoken word, dansen, illustraties maken, piano spelen en wandelen met hun hond. Instagram
(foto credits; Rox Klijn)




