Met 191 afleveringen, 21 seizoenen en spin-offs in 14 landen heeft RuPaul’s Drag Race de wereld veroverd. Het zal weinig mensen ontgaan zijn hoe sterk en snel deze iconische show is gegroeid. Sinds de eerste aflevering bestaat Drag Race onder het motto ‘for gay people, by gay people’. Het is dan ook geen shock dat de show een grote aanhang heeft onder de LHBTQIA+-gemeenschap, vooral onder homomannen. Alhoewel dit goed in de oren klinkt, kunnen we vragen stellen over deze enorme groei. Betekent de groei van Drag Race iets goeds voor zowel drag als onze gemeenschap? Of schaadt de expansie van Drag Race meer dan deze baat?
Representatie
Het valt niet te ontkennen dat Drag Race een deel van de LHBTQIA+-gemeenschap representeert. Echter, de nadruk ligt op slechts een deel van onze gemeenschap. Via de verhalen van de honderden kandidaten kunnen veel queers zichzelf herkennen. Toch zijn de meeste van deze queens witte, cisgendere homomannen. De show biedt dus vooral representatie aan een groep die binnen de LHBTQIA+-gemeenschap al de meeste representatie heeft.
Vooral in de laatste jaren is de show diverser qua kandidaten, met meer queens van kleur, en van verschillende genderidentiteiten en seksuele geaardheden. Het feit dat er daarnaast internationale versies bestaan, waaronder een Nederlandse versie, draagt potentieel alleen maar meer bij aan de prachtige representatie van onze gemeenschap. Deze representatie is belangrijk om twee redenen.
Acceptatie
Allereerst speelt representatie een belangrijke rol in onze strijd voor acceptatie. Het is makkelijk om slecht te denken over de LHBTQIA+-gemeenschap als je weinig weet over ons. Haat vindt vaak haar oorsprong in onwetendheid. Echter, Drag Race biedt een kans aan mensen met weinig kennis over de LHBTQIA+-gemeenschap een kijkje te geven in onze wereld. Representatie maakt ons menselijker en minder makkelijk om te zien als een vijand. Drag Race biedt ons en onze gemeenschap positief af, wat het heteroseksuele publiek kan laten inzien dat ook wij gewoon mensen zijn. Op deze wijze zorgt representatie voor acceptatie.
Ten tweede kunnen LHBTQIA+’ers zichzelf zien en herkennen op tv. Jezelf kunnen herkennen in media is ontzettend belangrijk voor LHBTQIA+-personen, aangezien wij ons zelden kunnen herkennen in de mensen om ons heen. Dit kan leiden tot een gevoel er helemaal alleen voor te staan; niemand om je heen lijkt hetzelfde als jij te ervaren. Waar heteroseksuelen van elkaar kunnen leren, hebben queer jongeren dit niet altijd. Echter, Drag Race biedt een kans om toch andere LHBTQIA+’ers te zien via het kleine scherm, en zo iets van hen te kunnen leren. Drag Race kan dus een gevoel van erkenning geven aan kijkers, en hen zo het gevoel geven dat zij weldegelijk geaccepteerd worden.
Hier moet wel een belangrijke kanttekening gezet worden. Drag Race representeert namelijk vooral (cis)homomannen. Ondanks dat er veel queens van andere geaardheden en afkomsten meedoen aan Drag Race ligt de focus wel op (cis)homomannen. Door de jaren heen is de show diverser geworden, maar dit heeft lang geduurd. Eerdere seizoenen bevatten bijvoorbeeld vaak transfobische opmerkingen. Ondanks dat Drag Race dus representatie en zo zelfacceptatie biedt, heeft eigenlijk maar één groep hier baat bij; (cis)homomannen. Zelfs dit grootste pluspunt van de show toont zijn gigantische gebreken.
Verdraaiing van onze gemeenschap
Zoals er juist gezegd werd zijn er veel problemen ontstaan door Drag Race. Via deze show heeft de kunstvorm van drag een groter publiek gekregen dat het ooit eerder heeft gehad. Alhoewel dit goed klinkt, zitten hier twee keerzijden aan.
