Paarse Vrijdag: Tips voor docenten

Vrijdag 11 december 2020 is het weer zo ver: Paarse Vrijdag. Deze dag vindt ieder jaar plaats op de tweede vrijdag van december en bevordert de acceptatie van de LHBT+-gemeenschap. Middelbare scholen en mbo’s vieren al jaren Paarse Vrijdag. Dit jaar kunnen ook basisscholen, hogescholen en universiteiten aansluiten om zo zichtbaarheid en acceptatie van de LHBT+-gemeenschap te stimuleren. Nazmul Zaman heeft deze dag in Nederland opgericht in 2010. Meedoen aan Paarse Vrijdag kan erg simpel zijn: draag paars! Maar als docent wil je natuurlijk meer doen dan dat. Wat kun je als docent doen om van Paarse Vrijdag een geslaagde dag te maken? En waarom is het überhaupt zo belangrijk om deze dag te vieren?

In aanloop naar Paarse Vrijdag

Paarse Vrijdag is een actiedag die van groot belang is voor de LHBT+-gemeenschap. De GSA (Gender & Sexuality Alliance), de organisatie achter Paarse Vrijdag, omschrijven deze dag als een dag waarop zij zich inzetten voor seksuele en genderdiversiteit als norm. Dit draagt bij aan de zichtbaarheid van LHBT+’ers op scholen. Leerlingen van jouw school weten door Paarse Vrijdag dat hun school LHBT+-jongeren accepteert en respecteert. En leerlingen die zelf tot de LHBT+-gemeenschap behoren of twijfelen over hun gender of geaardheid, voelen zich (meer) gezien door deze dag. Zo ontstaat een veilig klimaat in de school voor alle leerlingen. Paarse Vrijdag is dan ook een belangrijke dag voor iedere school in Nederland.

Om je te helpen, stelt de GSA ieder jaar een Paarse Vrijdag pakket samen. In dit pakket vind je posters om in de school te hangen, stickers en armbandjes om op de dag zelf uit te delen en andere aankleding voor je school. Ook zit er uitleg over de GSA en het belang van Paarse Vrijdag in, gericht aan docenten en leerlingen. Ideaal om in de docentenkamer, mediatheek of aula neer te leggen. Ongeveer een maand van tevoren zijn Paarse Vrijdag pakketten te bestellen via de speciale website. Op het moment van schrijven zijn deze pakketten nog beschikbaar, maar wees er snel bij want op is op!

Dit pakket geeft een goede boost aan de organisatie van Paarse Vrijdag bij jou op school. Er zijn echter nog veel andere dingen die je kan doen om van Paarse Vrijdag een geslaagde actiedag te maken. Zo is het belangrijk dat alle docenten zijn ingelicht, zodat zij weten wat Paarse Vrijdag is en waarom we het vieren. Dit doe je bijvoorbeeld door je teamleider te mailen, posters in de docentenkamer te hangen of een bericht in de nieuwsbrief te plaatsen. Mond-tot-mond reclame doet het ook altijd goed, dus schroom niet om in ieder gesprek te laten weten dat jij Paarse Vrijdag organiseert en dat het belangrijk is dat de hele school paars draagt. Vertel dit ook aan alle klassen die je lesgeeft, zodat zij het aan hun vrienden vertellen. Binnen no-time heb jij er dan voor gezorgd dat iedereen op de hoogte is. 

Op de dag zelf

Paars is dé kleur op paarse vrijdag. Dat klinkt logisch, maar waar komt het vandaan? Paars is de onderste kleur in het symbool van de LHBT+-gemeenschap. Paars staat voor enthousiasme, geestdrift en kracht. De kleur heeft dus een motiverende betekenis. Ook in andere landen vieren scholen Paarse Vrijdag. Zo is er in de Verenigde Staten de Spirit Day, waarbij ‘spirit’ staat voor geestdrift en de scholen ook paars kleuren. Door jouw school paars te maken, draag je uit naar je leerlingen dat het een krachtig feest is vol positiviteit. En dat is belangrijk, want uit onderzoek blijkt dat LHBT+-jongeren zich niet altijd veilig voelen op school. Transgender jongeren worden vaker gepest dan leeftijdgenoten en LHBT+-jongeren spijbelen vaker dan hun klasgenoten. Ook is het volgens minister Slob nog steeds mogelijk voor scholen om LHBT+’ers te weigeren. Tijd om daar verandering in te brengen! 