Allereerst biedt Drag Race een verdraaide versie van onze gemeenschap. Hoe je het ook went of keert, media zoals tv willen geld verdienen. Dit is waarom reality tv zo nep is; alles wordt interessanter gemaakt dan het is, zodat kijkcijfers hoog blijven. Drag Race vormt uiteraard geen uitzondering. De kandidaten representeren slechts een bepaald en vrij uitzonderlijk deel van de LHBTQIA+-gemeenschap: drag queens. Daar komt bij dat tv hen verder dramatiseert voor entertainment. Lang niet elk lid van onze gemeenschap herkent zichzelf zo sterk in het eindresultaat, ondanks dat er overeenkomsten zijn. Het nare is echter dat dit onderscheid voor cisgender hetero’s minder makkelijk is om te zien. Als de enige LHBTQIA+’ers die zij kennen (dramatische) drag queens zijn, zien zij vrij snel de hele gemeenschap zo. Hierdoor is een idee ontstaan dat alle queers luid en over de top zijn. Dit zijn niet per se slechte eigenschappen, maar zij beschrijven lang niet iedereen. Het is hetzelfde als je idee van Nederlanders compleet baseren op Oh Oh Cherso. Anders gezegd, door Drag Race is een dramatisch stereotype van onze gemeenschap, en vooral van homomannen, gecreëerd.
Verdraaiing van drag
Helaas houdt deze verdraaiing van Drag Race niet op bij de kandidaten; ons idee van drag zelf is veranderd. De drag die je op tv ziet, zal je niet in een bar aantreffen. Jammer genoeg worden wij niet alleen een ander idee van de kandidaten, maar juist ook van drag zelf voorgeschoteld.
Bedrijven hebben de betekenis van drag aangepast zodat hier meer geld aan kon worden verdiend. Een van de voormalige kandidaten van de show betreurt dit met haar iconische en veelgebruikte uitspraak ‘RuPaul’s Drag Race done f#cked up drag’. Wat Jasmine Masters hiermee bedoelde is dat de definitie en onze perceptie van ‘drag’ hetzelfde is geworden als ‘Drag Race’.
Door deze verdraaiing vergeten wij vaak de oorsprong van drag. Credit wordt gegeven aan de verkeerde groep. In plaats van de bedenkers van drag wordt er eer getoond aan Drag Race.
De oorsprong van drag zoals wij het kennen valt echter duidelijker aan te wijzen. Drag is ontstaan gedurende de 20ste eeuw, voornamelijk in de ball scene van New York. Deze kunstvorm is vergoten van de multiculturele, niet-witte buurten waar zij haar oorsprong vindt. Het is niet bedacht door rijke televisieproducenten, drag werd bedacht door queer personen van kleur die het allerminst werden geaccepteerd. Deze cultuur was nooit bedoeld om rijk van te worden, het was bedoeld voor elkaar. Specifiek deze groep van niet-witte LHBTQIA+’ers, die toen al weggezet werd, wordt nu opnieuw vergeten. Zonder hen hadden wij nu geen representatie en acceptatie via Drag Race. Deze ontstaansgeschiedenis is belangrijk om je te realiseren: je kan een kunst niet lieven, zonder haar ontstaan te eren.
De nuance van Drag Race
Zoals alles is ook de expansie van Drag Race niet zwart-wit; er kan niet gezegd worden dat deze alleen maar slecht, of alleen maar goed is. Toch is belangrijk om niet alleen mee te klappen tijdens het succes van deze reeks, maar juist om ook stil te staan bij wat dit betekent voor onze gemeenschap. Naast meer representatie, wat leidt tot meer acceptatie, zorgt deze show voor de commercialisatie van onze gemeenschap en onze cultuur. Wij verliezen veel door de verdraaiende en verwarrende lens die de camera over drag en onszelf heen werpt. Drag Race is een grote LHBTQIA+-serie, maar kent ook zijn grote gebreken.
Er zijn vele andere shows die Drag Race overtreffen in de representatie van onze gemeenschap. De iconische documentaire Paris Is Burning focust zich op de ballroom-culture in New York City in de jaren ‘90. De documentaire weergeeft deze cultuur erg goed, en geeft het woord aan een groep die door Drag Race vaak wordt overgeslagen; niet-witte en niet-cisgender LHBTQIA+’ers. De drama show Pose geeft de microfoon ook aan deze ondergerepresenteerde groep, en focust zich eveneens op de ballroom-culture uit die tijd.
Wie liever reality tv kijkt kan alsnog van deze ballroom-culture genieten via de show Legendary, een danswedstrijd waarin de deelnemers voguen. Deze dansstijl vormt een belangrijk deel van ballroom-culture. Als je toch liever bij Drag Race blijft, kijk dan de Thaise en Australische spin-offs. Deze staan bekend representatiever te zijn dan vele andere versies.
Over de auteur(s)