Naast het dragen van paarse kleding en accessoires op Paarse Vrijdag, kun je nog meer doen om de school paars te laten kleuren. Zo kun je paarse slingers en ballonnen ophangen – het is tenslotte feest – of paarse attributen zoals brillen en armbandjes uitdelen. Ook kunnen leerlingen en docenten hun nagels paars lakken, kan je taart uitdelen en muziek uit de queer community opzetten (check voor inspiratie deze posts). Dit alles om er een groot feest van te maken. Wees vooral creatief: rol een paarse loper uit, maak de achtergrond van je PowerPoint paars of wikkel de hele school in paarse doeken. En vergeet zeker niet om de regenboogvlag te hijsen aan het begin van de dag om zo iedereen nog voor ze de school binnenlopen te laten weten hoe belangrijk deze dag is.

Om Paarse Vrijdag ook inhoudelijk te laten slagen, is het van groot belang dat iedereen weet waarom we deze dag vieren. Dit kun je doen door er in de les bij stil te staan, alle leerlingen een mail te sturen of een toespraak in de aula te houden. Hierdoor vestig je de aandacht op de LHBT+-gemeenschap en leer je de leerlingen dat het belangrijk is om respect voor elkaar te hebben. Zorg ook dat er een speciale plek komt voor vragen van leerlingen. Dit kan bijvoorbeeld met een doos voor briefjes met vragen in de aula of een vragenuurtje in een lokaal. Hierdoor merk je welke problemen en vragen er spelen op school.

Iedere dag is Paarse Vrijdag

Oké, niet iedere dag is Paarse Vrijdag, maar iedere dag is wel dé dag om LHBT+-jongeren op jouw school veilig te laten voelen. Dit kun je op verschillende manieren doen. Om seksuele en genderdiversiteit te normaliseren, is het belangrijk om erover te praten alsof het de normaalste zaak van de wereld is, want dat is het ook. Dit kan bij biologie, maatschappijleer en tijdens mentoruren, bijvoorbeeld door het geven van seksuele voorlichting, die volgens jongeren nog beter kan. Thema’s als discriminatie en respect sluiten hierop aan. Maar ook in andere vakken kan je aandacht schenken aan de LHBT+-gemeenschap. Laat leerlingen bij Nederlands boeken lezen waarin de hoofdpersoon transgender is. Of laat bij economie niet alleen Peter en Marije samen een huis kopen, maar ook Achmed en Daan. Dit normaliseert diversiteit. En natuurlijk: wees alert op pestgedrag van leerlingen of gescheld met woorden als ‘homo’. Dat is namelijk echt niet oké

Seksuele en genderdiversiteit normaliseren kan door er in de lessen aandacht aan te besteden. Een volgende stap zou zijn om een GSA op te richten. Zowel leerlingen als docenten en onderwijs ondersteunend personeel kunnen hierbij aansluiten. Samen kunnen jullie er voor zorgen dat Paarse Vrijdag ieder jaar gevierd wordt en dat er ook andere evenementen plaatsvinden, zoals filmavonden, lezingen of voorlichtingen. De GSA heeft voor het oprichten van een GSA een handig stappenplan samengesteld. Door samen met leerlingen te werken, kom je er vanzelf achter waar bij jou op school behoefte aan is. Gebruik Paarse Vrijdag om leerlingen voor de GSA te werven, dan heb je gelijk een goede start.

Waar wacht je nog op?

De normalisatie van seksuele en genderdiversiteit draagt bij aan een veilig klimaat binnen de school. Leerlingen binnen de LHBT+-gemeenschap en leerlingen die onzeker zijn over hun genderidentiteit of geaardheid zullen zich gezien, gehoord en veilig voelen. Ook voor andere leerlingen is Paarse Vrijdag van groot belang. Zij worden zich hierdoor meer bewust van diversiteit en kunnen daardoor respectvoller met elkaar omgaan. Hierdoor wordt school een veilige omgeving voor alle jongeren, ongeacht genderidentiteit en seksuele geaardheid. Dus tijd om die stappen te maken! Bestel snel je Paarse Vrijdag pakket, licht je teamleider in en spread the word. Maak van Paarse Vrijdag een groot feest!

Over de auteur(s)

Jamie

Jamie

Jamie was actief als redacteur bij Expreszo van 2020 tot 2024. Sinds 2022 was ze naast redacteur ook eindredacteur.

Schrijf mee

Wil jij helpen met het creëren van leuke content voor en door LHBT+? Bekijk hieronder onze vacatures.

Voorbinddiscours

Gastredacteur Laurie schrijft over het imago van de voorbinddildo nu en hoe dat door de eeuwen heen is veranderd.